Bài 5. Vũ Trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

CHƯƠNG II: VŨ TRỤ.HỆ QUẢ CÁC CHUYỂN ĐỘNG CỦA TRÁI ĐẤT

TIẾT 5:BÀI 5. VŨ TRỤ. HỆ MẶT TRỜI VÀ TRÁI ĐẤT.
HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT


I KH�I QU�T V? VU TR?, H? M?T TR?I, TR�I D?T TRONG H? M?T TR?I.
1 Vu Tr?


Dựa vào Sách giáo khoa và các hình sau các em hãy cho biết vũ trụ là gì?
Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà.
Thiên Hà: là một tập hợp của rất nhiều thiên thể
( các ngôi sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi…)
cùng với khí, bụi và bức xạ điện từ.
Dải Ngân Hà: là thiên hà chứa hệ mặt trời
VỊ TRÍ MẶT TRỜI TRONG DẢI NGÂN HÀ
Hệ mặt trời
Dựa vào hình trong bài hãy mô tả về hệ mặt trời ?
Hệ Mặt Trời là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà. Mặt trời nằm ở trung tâm cùng với các thiên thể chuyển động xung quanh.

Các em cho biết hệ mặt trời gồm bao nhiêu hành tinh và hãy kể tên các hành tinh theo thứ tự xa dần mặt trời?
Hệ Mặt Trời gồm có 9 hành tinh: thủy tinh, kim tinh, trái đất, hỏa tinh, mộc tinh, thổ tinh, thiên vương tinh, hải vương tinh, diêm vương tinh
CÁC HÀNH TINH TRONG HỆ MẶT TRỜI
MỘT SỐ HÌNH ẢNH
Nhìn vào hình 5.2 các em hãy nhận xét về hình dạng quỹ đạo và hướng chuyển động của các hành tinh?
Hình dạng quỹ đạo: hình elíp gần tròn
Hướng chuyển động quanh mặt trời của các hành tinh : ngược chiều kim đồng hồ( từ tây sang đông)
Hình ảnh trái đất trong hệ mặt trời
VỊ TRÍ CỦA TRÁI ĐẤT TRONG HỆ MẶT TRỜI
3 Trái Đất Trong Hệ Mặt Trời
Trái đất đứng vị trí thứ 3 trong hệ mặt trời,
? Với vị trí đó có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống?
khoảng cách trung bình từ trái đất đến mặt trới là 149,6 triệu km. Khoảng cách này cùng với sự tự quay giúp trái đất nhận lượng nhiệt và ánh sáng phù hợp với sự sống
? Trái đất có mấy chuyển động chính , đó là những chuyển động nào?
Trái đất vừa tự quay quanh trục , vừa tịnh tiến xung quanh mặt trời, tạo ra nhiều hệ quả quan trọng.
II HỆ QUẢ CHUYỂN ĐỘNG TỰ QUAY QUANH TRỤC CỦA TRÁI ĐẤT
1 Sự luân phiên ngày đêm
Vì sao trái đất có ngày và đêm ?
Trái đất có ngày và đêm là do trái đất hình cầu và tự quanh quanh trục nên có hiện tượng luân phiên ngày và đêm.

2 Giờ trên trái đất và đường chuyển ngày quốc tế
a Giờ trên trái đất
Giờ địa phương: ( giờ mặt trời) các địa điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau sẽ có giờ khác nhau.
Giờ quốc tế: giờ ở múi giờ số 0 được lấy làm giờ quốc tế hay giờ GMT.
BẢN ĐỒ CÁC MÚI GIỜ TRÊN TRÁI ĐẤT
Nhìn vào bản đồ các múi giờ trên trái đất các em hãy cho biết trên trái đất có bao nhiêu múi giờ, cách đánh số các múi giờ , Việt Nam nằm ở múi giờ số mấy?

Chia bề mặt trái đất làm 24 múi giờ, mỗi múi giờ rộng 15 độ kinh tuyến.

Việt Nam thuộc múi giờ số 7
b Đường chuyển ngày quốc tế
Trên trái đất lúc nào cũng có một múi giờ mà ở đó có hai ngày lịch khác nhau, vì vậy phải chọn một kính tuyến làm mốc để đổi ngày.
Người ta qui định lấy kinh tuyến 180 làm đường chuyển ngày quốc tế.

3 Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể
Hướng ban đầu
Hướng sau khi lệch
Dựa vào hình các em hãy cho biết, ở bán cầu bắc các vật ở bán cầu bắc bị lệch về bên nào , ở bán cầu nam các vật bị lệch về phía nào so với hướng chuyển động ban đầu?
Bán cầu bắc lệch về bên phải
Bán cầu nam lệch về bên trái
lực làm lệch hướng là lực côriolit.
Lực cơriôlit tác động mạnh tới các hướng chuyển động của các khối khí, các dòng biển, dòng sông, đường đạn bay trên bề mặt đất,…
Nguyên nhân nào gây ra sự lệch hướng đó?
Do trái đất tự quay theo ngược chiều kim đồng hồ với vận tốc dài ngắn khác nhau ở các vĩ độ.
CŨNG CỐ BÀI
Câu 1 nguyên nhân nào gây ra sự luân phiên ngày đêm của trái đất?
a trái đất hình cầu
b trái đất tự quay quanh trục
c Mặt trời chỉ chiếu một nữa trái đất
d Tất cả các ý trên
Câu 2 Ở bán cầu Nam , một vật chuyển động từ xích đạo về cực sẽ bị lệch hướng
a Về phía bên trái theo hướng chuyển động
b Về phía bên phải theo hướng chuyển động
c Về phí xích đạo
d Về phía cực

DẶN DÒ
ôn lại bài học
Làm bài tập 3 trang 21
xem bài mới là : Hệ quả chuyển động xung quanh mặt trời của trái đất