Bài 5. Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (Thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)

Thực hiện:
Nguyễn Vũ Công
Đào Hoài Nam
Tô Văn Tuân
Trường THPT Tư Thục VIỆT THANH
I. Châu phi
1. Khái quát:

p
ý
Tây
a)Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên:
Là một lục địa rộng lớn, giàu tài nguyên là một trong những cái nôi của nhân loại
4
b. Quá trình đế quốc xâm lược và phân chia châu Phi, Hậu quả.
- Từ giữa thế kỷ XIX thực dân Phương Tây bắt đầu xâm lược
Quá trình xâm lược châu Phi của Thực dân Phương Tây diễn ra như thế nào ( Thời gian xâm lược, thời gian hoàn thành) ?
5
- Những năm 70, 80 thế kỷ XIX các nước Phương Tây đua nhau xâu xé châu Phi.
quá trình xâm chiếm mới được đẩy mạnh khi nào ? Vì sao ?
Quan sát lược đồ dưới đây, kết hợp bảng số liệu bên cạnh nhận xét việc phân chia châu phi giữa các cường quốc đầu thế kỷ XX như thế nào ?
Bảng thống kê số liệu phân chia đất đai giữa các nước đế quốc ở châu Phi
Đầu thế kỷ XX việc phân chia thuộc địa giữa các nước đế quốc ở Châu Phi căn bản hoàn thành (không đều)
bỉ
p
6
Bảng thống kê : Hậu quả chính sách cai trị của chủ nghĩa thực dân ở Châu Phi
Theo dõi bảng số liệu dưới đây nhận xét hậu quả chính sách thống trị của chủ nghĩa thực dân ở châu Phi ?
Hậu quả: nhân dân đứng trước đói khổ, bệnh tật, diệt vong => Mâu thuẫn xã hội gay gắt
7
c/ Phong trào đấu tranh của nhân dân Châu Phi.
Căn cứ bảng thống kê trên, kết hợp SGK em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh chống CNTD ở Châu Phi ? (Kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thất bại, lực lượng tham gia....)
Nhận xét chung
Kết quả: Hầu hết các phong trào đều thất bại
ý nghĩa: thể hiện tinh thần yêu nước
Nguyên nhân thất bại: Lực lượng chênh lệch, trình độ tổ chức thấp, chưa có giai cấp tiên tiến lãnh đạo.....
- Lực lượng tham gia: Đông đảo

8
2. Khu vực Mĩ la tinh
Căn cứ lược đồ,và những kiến thức đã học giới thiệu khái quát về khu vực Mĩ la tinh ?Vì sao lại gọi khu vực này là mĩ la tinh ? Nguyên nhân vì sao tư bản phương tây xâm lược Mĩ la tinh?
a. Khái quát:
- Vị trí địa lý
- Điều kiện tự nhiên
- Cư dân
- Kinh tế
9
10
b. Chế độ thực dân ở Mĩ la tinh:
- Đầu thế kỷ XIX đa số các nước Mĩ la tinh la thuộc địa của Tây ban Nha, bồ Đào Nha.
- Chính sách cai trị :
+ chiếm đất lập đồn điền.
+ tàn sát dồn đuổi người dân bản địa
+ Đưa nô lệ da đen từ Châu Phi sang bóc lột sức lao động
Em có nhận xét gì về chính sách thống trị của chủ nghĩa thực dân ở Mĩ la tinh ? Hậu quả của các chính sách trên ?
11
Đầu thế kỷ XIX Mĩ la tinh là thuộc địa chủ yếu của thực dân nào ?
c. Phong trào đấu tranh
Nhận xét của em về phong trào giải phóng dân tộc ở khu vực Mĩ la tinh?
Nhận xét chung:
Diễn ra sôi nổi quyết liệt liên tục
- Kết quả: Hầu hết các quốc gia giành độc lập ( hình thức)
12
d. Chính sách bành trướng của Mĩ
Mục đích: biến khu vực Mĩ la tinh thành sân sau để thiết lập nền thống trị độc quyền của Mĩ.
Các chính sách bành trướng của Mĩ ở khu vực mĩ la tinh ? Nhận xét mục đích cuối cùng của Mĩ ?

+ 1823 đưa ra học thuyết "châu mĩ của người Châu Mĩ".
+ 1889 Tổ chức " Liên mĩ" được thành lập
+ 1898 gây chiến hất cẳng Tây Ban Nha khỏi Mĩ la tinh
+ Đầu thế kỷ XX thực hiện chính sách " cái gậy lớn" , "ngoại giao đồng đôla"
13
Quá trình du nhập của tư bản Phương Tây đã làm Mĩ la tinh thay đổi như thế nào ? Ngược lại ?
Củng cố

1. Khái quát: Vị trí, điều kiện tự nhiên, lịch sử văn hoá, kinh tế xã hội, cư dân. => Nguyên nhân bị các nước thực dân Phương Tây xâm lược.
2. Quá trình xâm lược của tư bản phương Tây, hậu quả.
3. Nét chính các cuộc đấu tranh : thời gian, quy mô, lực lượng tham gia, kết quả, ý nghĩa, nguyên nhân thất bại (Châu Phi)
4. Chính sách bành trướng của Mĩ ở khu vực mĩ la tinh
14