Bài 5. Prôtêin

♥
Câu hỏi mở đầu :
- Có tầm quan trọng đặc biệt
đối với sự sống
- Protein là đại phân tử hữu cơ
Prôtêin là gì ?
Có tầm quan trọng thế nào
Đối với sự sống?
Protein là loại phân tử có cấu trúc đa dạng nhất trong hợp chất hữu cơ số các hợp chất hữu cơ.
- Vậy protein được cấu tạo theo nguyên tắc nào ?
Protein được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, trong đó, các đơn phân là các axit amin.
- Vì sao các protein khác nhau có cấu trúc và chức năng khác nhau ?
Vì chúng khác nhau về số lượng thành phần và trật tự sắp xếp của các axit amin
I- Cấu trúc của Prôtêin
Why?
1.Cấu trúc bậc một
Nêu cấu trúc bậc một của một Protein :
Các axit amin liên kết với nhau bằng liên kết peptit tạo nên một chuỗi các axit amin được gọi là chuỗi pôlipeptit.
Cấu trúc bậc 1 của một phân tử Protein chính là trình tự sắp xếp đặc thù của các loại axit amin trong chuỗi pôlipeptit.

2.Cấu trúc bậc hai
Chuỗi pôlipeptit sau khi được tổng hợp ra không tồn tại ở dạng mạch thẳng mà chúng co xoắn lại hoặc gấp nếp tạo nên cấu trúc bậc 2.
3. Cấu trúc bậc ba và cấu trúc bậc bốn
a. Cấu trúc bậc ba
Do xoắn bậc 2 cuộn xếp tạo cấu trúc ko gian 3 chiều đặc trưng cho protein= > quyết định hoạt tính chức năng của protein. Cấu trúc này phụ thuộc tính chất các nhóm R= > cầu disunfit( S-S) hay liên kết hidro giữa các gốc axitamin xa nhau. Cấu trúc bậc 3 là kết quả của những mối tương tác giữa nhóm R trong một polypeptide (non-covalent) và những liên kết covalent
b. Cấu trúc bậc bốn
- Cấu trúc bậc 4 là kết quả của những mối tương tác giữa hai hay nhiều chuỗi polypeptide để hình thành dimers, trimers, tetramers, …khi protein có 2 hay nhiều chuỗi polipeptit phối hợp. Các yếu tố môi trường như nhiệt độ cao, , độ pH có thể làm đứt các liên kết= > biến đổi cấu trúc ko gian= > protein mất chức năng
Phân tử protein có cấu trúc bậc IV có thể phân li thuận nghịch thành các tiểu phần đơn vị. Khi phân li, hoạt tính sinh học của nó bị thay đổi hoặc có thể mất hoàn toàn. Do tồn tại tương tác giữa các tiểu phần đơn vị nên khi kết hợp với một chất nào đó dù là phân tử bé cũng kéo theo những biến đổi nhất định trong cấu trúc không gian của chúng.
-Là cấu hình của mạch polipeptit trong không gian,được giữ vững nhờ các liên kết Hidrô giữa các axit amin gần nhau.Có dạng xoắn α hay gấp nếp β
-Các axit amin nối với nhau bằng liễn kết peptit (cấu trúc bậc 1 của Prôtêin là trình tự sắp xếp của các axit amin trong chuỗi polypeptit)
Bậc 1
Bậc 2
Bậc 4
Bậc 3
- Là hình dạng của phân tử Prôtêin trong không gian 3 chiều ,tạo khối hình cầu.Cấu trúc này phụ thuộc tính chất của các nhóm (-R) trong mạch polipeptit
- Gồm 2 hay nhiều chuỗi polipeptit khác nhau phối hợp với nhau tạo phức hợp Prôtê in lớn hơn.
Help me
* Hiện tượng biến tính :
là hiện tượng cấu trúc không gian 3 chiều của protein bị phá huỷ, dẫn tới protein mất chức năng.
- Nguyên nhân :
nhiệt độ cao, pH...
Câu hỏi
1. Trong các bậc cấu trúc của protein thì bậc nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Bền nhất là cấu trúc bậc 2 do cấu trúc bậc một cuộn xoắn lại tạo sợi dẻo chắc và đàn hồi,chịu lực,cấu tạo nên tế bào cơ và tế bào biểu bì
Phổ biến nhất là cấu trúc bậc 3,cấu tạo nên các hoocmon,enzim,kháng thể,....
2. Cơ sở phân biệt các bậc cấu trúc protein là loại liên kết có mặt trong phân tử là gì?
Protein bậc 1: chỉ có liên kết peptit. Protein bậc 2: có liên kết hidro. Protein bậc 3: ngoài liên kết hidro còn có thể có liên kết disunfit, liên kết ion…
3. Thành phần dinh dưỡng chủ yếu trong trứng là protein. Trứng chứa nhiều protein thế để làm gì?
Protein là chất dự trữ năng lượng chủ yếu trong trứng. Nên trứng chứa nhiều protein để cung cấp đủ năng lượng cho quá trình sinh trưởng của động vật.
4. Tại sao chúng ta cần ăn protein từ các nguồn thực phẩm khác nhau?

Trong số 20 loại axit amin cấu tạo nên protein người, có một số axit amin mà con người không thể tự tổng hợp được (gọi là các axit amin thiết yếu), do vậy phải nhận từ nhiều nguồn thức ăn khác nhau. Một số axit amin con người tự tổng hợp được, gọi là axit amin thay thế.
II/ CHỨC NĂNG CỦA PRÔTÊIN
Nêu các chức năng chính của prôtêin ?
Cấu tạo nên tế bào và cơ thể.

Dự trữ các axit amin.

Vận chuyển các chất.

Bảo vệ cơ thể.

Thu nhận thông tin.

Xúc tác cho các phản ứng hóa sinh.
Nguồn thực phẩm cung cấp Proteins
Nguồn động vật
Nguồn thực vật
Ngũ cốc
Đạm trứng – gần như là đạm hoàn hảo được dùng như nguồn cung cấp chuẩn lượng chính xác của mỗi EAA cần cho yêu cầu cơ thể
Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe !