Bài 6. Hệ quả chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất

" Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười, chưa cười đã tối "
(Ca dao)
Nguyen Thi Ngoc Tu
BÀI 6 : H? QU? CHUY?N D?NG XUNG QUANH M?T TR?I C?A TRÁI D?T
CHUY?N D?NG BI?U KI?N HÀNG NAM C?A M?T TR?I
CÁC MÙA TRONG NAM
NGÀY ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ.
I. CHUYỂN ĐỘNG BIỂU KIẾN HAØNG NĂM CỦA MẶT TRỜI

Vậy thế naøo laø chuyển ñộng biểu kiến của Mặt Trời trong 1 năm? Nguyeân nhaân do ñaâu ?
Hướng chuyển động của Trái đất quanh Mặt trời?
Xác định độ nghiêng và hướng của Trái đất ở các vị trí: xuân phân, hạ chí, thu phân và đông chí
1.
2
Là chuyển động nhìn thấy nhưng không có thực của Mặt Trời giữa hai chí tuyến
1. Khái niệm :
Hiện tượng đó có phải do Mặt Trời chuyển động không? Nếu không thì do nguyên nhân nào?

Hãy xác định khu vực nào trên Trái Đất có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh mỗi năm 2 lần ? Nơi nào chỉ 1 lần ?Khu vực nào không có hiện tượng Mặt Trời lên thiên đỉnh ? Tại sao ?
Từ trên Trái đất ta có ảo giác Mặt trời không đứng yên mà di chuyển suốt năm giữa 2 vĩ tuyến 230 27`B và 230 27`N. Thực tế, chỉ có Trái đất di chuyển. Chuyển động nhìn thấy nhưng không phải thực đó của Mặt trời được gọi là chuyển động biểu kiến
2. Nguyên nhân:
Do khi chuy?n d?ng quanh M?t tr?i,Trái đất lúc nào cũng giữ nguyên độ nghiêng và hướng nghiêng của trục không đổi.
Vì sao lại có hiện tượng mùa ? Các mùa trong năm khác nhau như thế nào ?

Khái niệm
Nguyên nhân
II. CÁC MÙA TRONG NĂM
- M�ùa : Là kho?ng th?i gian trong 1 nam có nh?ng đ?c đi?m riêng v? th?i ti?t và khí h?u
- Có 4 mùa : Xuân, h?, thu, đông. ? bán c?u Nam 4 mùa di?n ra ngu?c l?i v?i B?c bán c?u.

Vì sao lại có hiện tượng mùa trên Trái Đất ?
Hình 6.2 - Các mùa theo dương lịch ở bán cầu Bắc
Mùa xuân
Mùa đông
Mùa hè
Mùa thu
21/3
23/9
22/12
22/6
Mùa xuân
Mùa đông
Mùa hạ
Mùa thu
Mùa xuân
Mùa thu
Mùa hạ
Mùa đông
II. CÁC MÙA TRONG NĂM
1. Khái niệm
2. Nguyên nhân
Do tr?c Trái D?t nghiêng và không đổi phuong nên bán c?u Nam và bán c?u B?c l?n lu?t ng? v? phía M?t Tr?i khi Trái D?t chuy?n đ?ng trên qu? đ?o.
Hay còn nói là do góc nhập xạ
Sinh ra các mùa

Các mùa theo dương lịch ở Bắc bán cầu
Giải thích vì sao: Mùa xuân ấm áp, mùa hạ nóng bức, mùa thu mát mẻ, mùa đông lạnh lẽo?
III. NGÀY ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ
-Do trục Trái Đất nghiêng và không đổi phương nên tùy vị trí Trái Đất trên quỹ đạo mà ngày đêm dài ngắn theo mùa và theo vĩ độ.
-Mùa theo dương lịch và độ dài ngày, đêm ở hai bán cầu trái ngược nhau.
Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo mùa và theo vĩ độ (Ví dụ trong các ngày 22-6 và 22-12)
?
Hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau có thay đổi như thế nào theo vĩ độ ? Vì sao ?
III. NGÀY ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA VÀ THEO VĨ ĐỘ
Thảo luận theo những nội dung sau:
Thời gian nào, những mùa nào nửa cầu Bắc có ngày dài hơn đêm, nửa cầu Nam có ngày ngắn hơn đêm ? Vì sao ?
Vào những ngày nào khắp nơi trên Trái Đất có ngày bằng đêm?

Nêu kết luận về hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa?
?
1. Ngày đêm dài ngắn theo mùa
Mùa xuân : Ngày dài hơn đêm. Riêng 21/3, thời gian ngày bằng đêm (12h).
Mùa hè : Ngày vẫn dài hơn đêm. Riêng 22/6, thời gian ngày dài nhất và thời gian đêm ngắn nhất trong năm.
Mùa thu: Ngày ngắn hơn đêm. Ngày 23/9 thời gian ngày bằng đêm (12h)
Mùa đông: Ngày ngắn hơn đêm. Ngày 22/12 thời gian ngày ngắn nhất, đêm lại dài nhất.

Sự thay đổi các mùa trong năm có tác động như thế nào đến cảnh quan thiên nhiên, hoạt động sản xuất và đời sống con người?
- Làm cho cảnh quan thiên nhiên thay đổi
- Hoạt động sản xuất, đặc biệt là nông nghiệp cũng phải bố trí theo mùa vụ
- Đời sống con người phải điều chỉnh về mặc, ăn, ở để thích nghi với thời tiết mỗi mùa.
2. Ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ
Em hãy đo độ dài vĩ tuyến thuộc phần ban ngày và
phần ban đêm ở 1 vĩ tuyến nào đó (trừ xích đạo) và đưa ra kết luận
2. Ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ
Ở xích đạo, quanh năm thời gian ngày và đêm bằng nhau. Càng xa xích đạo thời gian ngày đêm càng chênh lệch nhiều.
Từ vòng cực về phía cực ngày đêm dài suốt 24h
Càng gần cực số ngày đêm đó càng tăng.

Riêng từ vành khuyên (660 33`) đến cực có 6 tháng ngày và 6 tháng đêm. Điều đặc biệt ở khu vực này là xảy ra hiện tượng cực quang
Nam cực quang
Bắc cực quang
CỦNG CỐ
Câu 1 :Hiện tượng Mặt trời lên thiên đỉnh mỗi năm chỉ một lần ở :
Nội chí tuyến
Ngoại chí tuyến
Chí tuyến Bắc và chí tuyến Nam
Cực Bắc và cực Nam
Câu 2 : Các điểm trên bán cần Bắc nhận được nhiều nhiệt nhất vào ngày:
a, 22 - 6


b, 22 -12
c, 21 - 3


d, 23 - 9