Bài 58. Diễn thế sinh thái

Sinh viên : Phạm Thi Na
Lớp : k57 A-Sinh học
Bài điều kiện số 3
BÀI 58. DIỄN THẾ SINH THÁI
1. KHÁI NIỆM VỀ DIỄN THẾ
2. NGUYÊN NHÂN CỦA DIỄN THẾ
3. CÁC DẠNG DIỄN THẾ
4. NHỮNG XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI CHÍNH TRONG QUÁ TRÌNH DIỄN THẾ ĐỂ LẬP TRẠNG THÁI CÂN BẰNG
NỘI DUNG:
BÀI 58. DIỄN THẾ SINH THÁI
I. Khái niệm về diễn thế
- Ví dụ:
Rừng thông trưởng thành
Vậy diễn thế sinh thái là gì?



Những quá trình diễn ra như ở ví dụ trên người ta gọi là diễn thế sinh thái

1.Khái niệm:
Diễn thế là quá trình phát triển thay thế tuần tự các quần xã sinh vật, từ dạng khởi đầu qua các giai đoạn trung gian để đến quần xã cuối cùng tương đối ổn định(QX đỉnh cực).
Những nguyên nhân nào dẫn đến diễn thế của quần xã?
II. Nguyên nhân của diễn thế
Sự gia tăng quá nhanh về số lượng bò rừng Bizon đã tàn phá nặng nề nhiều khu rừng ở Châu Âu, Nam Mỹ,… làm cho quần xã SV bò rừng bị thay thế bởi các quần xã khác
II. Nguyên nhân của diễn thế

Nguyên nhân bên ngoài:
Liên quan tới các hiện tượng bất thường như bão, lụt, cháy, ô nhiễm hoặc các hoạt động vô ý thức của con người.
Nguyên nhân bên trong( nội tại ) :
Do sự cạnh tranh gay gắt của các loài trong quần xã thay thế nhóm loài ưu thế này bởi nhóm loài ưu thế khác.
Khu rừng nguyên sinh ở Việt Nam, khi chưa có tác động của con người
Sau đó… được con người biết đến
Họ… tìm đủ mọi cách để khai thác …
Những hoạt động này của họ…
Những hoạt động này của họ…
Chỉ sau một khoảng thời gian ngắn…
Bây giờ… quần xã sinh vật rừng trước kia…
Trong 2 nguyên nhân trên thì nguyên nhân nào đóng vai trò chủ yếu trong quá trình diễn thế ? Giải thích ?
II. Nguyên nhân của diễn thế

Trong 2 loại nguyên nhân gây ra diễn thế, thì nguyên nhân nội tại đóng vai trò chủ yếu vì:
- Ngay cả khi môi trường khá ổn định, quá trình diễn thế vẫn xảy ra.
- Trong quần xã, chính hoạt động của nhóm loài ưu thế đã làm biến đổi các điều kiện môi trường vật lí tới mức bất lợi cho mình, nhưng có lợi cho sự phát triển của nhóm loài ưu thế khác có sức cạnh tranh cao hơn thay thế.
Trả lời:
Vậy có mấy dạng diễn thế ?
III. Các dạng diễn thế
1. Diễn thế nguyên sinh
2. Diễn thế thứ sinh
Các em hãy quan sát các hình sau đây, hình 58.1; 58.2 và nghiên cứu mục III SGK rồi tiến hành thảo luận cặp đôi (5’) để hoàn thành phiếu học tập dưới đây:
Kiểu DT
Điểm So sánh
Diễn thế nguyên sinh
Diễn thế thứ sinh
GĐ đầu
GĐ cuối
GĐ giữa
Nguyên nhân
CÁC VÍ DỤ VỀ DIẾN THẾ NGUYÊN SINH
Ví dụ: Quá trình diễn thế ở đầm nước mới xây dựng
Giai đoạn đầu
Giai đoạn giữa
Giai đoạn cuối
Tro bụi do hoạt động của núi lửa
Tảo, địa y
TV thân cỏ
Thực vật thân bụi, động vật
TV thân gỗ, động vật
Quần xã đa dạng, ổn định
CÁC VÍ DỤ VỀ DIẾN THẾ NGUYÊN SINH
Ví dụ: Quá trình diễn thế trên đám tro bụi của trên đảo Krakatau Inđônêxia do hoạt động của núi lửa 1883
GĐ đầu
GĐ cuối
GĐ giữa
CÁC VÍ DỤ VỀ DIẾN THẾ THỨ SINH
Ví dụ: Diễn thế thứ sinh trên đất canh tác bị bỏ hoang
QX Khởi đầu gồm chủ yếu là cây thân thảo 1 năm
QX gồm : cây thân thảo khép tán, cây bụi, cây gỗ
QX đa dạng gồm nhiều loài cây thân gỗ
Ví dụ: Quá trình diễn thế thứ sinh trên đất rẫy bỏ hoang
Ví dụ: Quá trình diễn thế do tác động chặt phá rừng của con người…
Kiểu DT
Điểm So sánh
Diễn thế nguyên sinh
Diễn thế thứ sinh
GĐ đầu
GĐ cuối
GĐ giữa
Nguyên nhân
III. Các dạng diễn thế
III. Các dạng diễn thế
Kiểu DT
Điểm So sánh
Diễn thế nguyên sinh
Diễn thế thứ sinh
GĐ đầu
GĐ cuối
GĐ giữa
Từ môi trường trống trơn chưa hề có QXSV nào
Từ môi trường đã từng tồn tại 1 QXSV
Biến đổi tuần tự của các QXSV
Biến đổi tuần tự của các QXSV
QX đa dạng, tương đối
ổn định (QX đỉnh cực)
QX đa dạng, tương đối
ổn định hoặc QX bị suy thoái
Nguyên nhân
Tác động giữa môi trường và quần xã
Do tác động bất thường của ngoại cảnh hoặc do tác động của con người,…
IV.Những xu hướng biến đổi chính trong quá trình diễn thế để thiết lập trạng thái cân bằng

Sinh khối và tổng sản lượng tăng lên
Hô hấp của quần xã tăng, tỉ lệ các sản phẩm của quá trình tổng hợp và phân giải vật chất trong quần xã dần đến 1.
Tính đa dạng về loài tăng nhưng só lượng các thể của mỗi loài lại giảm và quan hệ sinh học giữa các loài trở nên căng thẳng.
Lưới thức ăn trở nên phức tạp, chuỗi thức ăn mùn bã sinh vật ngày càng quan trọng.
Kích thước và tuổi thọ của các loài đều tăng.
Khả năng tích lũy các chất dinh dưỡng trong quần xã ngày một tăng và quần xã sử dụng năng lượng ngày càng hoàn hảo hơn.
Rừng U Minh (U Minh Thượng và U Minh Hạ) nằm trên địa bàn hai tỉnh Cà Mau (rừng U Minh Hạ) và Kiên Giang (rừng U Minh Thượng), là kiểu rừng rất đặc thù, được xếp hạng độc đáo và quí hiếm trên thế giới, với khoảng 250 loài thực vật, hơn 180 loài chim, hơn 20 loài bò sát. Thế mà, diện tích rừng từ khoảng 300 đến 400 ngàn hecta năm 1950, sau 40 năm (năm 1990) còn lại khoảng 100 ngàn hecta và đến nay sau vụ cháy rừng 04/2002 chỉ mới trải qua 21 ngày đêm hủy hoại của giặc lửa, khoảng 2460 ha rừng tự nhiên đã bị thiêu trụi. Diện tích rừng ở đây chỉ còn lại hơn 5 ngàn hecta, trong đó rừng tự nhiên chỉ còn khoảng 1 ngàn hecta.
TÌM HIỂU ĐÔI NÉT VỀ RỪNG U MINH
Có thể em chưa biết :
CỦNG CỐ
QUANG CẢNH RỪNG U MINH
QUANG CẢNH RỪNG U MINH
RỪNG U MINH BỊ CHÁY VÀO THÁNG 4/2002
QUANG CẢNH CỦA RỪNG U MINH SAU KHI CHÁY
Câu 1: Câu nào sau đây là sai khi nói về sự biến đổi các chỉ số sinh thái trong quá trình diễn thế ?
A. Sinh khối và tổng sản lượng tăng lên, sản lượng sơ cấp tinh giảm.
B. Số lượng loài giảm, nhưng số lượng cá thể của mỗi loài tăng.
C. Lưới thức ăn trở nên phức tạp, thức ăn mùn bã sinh vật ngày càng quan trọng và quan hệ giữa các loài ngày càng trở nên căng thẳng.
D. Kích thước và tuổi thọ của các loài ngày càng tăng.
B. Số lượng loài giảm, nhưng số lượng cá thể của mỗi loài tăng.
Câu 2: Diễn thế sinh thái có thể hiểu là:
C. Thay quần xã này bằng quần xã khác.
Câu 3. Việc đốt rẫy làm nương, việc trồng rừng phi lao, bạch đàn, tràm hoa vàng, … thuộc loại diễn thế nào?
B. Diễn thế thứ sinh.
Câu 4: Kết quả của diễn thế sinh thái là:
A. Thay đổi cấu trúc quần xã.
C. Tăng sinh khối.
D. Tăng số lượng quần thể.
B.Thiết lập mối cân bằng mới.
Câu 5: Đặc điểm cơ bản để phân biệt diễn thế nguyên sinh với diễn thế thứ sinh:






Bài học đến đây là kết thúc



Xin chân thành cảm ơn!