Bài 5. Vũ Trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

Trường THPT Hạ Hoà
Môn Địa Lí - Lớp 10

Chương II: Vũ trụ. Hệ quả của chuyển động của Trái đất

Tiết 5: Bài 5 Vũ trụ. Hệ mặt trời và trái đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của trái đất

GV giảng dạy: Trịnh Thị Kim Anh
I. Khái Quát về vũ trụ. Hệ mặt trời. Trái đất trong hệ mặt trời
1. Vũ trụ
Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà, mỗi thiên hà chứa rất nhiều thiên thể: Các ngôi sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi.. cùng với bụi, khí và bức xạ điện tử.
Thiên Hà chứa Mặt Trời và các hành tinh của nó được gọi là Dải Ngân Hà.
2. Hệ mặt trời
Các hành tinh trong hệ mặt trời
Nhìn vào hình ảnh trên và qua tìm hiểu SGK các em hãy cho biết Hệ Mặt trời có bao nhiêu hành tinh? Hướng quay quanh mặt trời của các hành tinh đó?
Trả lời
- Hệ mặt trời là tập hợp của các thiên thể nằm trong dảingân hà. Bao gồm:
+ Mặt trời và 8 hành tinh
+ Các vệ tinh
+Sao chổi
+ Thiên thạch
+ Các đám mây bụi
- Trong Hệ Mặt trời các hành tinh vừa chuyển động quanh Mặt Trời vừa tự quay quanh trục theo hướng ngược chiều kim đồng hồ( theo chiều từ Tây sang Đông).
Nhìn vào hình ảnh trên hãy cho biết theo vị trí xa dần Mặt Trời thì trái đất thuộc hành tinh thứ mấy?Vì sao Trái Đất là hành tinh duy nhất có sự sống?Trái Đất có những chuyển động chính nào?
?
3. Trái Đất trong hệ Mặt Trời
a. VÞ trÝ
- Tr¸i §Êt lµ hµnh tinh thø 3 trong HÖ MÆt Trêi.
- Trong HÖ MÆt Trêi Tr¸i §Êt lµ hµnh tinh duy nhÊt cã sù sèng v×
+ Kho¶ng c¸ch tõ Tr¸i §Êt ®Õn MÆt Trêi lµ 149,6 triÖu km kho¶ng c¸ch ®ã cïng víi sù tù quay lµm cho Tr¸i §Êt nhËn ®­îc l­îng nhiÖt vµ ¸nh s¸ng phï hîp ®Ó sù sèng cã thÓ ph¸t sinh vµ ph¸t triÓn.
b. C¸c chuyÓn ®éng chÝnh cña tr¸i §Êt
- ChuyÓn ®éng tù quay quanh trôc
- ChuyÓn ®«ng xung quanh mÆt trêi
II.Hệ quả của chuyển động tự quay quanh trục
? H·y xem ®o¹n phim kÕt hîp víi SGK em h·y x¸c ®Þnh nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn t­îng ngµy ®ªm lu©n phiªn trªn Tr¸i §Êt?
1. Sự luân phiên ngày và đêm
Nguyên nhân
1 Do trái đất có hình khối cầu
Nên luôn được mặt trời chiếu
sáng một nửa
2. Do trái đất tự quay quanh trục
Kết quả
Sự luân phiên ngày đêm
trên Trái Đất
2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế
Nhìn vào bản đồ trên hãy cho biết Trái Đất chia làm bao nhiêu múi giờ, mỗi múi giờ rộng bao nhiêu độ kinh tuyến?
Trả lời
Bề mặt Trái Đất chia thành 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 kinh độ.
Múi giờ số 0 là múi giờ có đường kinh tuyến gốc đi qua. Kinh tuyến gốc được chọn là đài thiên văn Grinuych (Greenwich) ở ngoại ô thủ đô Luân Đôn của nước Anh.
- Giờ của các múi giờ bên phải sớm hơn giờ ở các múi giờ bên trái múi giờ số 0
- Việt Nam nằm trong múi giờ số 7

Vì sao người ta lại lấy một kinh tuyến làm đường đổi ngày?
DoTrái Đất có hình khối cầu
Khu vực giờ số 0 và số 24 trùng nhau
Nếu giờ ở khu vực giờ số 0 là 12h ngày 1/1, thì giờ ở khu vực giờ số 24 là 12 + 24 = 36 (tức12h ngày 2/1)
Giờ ở 2 khu vực giờ giống nhau nhưng lại ở 2 ngày khác nhau
Phải lấy một kinh tuyến làm đường đổi ngày quốc tế. Lấy Kinh tuyến 180 là kinh tuyến đổi ngày quốc tế.
3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể trên Trái Đất
Các vật thể chuyển động trên Trái Đất (các khối khí, các dòng biển, dòng sông, đường đạn bay...) đều chịu tác động của lực Côriôlit.
Các vật chuyển động trên bán cầu Bắc bị lệch về bên phải của hướng chuyển động.
Các vật chuyển động ở bán cầu Nam bị lệch về bên trái của hướng chuyển động.
Cảm ơn các em đã quan tâm theo dõi