Bài 5. Nhiễm sắc thể

Một vài số liệu
Làm thế nào tế bào chứa được lượng gen lớn gấp nhiều lần kích thước tế bào?
Nhiễm sắc thể
Bài 5: Nhiễm sắc thể

GV: Nguyễn Thị Lan Hương
Tổ: Hoá sinh
Khái niệm về NST
NST là cấu trúc mang gen của tế bào, được tạo nên bởi 1 phân tử AND liên kết với các loại protein khác nhau (chủ yếu là protein histon)
. Ở Sv nhân thực: NST nằm trong nhân
Nhiễm sắc thể là gì?
I.Hình thái và cấu trúc NST
Hãy mô tả cấu trúc hiển vi của 1 NST điển hình?
Những biến đổi hình thái của NST
NST dạng sợi mảnh, có cấu trúc kép
các cromatit tiếp tục đóng xoắn
các cromatit đóng xoắn cực đại
các cromatit tách nhau ở tâm động
các NST đơn tháo xoắn
Mỗi loài có 1 bộ NST đặc trưng (về số lượng, hình thái, cấu trúc NST)
Trong Tế bào Sinh dưỡng, NST tồn tại thành từng cặp tương đồng bộ NST lưỡng bội 2n. Trong tế bào giao tử, bộ NST giảm đi 1 nửa bộ NST đơn bội n
NST gồm 2loại: NST thường
NST giới tính

Đặc trưng của bộ NST
Người 2n= 46
Ruồi giấm 2n= 8
Bộ NST của người và ruồi giấm khác nhau ở những điểm nào?
Hãy quan sát !
Số lượng
Hình dạng
Số lượng bộ NST 2n của 1 số loài
Cấu trúc siêu hiển vi của NST
8phân tử protein Histon + 7/4 vòng xoắn AND  Nucleosome
Các nucleosome nối nhau bằng đoạn AND  Sợi cơ bản
Sợi cơ bản Sợi Nhiễm sắc sợi siêu xoắn  Cromatit

Cấu trúc xoắn nhiều lần của NST có ý nghĩa gì?
Nhiễm sắc thể
ADN
nucleoxom
Sợi nhiễm sắc
Sợi cơ bản
cromatit
Quan sát!
Thế nào là đột biến cấu trúc NST?
Đột biến cấu trúc NST gồm những dạng nào?
Biến đổi cấu trúc NST
4 dạng
II. Đột biến cấu trúc NST
Khái niệm: Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong CẤU TRÚC NST
Nguyên nhân: tác nhân vật lý, hoá học, sinh học
Các dạng: + Mất đoạn
+ lặp đoạn
+ đảo đoạn
+ Chuyển đoạn
1. Mất đoạn
Mất đoạn là: 1đoạn NST nào đó bị mất
Làm giảm số lượng gen trên NST
Hậu quả: Thường gây chết với thể đột biến
Ứng dụng: loại khỏi NST những gen không mong muốn
Đột biến mất đoạn NST có đặc điểm gì?
2. Lặp đoạn
Một đoạn nào đó của NST bị lặp lại 1 hay nhiều lần
 tăng số lượng gen trên 1NST
Hậu quả: Tăng cường hoặc giảm bớt sự biểu hiện của tính trạng
Thế nào là đột biến lặp đoạn NST
3. Đảo đoạn
Đảo đoạn: chỉ làm thay đổi vị trí, không làm thay đổi số lượng các gen trên NST
Hậu quả: Ít gây hại, làm giảm sức sinh sản
Ý nghĩa: góp phần tạo ra loài mới
Đột biến đảo đoạn khác với 2 dạng đột biến trước ở những điểm nào?
4. Chuyển đoạn
Chuyển đoạn là dạng đột biến có sự trao đổi đoạn NST trong 1 NST hoặc giữa các NST không tương đồng
Chuyển đoạn giữa các NST không tương đồng làm thay đổi nhóm gen liên kết
Hậu quả: giảm khả năng sinh sản của SV
Thế nào là đột biến chuyển đoạn?
Các dạng đột biến cấu trúc NST
CỦNG CỐ:
Câu 1: Đây là những dạng đột biến nào?

Mất đoạn
Lặp đoạn
Đảo đoạn
Câu 2: Dạng đột biến có thể làm tăng số lượng gen trên 1 NST là :
A. Lặp đoạn
B. Lặp đoạn, chuyển đoạn
C. Đảo đoạn, chuyển đoạn
D. Lặp đoạn, mất đoạn
Câu 3: Dạng đột biến cấu trúc NST thường gây hậu quả lớn nhất là:
A. Lặp đoạn B. chuyển đoạn
C. mất đoạn D. đảo đoạn

BÀI TẬP VỀ NHÀ
Câu hỏi SGK trang 26
Đọc bài Đột biến số lượng NST