Bài 5: Đại hội II

Sau thắng lợi của cách mạng Tháng Tám 1945, Đảng ta đã lãnh đạo toàn dân tộc xây dựng và bảo vệ thành công thành quả cách mạng, đưa đất nước vượt qua tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”, tạo thế và lực mới để bước vào cuộc KC chống thực dân Pháp xâm lược, giành những thắng lợi to lớn trong giai đoạn đầu của cuộc KC (1946-1950).
Trong bối cảnh mới, yêu cầu của cuộc KC và thực tiễn đất nước đặt ra là Đảng phải tổng kết thực tiễn, bổ sung và phát triển đường lối cách mạng DTDCND, tiếp tục đưa cuộc KC tiến lên giành những thắng lợi mới.
Đáp ứng yêu cầu đó, Đại hội II của Đảng đã họp và đề ra những quyết định quan trọng. Để nhận thức đúng và có hệ thống đường lối, những quyết định quan trọng của ĐH, chúng ta nghiên cứu chủ đề: Đại hội II của Đảng, phát triển, hoàn chỉnh đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
I. Mục đích, yêu cầu
- Nắm vững và nhận thức đúng nội dung cơ bản, cơ sở lý luận và thực tiễn của việc bổ sung, phát triển, hoàn chỉnh đường lối cách mạng DTDCND của Đảng. Qua đó thấy rõ bước phát triển mới trong tư duy lý luận của Đảng về cách mạng VN.
- Khẳng định tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo của Đảng trong tổng kết thực tiễn. Đấu tranh phê phán những quan điểm sai trái xung quanh vấn đề xác lập đường lối và vai trò lãnh đạo của Đảng, góp phần bảo vệ Đảng và sự nghiệp đổi mới.
II. Nội dung: Kết cấu gồm 2 phần (trọng tâm là phần II)
1. Bối cảnh lịch sử trước Đại hội
2. Nội dung đường lối cách mạng DTDCND do đại hội II của Đảng phát triển và hoàn chỉnh
III. Thời gian: 4 tiết
IV. Phương pháp: Qui nạp, diễn dịch, gợi mở và trực quan (trình chiếu)
V. Tài liệu:
1. Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản VN, tập 1, Đảng lãnh đạo cách mạng DTDCND, Dùng cho đào tạo chức danh cán bộ chính trị cấp chiến thuật, chiến dịch, Nxb. CTQG, H.2007, tr.42-59.
2. Lịch sử Đảng Cộng sản VN (Sơ thảo), tập 1, Nxb.ST, H.1981, tr.610-631.
3. Giáo trình Lịch sử Đảng Cộng sản VN, Nxb.CTQG, H.2004, tr.163-169.
4. Văn kiện Đảng, Toàn tập, tập 12, Nxb.CTQG, H.2001, tr.3-75.

NỘI DUNG
I. Bối cảnh lịch sử trước Đại hội
Sau gần 16 năm kể từ Đại hội I (3/1935), tình hình thế giới và trong nước đã có nhiều biến đổi quan trọng
1. Tình hình thế giới (4vấn đề)
* Thắng lợi của Liên Xô cùng các lực lượng dân chủ chống phát xít (1945) và sự phát triển trong công cuộc xây dựng CNXH của các nước DCND ở Châu Âu, Châu Á đã chứng minh sức mạnh và tính ưu việt của CNXH
-> Tác động lớn đến phương hướng phát triển của cách mạng VN
- Hệ thống XHCN đã được củng cố, tăng cường về mọi mặt: Sau khi hoàn thành khôi phục kinh tế, các nước XHCN bước vào thời kỳ phát triển kinh tế có kế hoạch.
+ Liên Xô đã hoàn thành khôi phục, phát triển kinh tế trước thời hạn và bước vào thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1951-1955). Tốc độ phát triển công nghiệp của Liên Xô tăng 12%/năm so với 4%/năm ở các nước TBCN.
+ Sau khi sản xuất thành công vũ khí nguyên tử, 1953 Liên Xô sản xuất được vũ khí hạt nhân, thế cân bằng chiến lược tương đối giữa Liên Xô và Mỹ đã hình tành, CNĐQ đứng đầu là ĐQ Mỹ không thể làm mưa, làm gió như trước được nữa.
+ Liên Xô và các nước XHCN đã hợp tác giúp đỡ lẫn nhau trên cơ sở quan hệ kiểu mới trong Hội đồng tương trợ kinh tế (lập từ 1949)
- Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc tiếp tục phát triển làm rung chuyển hệ thống thuộc địa của CNĐQ.
+ Việt Nam là ngọn cờ đầu với cuộc KC chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ, đã tác động rất lớn đến các nước Trung Đông và Châu Phi.
+ Tháng 1/1950, Ấn Độ thông qua Hiến pháp mới dân chủ
+ Phong trào đấu tranh đòi độc lập xuất hiện ở nhiều nước, đặc biệt là những nước thuộc địa của Pháp ở Bắc Phi như: Marôc, Tuynidi, Angiêri...xu hướng hoà bình, trung lập nảy sinh, nhất là những nước vừa mới giành được độc lập.
- Phong trào đấu tranh bảo vệ hoà bình thế giới, trở thành phong trào quần chúng