Bài 57. Mối quan hệ dinh dưỡng

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
Câu 1. Quan heä gaàn guõi giöõa hai loaøi, trong ñoù moät loaøi coù lôïi coøn loaøi kia khoâng bò thieät haïi gì, cuõng khoâng coù lôïi, ñoù laø quan heä naøo döôùi ñaây?
A. Kyù sinh. B. Hôïp taùc.
C. Hoäi sinh D. ÖÙc cheá – caûm nhieãm.
Câu 2:Ñaëc ñieåm naøo sau ñaây laø khoâng ñuùng?
A. Trong caùc moái quan heä ñoái khaùng, ít nhaát coù moät loaøi bò haïi.
B. Quan heä hôïp taùc cuøng gioáng nhö quan heä coäng sinh, hai loaøi cuøng soáng chung vôùi nhau vaø caû hai loaøi cuøng coù lôïi.
C. Trong caùc moái quan heä hoã trôï, ít nhaát coù moät loaøi höôûng lôïi.
D. Quan heä coäng sinh ñöôïc xem laø nguyeân nhaân hình thaønh oå sinh thaùi khaùc nhau trong quaàn xaõ.
C
D
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 3:Meøo vaø Chuoät thuoäc moái quan heä :
A. ÖÙc cheá – caûm nhieãm. B. Caïnh tranh.
C. Hôïp taùc. D. Con moài – vaät aên thòt.
Câu 4: Caùc moái quan heä giöõa caùc loaøi trong quaàn xaõ?
A. Quan heä coäng sinh, caùc moái quan heä ñoái khaùng.
B. Quan heä öù cheá – caûm nhieãm, quan heä caïnh tranh.
C. Caùc moái quan heä hoã trôï, caùc moái quan heä ñoái khaùng.
D. Caùc moái quan heä hoã trôï, quan heä con moài – vaät aên thòt.
KIỂM TRA BÀI CŨ
D
C
Bài 57:
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
II. LƯỚI THỨC ĂN:
III. THÁP SINH THÁI:
1. Chuỗi thức ăn:
Hãy dùng mũi tên thể hiện mối quan hệ dinh dưỡng giữa các loài sinh vật trên?
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
Bài tập 1:Một QXSV đồng cỏ có các loài sau:
a . Khaùi nieäm:
-Chuỗi thức ăn là một dãy gồm nhiều loài sinh vật có
mối quan hệ dinh dưỡng với nhau
- Mỗi loài là một mắt xích. Vừa là sinh vật tiêu thụ mắt
xích phía trước vừa là sinh vật bị mắt xích phía
sau tiêu thụ.
Chuỗi thức ăn là gì?
1. Chuỗi thức ăn:
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
Cho bieát ñieåm khaùc nhau giöõa 2 chuỗi thức ăn trên?
Trong hệ sinh thái có mấy loại chuỗi thức ăn?
Sv tự dưỡng
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng: SV tự dưỡng  động vật
ăn SV tự dưỡng  động vật ăn thòt caùc caáp.
b. Các loại chuỗi thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn:
Sv tự dưỡng
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
 Chuỗi thức ăn bắt đầu bằng: mùn bã sinh vaät  động
vật ăn mùn bã sinh vaät  động vật ăn thòt caùc caáp.
b. Các loại chuỗi thức ăn:
1. Chuỗi thức ăn:
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
Hãy xác định đâu là SV sản xuất, SV tiêu thụ, SV phân giải trong chuỗi thức ăn treân?
Sinh vật sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
Sinh vật phân hủy
Sinh vật tiêu thụ bậc 1
Sinh vật tiêu thụ bậc 3
Sinh vật tiêu thụ bậc 2
Bài tập 2: Một QXSV có các loài sinh vật sau:
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
Hãy thiết lập các chuỗi thức ăn từ các loài sinh vật nói trên?
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
Bài tập 3: Một QXSV có các loài sinh vật sau:
2. Bậc dinh dưỡng:
Thế nào là bậc dinh dưỡng?
 Trong quaàn xaõ SV, tất cả các loài sinh vật có cùng
mức dinh dưỡng hợp thành một bậc dinh dưỡng.
 Các bậc dinh dưỡng:
- Bậc dinh dưỡng cấp 1: Sinh vật sản xuất.
- Bậc dinh dưỡng cấp 2: Sinh vật tiêu thụ bậc 1.
- Bậc dinh dưỡng cấp 3: Sinh vật tiêu thụ bậc 2.
- Bậc dinh dưỡng cấp cao nhất: Sinh vật cuoái cuøng
- ………
Lưới thức ăn là gì?
II. LÖÔÙI THÖÙC AÊN:

Laø taäp hôïp nhiều chuỗi thức ăn trong ñoù có
moät soá loaøi söû duïng nhieàu daïng thöùc aên hoaëc cung
caáp thöùc aên cho nhieàu loaøi, trôû thaønh ñieåm noái
(maét xích chung) caùc chuoãi thöùc aên vôùi nhau.
I. CHUỖI THỨC ĂN VÀ BẬC DINH DƯỠNG:
II. LÖÔÙI THÖÙC AÊN:
1.Khaùi nieäm:
2.Ví duï:
-Lưới thức ăn trên đồng cỏ
-Lưới thức ăn trong rừng nhiệt đới...
QX SV càng đa dạng về thành phần loài thì lưới thức
ăn trong quần xã càng phức tạp.
Quan sát số lượng, thành phần loài trong 2 quần xã trên, cho biết quần xã nào có lưới thức ăn phức tạp hơn?
QX1
QX2
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 3
Bậc 4
Rắn
Thực vật
Đại bàng
Chuột
? Hình tháp sinh thái là gì.
III. THÁP SINH THÁI:
 Tháp sinh thái ñöôïc taïo ra bôûi söï xeáp choàng lieân
tieáp caùc baäc dinh döôõng töø thaáp ñeán cao.
1.Khaùi nieäm:
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 3
Bậc 4
Quan sát hình cho biết có mấy loại tháp sinh thái ?
Tháp sinh khối
Tháp năng lượng
Tháp số lượng
 Có 3 loại tháp sinh thái:
2.Caùc daïng thaùp sinh thaùi:
Tháp số lượng
Tháp số lượng :được xây
dựng dựa trên số lượng
cá thể sinh vật ở mỗi bậc
dinh dưỡng.
Tháp sinh khối
Tháp sinh khối: được xây
dựng dựa trên khối lượng
tổng số của tất cả các sinh
vật trên 1đơn vị diện tích
hay thể tích ở mỗi bậc
dinh dưỡng.
2.Caùc daïng thaùp sinh thaùi:
Tháp năng lượng
Tháp năng lượng: được
xây dựng dựa trên số năng
lượng được tích lũy trên
1đơn vị diện tích hay thể
tích, trong một đơn vị thời
gian ở mỗi bậc dinh dưỡng.
2.Caùc daïng thaùp sinh thaùi:
Tháp sinh khối
Tháp năng lượng
Tháp số lượng
Cho biết ưu nhược điểm của các loại tháp sinh thái ?
- Dễ xây dựng
- Có giá trị cao hơn, có
thể so sánh được
do BDD biểu thị bằng
lượng chất sống

- Là tháp
hoàn
thiện nhất.
Ít có giá trị vì
việc so sánh
không chính xác
do kíchthước cá
thể khác nhau,
chất sống cấu
tạo các loài khác
- Thành phần hóa học
và giá trị NL của chất
sống trong BDD khác
nhau, không chú ý
đến thời gian tích lũy
sinh khối trong mỗi
BDD
-Việc xây
dựng đòi
hỏi nhiều
công sức
thời
gian
Hình tháp ngược
(Chỉ có ở tháp sinh khối và tháp số lượng)
Vật chủ - Ký sinh
Quần xã sinh vật nổi trong tầng nước
1. Quan sát lưới thức
aên bên cạnh, hãy
cho biết có bao nhiêu
mắt xích chung
trong lưới thức
ăn đó?
A. 3
B. 4
C. 5
D. 6
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
2. Trong 1 chuỗi thức ăn, sinh vật nào có sinh khối lớn nhất ?
Thực vật
Động vật ăn thực vật
Động vật ăn động vật
Sinh vật phân huỷ
3. Cho lưới thức ăn của các loài sinh vật ở cạn sau :
Hạt cây sồi
Chuột
Rắn
Vi khuẩn
Nấm
Thông
Rệp thông
Chim ăn rệp
Diều hâu
Kỳ nhông
Bài tập về nhà:
- Học bài theo câu hỏi SGK
Đọc trước bài:Dieãn theá sinh thaùi, so saùnh caùc daïng dieãn theá sinh thaùi theo 2 noäi dung ñieåm khôûi ñaàu vaø xu höôùng cuûa moãi loaïi dieãn theá sinh thaùi.
Thiết lập 3 chuỗi, 1 lưới thức ăn đơn giản mà em biết.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT