Bài 5. Glucozơ

GLUCOZO

I. TÍNH CHẤT VẬT LÝ -
TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN

Glucozo là chất rắn, kết tinh, không màu, dễ tan trong nước, có vị ngọt.
Có nhiều trong quả nho chín, mật ong.
Có trong máu người 0,1%.



Hình 2.1:Quả nho chứa nhiều Glucozo
Hình 2.2:Mật ong chứa 30% Glucozo
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ

Glucozo tác dụng với Cu(OH)2 cho dung dịch màu xanh lam, chứng tỏ phân tử glucozo có nhiều nhóm OH ở vị trí kề nhau.
Glucozo có CTPT C6H12O6. Có các đặc điểm:
Glucozo có phản ứng tráng bạc và bị oxi hóa bởi nước brom tạo thành axit gluconic, chứng tỏ phân tử glucozo có nhóm CH=O.


Kết luận: Glucozo là hợp chất tạp chức, ở dạnh mạch hở phân tử có cấu tạo của andehit đơn chức. Có công thức cấu tạo dạng mạch hở như sau:
CH2OH-CHOH-CHOH-CHOH-CHOH-CH=O
Glucozo tạo este chứa 5 gốc axit CH3COO chứng tỏ phân tử có 5 nhóm OH.
Khử hoàn toàn glucozo thu được hexan,chứng tỏ có 6 nguyên tử C trong phân tử glucozo tạo thành mạch không phân nhánh.
CTCT của glucozo trong không gian:
Hình 2.3 Phân tử glucozo dạng mạch vòng:
a) Công thức cấu tạo ; b) Mô hình phân tử
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC
Glucozo có tính chất hóa học của ancol đa chức và anđehit đơn chức
Glucozơ có thể tạo este chứa 5 gốc axit trong phân tử C6H7O(OCOCH3)5 khi cho glucozơ tác dụng với anhiđrit axetic có mặt piriđin

1. Tính chất của ancol đa chức:
Cu(OH)2 rắn bị tan trong dd glucozơ ở nhiệt độ thường cho dd màu xanh lam của phức đồng glucozơ
C6H12O6 +Cu(OH)2 → (C6H11O6)2Cu + 2H2O

Phức đồng Glucozo
a)Tác dụng với Cu(OH)2
b) Phản ứng tạo este

? Oxi hĩa glucozo b?ng AgNO3 trong dd NH3 (ph?n ?ng tr�ng guong).


HOCH2[CHOH]4CHO + 2Ag(NH3)2OH →

HOCH2[CHOH4COONH4 + 2Ag + 2NH4NO3
Amoni gluconat
2. Tính ch?t c?a nhĩm andehit
a) Oxi hóa glucozơ

Đun nóng hỗn hợp dd glucozơ và Cu(OH)2 trong môi trường kiềm thấy kết tủa đỏ gạch, đó là Cu2O
HOCH2[CHOH]4CHO + 2Cu(OH)2 + NaOH →

HOCH2[CHOH]4COONa + Cu2O↓ + 3H2O
Natri gluconat
↓đỏ gạch
 Oxi hóa glucozơ bằng Cu(OH)2 khi đun nóng
Dẫn khí hidro vào dung dịch glucozơ đun nóng có Ni làm xúc tác sinh ra một rượu đa chức gọi là sobitol :
Khi có chất xúc tác của enzim, dd glucozơ lên men cho rượu etylic và khí cacbonic:
b. Phản ứng khử glucozơ
3. Phản ứng lên men rượu
sobitol
4. Tính chất riêng của mạch vòng
Nhóm OH ở C1 của dạng vòng có tác dụng với metanol với xúc tác HCl, tạo metyl glicozit:
2.Điều chế
IV. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG
Glucozơ được điều chế bằng cách thủy phân tinh bột nhờ axit xúc tác
2. Ứng dụng :
- Ứng dụng trong y tế : là chất dinh dưỡng thuốc tăng lực.
- Ứng dụng trong công nghiệp :
Đồng phân của glucozơ có nhiều ứng dụng là Fructozơ
Fructozo có công thức cấu tạo mạch hở là:
1. Công thức cấu tạo:
V. FRUCRTOZƠ
Fructozo chủ yếu tồn tại dạng  mạch vòng:
Dạng  - fructozo
Fructozơ là chất rắn kết tinh, dễ tan trong nước có vị ngọt hơn đường mía, có nhiều trong quả ngọt, đặc biệt là mật ong (40%), làm cho mật ong có vị ngọt đậm
2. Tính chất vật lí:
Tương tự glucozo:
3. Tính chất hóa học:
- Fructozo có tính chất của ancol đa chức (tác dụng với Cu(OH)2 ) , tính chất của nhóm caboxyl ( cộng H2 )
- Trong môi trường kiềm, Fructozo tác dụng với dd AgNO3/NH3 và Cu(OH)2 ( do Fructozo chuyển thành glucozo
BÀI TẬP CỦNG CỐ:BAITAPCUNGCO.xvl