Bài 5. Vũ Trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất

Chương II:
Vũ Trụ. Hệ quả các chuyển động
củaTrái Đất.
Bài 5: Vũ trụ. Hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả chuyển động tự quay của Trái Đất.
Người thực hiện: Nông Thị Quỳnh Trâm
I. Khái quát về Vũ Trụ, Hệ Mặt Trời, Trái Đất trong Hệ Mặt Trời.
1. Vũ trụ:
Dựa vào hình 5.1 và SGK em hãy cho biết vũ trụ là gì?
- Vũ trụ là khoảng không gian vô tận chứa các thiên hà. Mỗi thiên hà là một tập hợp của rất nhiều thiên thể.
Theo em hiểu thiên hà là gì?
- Thiên Hà là tập hợp của rất nhiều thiên thể ( như các ngôi sao, hành tinh, vệ tinh, sao chổi...) cùng với khí bụi và bức xạ điện từ.
- Thiên hà chứa Mặt Trời và các hành tinh được gọi là dải Ngân Hà.
Thế nào là dải Ngân Hà?
Thiên hà
2. Hệ Mặt Trời:
- Là một tập hợp các thiên thể nằm trong Dải Ngân Hà.
- Gồm: Mặt Trời và các thiên thể chuyển động xung quanh.
- Có 8 hành tinh: Thuỷ tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hoả tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh
Saturn - Sao Th?
3. Trái Đất trong Hệ Mặt Trời:
Quan sát hình sau và cho biết: Trái Đất là hành tinh thứ mấy tính từ Mặt Trời? Vị trí đó có ý nghĩa như thế nào đối với sự sống?
Trái Đất nằm ở vị trí thứ 3 từ tâm Mặt Trời trở ra

- Khoảng cách trung bình từ Trái Đất đến Mặt Trời: 149.5 triệu km.

- Trái Đất nhận được lượng nhiệt và ánh sáng đảm bảo cho sự sống.

- Trái Đất tự quay quanh trục, vừa chuyển động tịnh tiến xung quanh Mặt Trời.
Quan sát mô hình tự quay của Trái Đất sau đây, em hãy cho biết : Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng nào?
Trái Đất quay theo hướng từ Tây sang Đông.
II. Hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
1. Sự luân phiên ngày đêm:
Dựa vào hình dưới đây em có nhận xét gì về diện tích Trái Đất được chiếu sáng bởi Mặt Trời?
Vì sao trên Trái Đất có hiện tượng ngày - đêm và sự luân phiên ngày đêm?
Do:
- Trái Đất có hình khối cầu.
- Trái Đất tự quay quanh trục nên mọi nơi trên Trái Đất đều lần lượt có ngày và đêm.
2. Giờ trên Trái Đất và đường chuyển ngày quốc tế:
Phân biệt sự khác nhau giữa giờ địa phương và giờ quốc tế?
- Giờ địa phương (giờ Mặt Trời): các điểm thuộc các kinh tuyến khác nhau có giờ khác nhau.

- Giờ quốc tế ( giờ GMT): giờ ở múi giờ số 0.

- Giờ múi: các địa phương nằm cùng một múi giờ.
- Thời gian Trái Đất tự quay hết 1 vòng là bao lâu?
- 24 giờ.
Người ta chia Trái Đất thành mấy
khu vực giờ?
- 24 khu vực giờ.
Dựa vào hình sau đây em hãy xác định Việt Nam ở múi giờ thứ mấy?
Hình 6.1 - Các múi giờ trên Trái Đất
- Múi số 7
3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể.
Dựa vào hình bên và SGK em hãy giải thích vì sao lại có sự chuyển động lệch hướng của các vật thể?

Nguyên nhân:

+ Trái Đất tự quay theo hướng ngược chiều kim đồng hồ với vận tốc khác nhau ở các vĩ độ.
3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể.
Ở bán cầu Bắc, vật chuyển động lệch theo hướng nào? Ở bán cầu Nam vật chuyển động lệch theo hướng nào so với hướng chuyển động ban đầu?
- Biểu hiện:

+ Bán cầu Bắc: vật chuyển động lệch về bên phải.

+ Bán cầu Nam: vật chuyển động lệch về bên trái.
3. Sự lệch hướng chuyển động của các vật thể.
- Lực làm lệch hướng chuyển động của các vật thể có tên là gi? Nó tác động tới chuyển động của các vật thể nào trên Trái Đất?
- Lực làm lệch hướng chuyển động của các vật thể là lực Côriôlit.

- Lực Côriôlit tác động đến sự chuyển động của khối khí, dòng biển, dòng sông, đường đạn….
C?ng c? ki?n th?c
 Trả lời các câu hỏi sau đây:
1
3
4
5
2
Câu 1: Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng:

A) Từ Đông sang Tây
B) Từ Tây sang Đông
C) Từ Đông Bắc sang Tây Nam
D) Từ Tây Bắc sang Đông Nam
Câu 2: Do vận động tự quay quanh trục của Trái Đất nên các vật chuyển động trên bề mặt đất ở Bán cầu Bắc đều:
A) Lúc lệch về bên phải lúc lệch về bên trái
B) Lệch về bên trái      
C) Không bị đổi hướng
D) Lệch về bên phải
Câu 3: Đường chuyển ngày quốc tế là đường kinh tuyến số:

A) 00
B) 1800
C) 450
D) 900

Câu 4: Trái Đất chỉ được chiếu sáng một nửa là do:

 A) Trái Đất có dạng hình cầu.
B) Trái Đất tự quay quanh trục từ Tây sang Đông.
C) Trái Đất quay quanh Mặt Trời.
D) Trái Đất tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời.
Câu 5: Khoảng cách trung bình từ trái Đất đến Mặt trời là:
A) 150 triệu km.
B) 149.5 triệu km.
C) 145.9 triệu km
D) 149 triệu km.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT