Bài 5. Từ nhiều nghĩa và hiện tượng chuyển nghĩa của từ

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ
Về dự tiết học hôm nay
Lớp 6A6 – THCS Hai Bà Trưng.
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Thế nào là từ mượn?
- Hãy lấy vài ví dụ và cho biết những từ ấy mượn của tiếng nước nào?
Từ mượn là những từ được mượn từ tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm,... mà tiếng Việt chưa có từ thật thích hợp để biểu thị.
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
Bài 3.
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
* Ví dụ: sgk/35
-Tập quán : Thói quen của một cộng đồng được hình thành lâu đời trong đời sống và được mọi người làm theo.
- Lẫm liệt : hùng dũng, oai nghiêm.
- Nao núng : lung lay, không vững lòng tin.

 
 
:
:
:
Hình thức
Nội dung
-Tập quán : Thói quen của một cộng đồng được hình thành lâu đời trong đời sống và được mọi người làm theo.
- Lẫm liệt : hùng dũng, oai nghiêm.
- Nao núng : lung lay, không vững lòng tin.
Từ
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
Ví dụ: sgk/35
-Trước dấu “ : ”
=> Từ được giải thích
=> Hình thức
- Sau dấu “ : ”
=> Phần giải thích
=> Nội dung
Nghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thị.
Ghi nhớ: SGK/35
Hình thức
Nội dung ( Nghĩa của từ)
Cây :
Là một loại thực vật
có trong tự nhiên.
Bài tập: điền những từ thích hợp sau vào chỗ trống:
học hỏi, học tập, học lỏm, học hành
- :học và luyện tập để có hiểu biết, kỹ năng.
: nghe hoặc thấy người ta làm rồi làm theo,
chứ không được ai trực tiếp dạy bảo.
: tìm tòi, hỏi han để học tập.
: học văn hóa có thầy, có chương trình,
có hướng dẫn ( nói một cách khái quát).
Học hành
Học lỏm
Học hỏi
Học tập
Bài tập : điền từ thích hợp: hi sinh, chết
-Các chiến sĩ đã…...........để bảo vệ Tổ quốc.
-Tên cướp đã….......hôm qua.
hi sinh
chết
? Vậy, để sử dụng từ cho đúng, chúng ta phải hiểu rõ cái gì của từ?
? Em đã căn cứ vào hình thức hay nội dung của từ để điền vào chỗ trống?
? Nội dung của từ là khái niệm gì mà chúng ta đã học?
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
II. Cách giải thích nghĩa của từ
 
 
Đặt cho cô một câu có từ “lẫm liệt”
- Các chiến sĩ ra trận rất lẫm liệt.
Có thể thay từ “lẫm liệt” bằng hai từ “hùng dũng”, “oai nghiêm” được không?
=> Đưa ra từ đồng nghĩa
 
Lẫm liệt: hùng dũng, oai nghiêm.
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
II. Cách giải thích nghĩa của từ
 
 
Nghĩa của từ “nao núng” có giống với nghĩa của từ “lung lay,” “ chao đảo”, “ dao động” không?
Nghĩa của từ “nao núng” và nghĩa của từ “vững lòng tin” có giống nhau không?
- Nao núng: là không vững lòng tin.
=> Đưa ra từ trái nghĩa
 
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
II. Cách giải thích nghĩa của từ
 
 
Điền từ vào chỗ trống: tập quán, thói quen
- Người Việt Nam có….... ..........ăn trầu
- Bạn Lan có…........ ....ăn vặt
tập quán
thói quen
Có thể đổi trật tự của hai từ “tập quán”, “thói quen” không? Vì sao?
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
II. Cách giải thích nghĩa của từ
 
 
tập quán: thói quen của một cộng đồng được hình thành từ lâu trong đời sống, được mọi người làm theo.
Thói quen: là những hành vi đã được hình thành và lặp đi lặp lại nhiều lần.
 
 Trình bày khái niệm mà từ biểu thị
Tiết 11: NGHĨA CỦA TỪ
I. Nghĩa của từ là gì?
II. Cách giải thích nghĩa của từ
 
 
+ Trình bày khái niệm
+ Đưa ra từ đồng nghĩa hoặc trái nghĩa.
Ghi nhớ: SGK/35
Bài tập thảo luận: Giải thích nghĩa của các từ sau
- đi :
 

trung thực :

- cao thượng:
Hoạt động rời khỏi chỗ bằng chân, tốc độ bình thường, hai bàn chân không đồng thời nhấc khỏi mặt đất.
Thật thà, thẳng thắn
Không nhỏ nhen, ti tiện, đê hèn, hèn hạ, …
Củng cố:
Nghĩa của từ là gi?
Có mấy cách để giải thích nghĩa của từ?
DẶN DÒ
Học bài và làm bài tập 1,3,4 sgk/36
Soạn bài “ Sự tích Hồ Gươm”
Đọc trước bài “ Chủ đề và dàn bài trong văn tự sự”.