Bài 50. Vi khuẩn

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
Bài 50: VI KHUẨN
CHƯƠNG X: VI KHUẨN – NẤM – ĐỊA Y
Hình 50.1. Các dạng vi khuẩn
Quan sát vào hình 50.1 hãy cho biết vi khuẩn có những hình dạng nào?
Kích thước của vi khuẩn như thế nào?
Cấu tạo cơ thể vi khuẩn ra sao?
Vi khuẩn gây viêm gan
Vi khuẩn gây tiêu chảy cấp
Vi khuẩn gây bệnh dạ dày
Quan sát các loại vi khuẩn sau:
Vi khuẩn Helicobacter Pylori đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh suyễn cuống phổi.
Vi khuẩn đường ruột E. coli
- Quan sát các vi khuẩn, các em hãy cho biết: vi khuẩn có hình dạng như thế nào?
 Có nhiều hình dạng khác nhau: hình cầu, hình que, hình dấy phẩy, hình xoắn, hình tròn, hình ngoằn ngoèo, hình bầu dục, …………
Hình 50.1. Các dạng vi khuẩn
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
- Hình dạng: hình xoắn, hình cầu, hình que, hình dấu phẩy,……
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
Hình dạng của vi khuẩn gồm:
Hình cầu (cầu khuẩn)
Hình que (trực khuẩn)
Hình dấu phẩy (phẩy khuẩn)
Hình xoắn (xoắn khuẩn), …
- Vi khuẩn có kích thước như thế nào?
Kích thước rất nhỏ bé, mỗi tế bào chỉ từ 1 đến vài phần nghìn milimet (phải quan sát dưới kính hiển vi với độ phóng đại lớn mới thấy)
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
- Hình dạng: hình xoắn, hình cầu, hình que, hình dấu phẩy,……
- Kích thước: từ một đến vài phần nghìn milimet.
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
- Vi khuẩn có cấu tạo như thế nào?
Là những cơ thể đơn bào, sắp xếp riêng lẻ hay thành từng đám hoặc từng chuỗi. Mỗi tế bào gồm vách tế bào bao bọc bên ngoài, bên trong là chất tế bào, chưa có nhân tế bào hoàn chỉnh và chưa có chất diệp lục. Một số vi khuẩn còn có roi để di chuyển.
Vách tế bào
Chất tế bào
Nhân chưa hoàn chỉnh
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
- Hình dạng: hình xoắn, hình cầu, hình que, hình dấu phẩy,……
- Kích thước: từ một đến vài phần nghìn milimet.
- Cấu tạo: là những sinh vật nhỏ bé, có cấu tạo đơn bào đơn giản, gồm vách tế bào, chất tế bào, chưa có nhân hoàn chỉnh và chưa có chất diệp lục.
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
Cấu tạo vi khuẩn
Cấu tạo vi khuẩn gồm:
- Vách tế bào.
- Chất tế bào.
- Chưa có nhân
hoàn chỉnh.
Tế bào thực vật
Tế bào vi khuẩn
Vách tế bào
Chất tế bào
Nhân chưa hoàn chỉnh
Vách tế bào
Chất tế bào
Nhân
Lục lạp
Không bào
- So với tế bào thực vật thì tế bào vi khuẩn có gì khác?
- Không có chất diệp lục.
- Chưa có nhân hoàn chỉnh.
- Không có không bào.
- Kích thước nhỏ.
- Có chất diệp lục.
- Có nhân hoàn chỉnh.
- Có không bào.
- Kích thước lớn hơn.

TẾ BÀO VI KHUẨN

TẾ BÀO THỰC VẬT
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
2/ Cách dinh dưỡng:
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
 Hầu hết vi khuẩn không màu và không có chất diệp lục nên sống bằng chất hữu cơ có sẵn trong xác động, thực vật gọi là cách dinh dưỡng dị dưỡng (hoại sinh và kí sinh).
- Vi khuẩn có màu sắc hay không? Chúng không có chất diệp lục vậy chúng sống (dinh dưỡng) bằng cách nào?
Hoại sinh
Kí sinh
Kí sinh
Hoại sinh
1
2
3
4
Xác động vật đang phân huỷ
Vết thương bị nhiễm khuẩn
Người bị viêm da
Dưa cải muối nhờ vi khuẩn lên men
Vi khuẩn lam sống cộng sinh với bèo hoa dâu
Vi khuẩn cố định đạm sống cộng sinh trong rễ cây họ đậu
A
B
- Theo em thế nào là dị dưỡng hoại sinh, thế nào là dị dưỡng kí sinh?
Hầu hết vi khuẩn không màu và không có chất diệp lục nên sống bằng chất hữu cơ có sẵn trong xác động, thực vật đang phân huỷ (gọi là dị dưỡng hoại sinh) hoặc sống nhờ trên cơ thể sống khác (gọi là dị dưỡng kí sinh). Một số ít vi khuẩn sống tự dưỡng.
* Vi khuẩn tự dưỡng có hai nhóm:
- Nhóm vi khuẩn quang hợp: chế tạo thức ăn từ chất vô cơ nhờ năng lượng ánh sáng mặt trời: đó là các vi khuẩn có chứa màu xanh hoặc màu tía đặc trưng của vi khuẩn và không phải là chất diệp lục như ở các tế bào thực vật.
- Nhóm vi khuẩn hoá tổng hợp: sử dụng năng lượng sinh ra từ các phản ứng ôxi hoá các chất vô cơ: NH3, H2S, Fe,……….để chế tạo chất hữu cơ.
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
2/ Cách dinh dưỡng:
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
- Hầu hết vi khuẩn không màu và không có chất diệp lục nên sống bằng chất hữu cơ có sẵn trong xác động, thực vật đang phân huỷ (gọi là dị dưỡng hoại sinh) hoặc sống nhờ trên cơ thể sống khác (gọi là dị dưỡng kí sinh). Cả hai cách dinh dưỡng như vậy gọi là dị dưỡng. Một số ít vi khuẩn cũng có khả năng tự dưỡng.
3/ Phân bố và số lượng:
Câu 1 -Tại sao uống nước lã hoặc nước không được đun sôi lại có thể bị mắc bệnh tả ?
Câu 2 -Tại sao phân hữu cơ bón vào đất lâu ngày lại hoá mùn rồi thành muối khoáng ?
Câu 3 -Tại sao nói chuyện thường xuyên với người bị bệnh lao phổi lại có thể bị lây ?
Đọc thông tin trong mục 3, liên hệ thực tế và cho biết :
Câu 1 -Tại sao uống nước lã hoặc nước không được đun sôi lại có thể bị mắc bệnh tả ?
Vì trong nước lã có thể có vi khuẩn gây bệnh tả.
Câu 2 - Tại sao phân hữu cơ bón vào đất lâu ngày lại hoá mùn rồi thành muối khoáng ?
-Vì trong đất có loại vi khuẩn biến chất hữu cơ thành muối khoáng.
Câu 3 -Tại sao nói chuyện thường xuyên với người bị bệnh lao phổi lại có thể bị lây ?
-Vì trong hơi thở của người bệnh có chứa vi khuẩn gây bệnh sẽ truyền sang người tiếp xúc...
Câu 1, Vì trong nước lã có thể có vi khuẩn gây bệnh tả.
Câu 2, Vì trong đất có loại vi khuẩn biến chất hữu cơ thành muối khoáng.
Câu 3, Vì trong hơi thở của người bệnh có chứa vi khuẩn gây bệnh sẽ truyền sang người tiếp xúc...
Em có nhận xét gì về sự phân bố của vi khuẩn trong tự nhiên ?
Trực khuẩn lao
Phẩy khuẩn tả
Vi khuẩn gây viêm phổi
Vi khuẩn uốn ván
Vi khuẩn sốt thương hàn
* Các em tự đọc  và trả lời câu hỏi:
- Nhận xét sự phân bố và số lượng của vi khuẩn trong tự nhiên?
 Sống ở khắp mọi nơi như: trong đất, nước, không khí, ………. và số lượng rất lớn: trong 1g đất tốt có tới 6-8 tỉ vi khuẩn, sa mạc 1g có vài vạn vi khuẩn, lớp đất sâu 5m vẫn có vi khuẩn sinh sống.
- Ngoài ra vi khuẩn còn sống trên các cơ thể của động vật thực vật và con người.
- Tại sao uống nước lã hoặc nước không được đun sôi lại có thể mắc bệnh tả?
Vì trong nước lã có thể có vi khuẩn gây bệnh tả.
- Tại sao nói chuyện thường xuyên với người bị bệnh lao phổi chúng ta lại có thể bị lây nhiễm?
Vì trong hơi thở của người bệnh có chứa vi khuẩn gây bệnh nên sẽ truyền sang cho người tiếp xúc.
- Khi các vi khuẩn gặp khó khăn về thức ăn và nhiệt độ thì các vi khuẩn kết bào xác. Gặp điều kiện thuận lợi trở lại thì các vi khuẩn tiếp tục phát triển như chỉ sau 12h thì từ một vi khuẩn ban đầu có thể sinh ra tới 10 triệu vi khuẩn mới.
1/ Hình dạng, kích thước và cấu tạo của vi khuẩn:
2/ Cách dinh dưỡng:
Tiết 61 - Bài 50: VI KHUẨN
3/ Phân bố và số lượng:
- Vi khuẩn phân bố rất rộng rãi trong thiên nhiên và thường với số lượng lớn.
Củng cố
vách tế bào
Cấu tạo vi khuẩn gồm: chất tế bào
chưa có nhân hoàn chỉnh.
- Vi khuẩn có cấu tạo như thế nào?
+ Hoại sinh: sống bằng các chất hữu cơ có sẵn trong xác động, thực vật đang phân hủy.
+ Kí sinh: sống nhờ trên cơ thể sống khác.
+ Một số vi khuẩn cũng có khả năng tự dưỡng.
- Vi khuẩn dinh dưỡng bằng cách nào?
- Vi khuẩn phân bố và số lượng như thế nào?
- Vi khuẩn phân bố rát rộng rãi trong thiên nhiên và thường với số lượng lớn
1. Vi khuẩn có hình dạng nào:
a. Hình cầu.
b. Hình que.
c. Hình dấu phẩy.
d. Hình cầu, hình que, hình dấu phẩy….
Bài tập
2. Vi khuẩn dinh dưỡng bằng cách nào:
a. Tự dưỡng.
b. Dị dưỡng.
c. Dị dưỡng, một số ít tự dưỡng.
d. Tự dưỡng và dị dưỡng.
Chọn phương án trả lời đúng nhất trong các câu sau
Bài tập
3. Vi khuẩn có ở đâu:
a. Ở trong đất.
b. Ở trong nước.
c. Trong không khí.
d. Trong đất, nước, không khí, cơ thể sinh vật.
Chọn phương án trả lời đúng nhất trong các câu sau
4. Hãy tìm những cụm từ thích hợp điền vào chổ trống trong những câu sau:
Vi khuẩn sinh sản…...…………bằng cách …………tế bào. Sự phân chia này xảy ra rất mạnh: trong điều kiện thuận lợi, chỉ sau 12 giờ, từ một ……....vi khuẩn ban đầu có thể sinh ra tới 10 triệu vi khuẩn mới.
sinh dưỡng
phân đôi
tế bào
Chào tạm biệt
Chúc các em học sinh chăm ngoan học giỏi
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ