Bài 5. Prôtêin

GV: Nguyễn Thị Thu Hương-TD3
Kiểm tra bài cũ:

Bốn nguyên tố chính cấu tạo nên chất sống là
C, H, O, P
C, N, H,O
C, N, H, S
C, O, P, S

2. Các phân tử chủ yếu cấu tạo nên các loại Cacbohiđrat là:
Glucozơ, galactozơ, saccarozơ
Galactozơ, fructozơ, saccarozơ
Fructozơ, saccarozơ, lactozơ
Glucozơ, fructozơ, galactozơ
3. Trong cơ thể sống, các chất có đặc tính chung kị nước là:
Tinh bột, mỡ, glucozơ, dầu , steroit
Mỡ, fructozơ, dầu, galactozơ , steroit
Sắc tố, vitamin, mỡ, steroit, photpholipit
Vitamin, cacbohiđrat, lactozơ, fructozơ
Tại sao cùng là thịt nhưng khi ăn lại thấy khác nhau ?
?
I. CẤU TRÚC CỦA PRÔTÊIN:

Hãy quan sát cấu tạo một đoạn phân tử prôtêin sau và cho biết prôtêin có cấu tạo như thế nào?
Prôtêin được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân(gồm nhiều đơn phân), đơn phân là acid amin.

1. Thành phần cấu tạo:
CTTQ của 1 acid amin
Cacbuahyđrô
- R
Ví dụ:
Glixin
CH2OH
Xêrin
Xistêin
CH2SH
H2O
Lk peptide
Sự hình thành liên kết peptide giữa 2 acid amin

- Thành phần, số lượng và trật tự sắp xếp của các acid amin quyết định tính đa dạng của prôtêin.
Hãy cho biết giữa các chuỗi polipeptide khác nhau ở điểm nào?
2. Các cấp độ cấu trúc của prôtêin:

Qua hình trên em hãy cho biết dựa đâu ta có thể phân biệt được các cấp độ cấu trúc của prôtêin?

? Quan sát hình và hãy cho biết cấu trúc bậc 1 được cấu tạo như thế nào?
Bậc 1: Các acid amin liên kết với nhau bởi liên kết peptide tạo nên chuỗi polipeptide.
Cấu trúc này thể hiện số lượng, trình tự sắp xếp của các loại acid amin trong chuỗi polipeptide.

Bậc 1: Các acid amin liên kết với nhau bởi liên kết peptide tạo nên chuỗi polipeptide.
Cấu trúc này thể hiện số lượng, trình tự sắp xếp của các loại acid amin trong chuỗi polipeptide.
? Cấu trúc bậc 1 có vai trò gì?
Thể hiện tính đa dạng và đặc thù của prôtêin qua số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của các acid amin.
? Hãy quan sát hình và cho biết cấu trúc bậc hai có đặc điểm gì khác với cấu trúc bậc một?
Bậc 2: Chuỗi polipeptide co xoắn lại hoặc gấp nếp tạo nên nhờ các liên kết hiđrô giữa các acid amin trong chuỗi với nhau.

? Quan sát hình và hãy cho biết cấu trúc bậc 3 của prôtêin được hình thành như thế nào?
Bậc 3: Prôtêin cấu trúc bậc 2 cuộn tiếp tục co xoắn tạo nên cấu trúc không gian 3 chiều đặc trưng.




? Cấu trúc bậc 4 của prôtêin được hình thành như thế nào?
Hemoglobin
Bậc 4: Do cấu trúc bậc 3 xoắn vòng, có thể do 2 hay nhiều chuỗi pp cùng loại hoặc khác loại liên kết với nhau
t0 > 450C
Khi có tác động của nhiệt độ cao hoặc do độ pH không thích hợp thì prôtêin có thể bị biến tính và trở nên mất hoạt tính chức năng, cấu trúc không gian 3 chiều bị phá hủy.
II. CHỨC NĂNG CỦA PRÔTÊIN:
Prôtêin có chức năng gì ? Cho ví dụ để chứng minh?

Mỗi loại prôtêin có chức năng khác nhau:
- Cấu tạo nên tế bào và cơ thể.
- Dự trữ các acid amin.
- Bảo vệ cơ thể.
- Vận chuyển các chất.
- Thu nhận thông tin.
- Xúc tác cho các phản ứng sinh hóa.
- Điều hòa trao đổi chất.
Củng cố bài:
?
Vì sao, khi ăn prôtêin của nhiều loại động vật nhưng cơ thể lại tạo ra prôtêin đặc trưng của con người?

Prôtêin của thức ăn sau khi tiêu hóa cho sản phẩm là acid amin. Các acd amin là nguyên liệu để tổng hợp nên prôtêin đặc trưng cho các loại tế bào của cơ thể người.
? Vì sao phải ăn prôtêin từ nhiều loại thức ăn khác nhau?
Nhằm cung cấp đầy đủ các loại acid amin để tổng hợp các loại prôtêin cần thiết cho cơ thể
Các acid amin không thay thế gồm: triptophan, mêtiônin, valin, thrêônin, phênylalanin, lơxin, izolơxin và lyzin.
Các câu hỏi cuối bài.
-Tại sao khi luộc lòng trắng trứng đông lại?
( prôtêin lòng trắng trứng là albumin bị biến tính).
- Tại sao các vi sinh vật sống được ở suối nước nóng gần 1000C (prôtêin có cấu trúc đặc bịêt không bị biến tính).

? 1. Các loại prôtêin khác nhau được phân biệt với nhau bởi:

Số lượng, thành phần và trật tự sắp xếp của các acid amin.
Số lượng, thành phần acid amin và cấu trúc không gian.
Số lượng, thành phần, trật tự sắp xếp các acid amin và cấu trúc không gian.
Số lượng, trật tự sắp xếp các acid amin và cấu trúc không gian.

? 2. Chức năng không có của prôtêin là:
Cấu trúc tế bào.
Xúc tác cho quá trình trao đổi chất.
Điều hòa quá trình trao đổi chất.
Truyền đạt thông tin di truyền.
Vận chuyển các chất.

? 3. Prôtêin bị mất chức năng khi nào?
Prôtêin bị mất một acid amin.
Prôtêin được thêm một acid amin.
Cấu trúc không gian 3 chiều của prôtêin bị phá vỡ.
Cả A và B đúng
? 4. Prôtêin có thể bị biến tính bởi?
Độ pH thấp.
Nhiệt độ cao.
Sự có mặt của oxi nguyên tử.
Cả A và B đúng.

? 5. Một chuỗi polipeptide được hình thành từ 240 acid amin thì có nhiều phân tử nước được giải phóng?
238
239
240
241
? 6. Bậc cấu trúc nào sau đây có vai trò chủ yếu xác định tính đa dạng, đặc thù của prôtêin là?
Cấu trúc bậc 1
Cấu trúc bậc 2
Cấu trúc bậc 3
Cấu trúc bậc 4
? 7. Prôtêin thực hiện chức năng của mình chủ yếu ở những bậc cấu trúc nào sau đây?
Cấu trúc bậc 1 và 2
Cấu trúc bậc 2 và 3
Cấu trúc bậc 2 và 4
Cấu trúc bậc 3 và 4
Cấu trúc bậc 1 và 4
1
2
3
4
5
6
7
1
2
3
4
5
6
7