Bài 5. Châu Phi và khu vực Mĩ Latinh (Thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)

BÀI 5 : CHÂU PHI VÀ CÁC NƯỚC MĨ LA TINH
(Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)
Bản Đồ Mĩ La Tinh
Bản đồ Châu Phi
Bản đồ Châu Phi
1. CHÂU PHI
Em biết gì về châu Phi?
* Châu Phi bị các nước thực dân xâm lược:
Là châu lục rộng lớn thứ 3 trên thế giới (sau châu Âu, châu Mĩ), gồm 54 quốc gia, chiếm 1/7 dân số thế giới. Giàu tài nguyên khoáng sản đặc biệt là các loại khoáng sản quý như vàng, kim cương.
Châu phi là một trong những cái nôi của nền văn minh nhân loại
Sông Nin
Ai Cập
- Châu Phi rộng lớn, vị trí thuận lợi, giàu tài nguyên, trình độ dân trí thấp → là đối tượng xâm lược của các nước thực dân.
- Cuối XIX, các nước đế quốc đẩy mạnh xâm lược châu Phi. Đầu XX, việc phân chia thuộc địa đã hoàn thành.
Các nước châu Phi chủ yếu là thuộc địa của 2 nước: Anh, Pháp
* Nhân dân châu Phi đấu tranh:
Nguyên nhân: do ách thống trị tàn bạo
của các nước thực dân
Nguyên nhân nào dẫn đến bùng nổ phong trào đấu tranh của nhân dân châu Phi?
Lúc mới bị xâm chiếm, dân số châu Phi khoảng 20 triệu người, đầu thế kỉ XX chỉ còn khoảng 8-9 triệu người
- Phong trào đấu tranh tiêu biểu:
HS đọc SGK và hoàn thiện bảng sau:
Cuộc đấu tranh của Áp-đen Ca-đe (1830-1847))
Phong trào của phái “Ai cập trẻ” (1879-1882)
Phong trào bùng nổ dưới sự lãnh đạo của Mu-ha-mét Át-mét (1882) Ca-đe
Nhân dân quyết liệt chống lại thực dân I-ta-li-a (1889)Ca-đe
Thất bại Ca-đe
Thất bại Ca-đe
Thất bại Ca-đe
Thành côngCa-đe
Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh của nhân dân châu Phi ở các phương diện sau:
- Kết quả của các phong trào?
- Nguyên nhân dẫn đến kết quả trên?
- Phong trào đấu tranh của nhân dân châu Phi có ý nghĩa gì?

→ Hầu hết các phong trào đấu tranh đều thất bại do trình độ tổ chức thấp và chênh lệch lực lượng.
2. KHU VỰC MĨ LA TINH
? Trình bày hiểu biết của em về khu vực MLT?
2. KHU VỰC MĨ LA TINH
Bức tranh trên phản ánh điều gì?
- Do ách thống trị tàn bạo của TBN và BĐN, nhân dân MLT đứng lên đấu tranh.
- Thế kỉ XVI-XVII: các nước MLT là thuộc địa của TBN và BĐN
Em hãy kể tên các phong trào đấu tranh tiêu biểu của nhân dân Mĩ-la-tinh? Và cho biết kết quả của các phong trào đấu tranh đó.
Phong trào đấu tranh ở Ha-i-ti năm 1791 → 1804: thắng lợi, cổ vũ mạnh mẽ phong trào đấu tranh ở MLT
Do ảnh hưởng của CM Ha-i-ti, hàng loạt các nước MLT đã giành được độc lập:
Ác-hen-ti-na 1816
Mê-hi-cô và Pê-ru 1821


→ Đầu thế kỉ XIX các nước Mĩ-la-tinh đều giành được độc lập.
- Chính sách bành trướng của Mĩ ở khu vực MLT:
Đề ra học thuyết Mơn-rô “Châu Mĩ của người châu Mĩ”, thành lập tổ chức “Liên Mĩ”.
Thực hiện chính sách cái gậy lớn và ngoại giao đồng đôla

Mĩ La-tinh trở thành thuộc địa kiểu mới của Mĩ
Cái gậy lớn: Chỉ những hành động cứng rắn, những chính sách phong tỏa và trừng phạt về kinh tế, chính trị, ngoại giao một nước nào đó có quan điểm không thân thiện (nói cách khác là "không nghe theo lời người Mỹ). Ví dụ: đó là những hành động bao vây phong tỏa cứng rắn của Mỹ đối với Cuba trước đây, hiện nay có Iran và Bắc Triều. Những hành động cụ thể đó là bao vây, cấm vận về kinh tế, đe dọa và sẵn sàng tiến hành vũ lực để giải quyết vấn đề...

Ngoại giao đồng Đôla: Còn gọi là chính sách "Củ cà rốt". Đây là một trong 2 chính sách chính của Mỹ đối với các quốc gia đối nghịch. Qua đó, nếu các quốc gia đó không chịu khuất phục sự cứng rắn của Mỹ, không sợ bom đạn thì người Mỹ "giang tay đưa đồng Đô la cho sử dụng". Sau đó, khi đã nắm được nền kinh tế của quốc gia đó, quốc gia đó sẽ trở thành một cái bóng của người Mỹ, nghe theo người Mỹ
CỦNG CỐ:
Câu 1: Các nước tư bản phương Tây xâm chiếm châu Phi vàp thời gian nào?
a) đầu thế kỷ XIX
b) giữa thế kỷ XIX
c) những năm 70, 80 của thế kỷ XIX
d) đầu thế kỷ XX
Câu 2: Cuối thế kỷ XIX châu Phi chủ yếu là thuộc địa của?
a) Pháp- Đức
b) Anh- Pháp
c) Anh- Bồ Đào Nha
d) Tây Ban Nha-Bồ Đào Nha
Câu 3: Nổi bật trong cuộc đấu tranh chống thực dân phương Tây ở châu Phi là phong trào của nhân dân nước nào?
a) Ai Cập
b) An-giê-ri
c) Nam Phi
d) Ê-ti-ô-pi-a
Câu 4: Thế kỷ XVI- XVII, khu vực Mĩ-La-tinh chủ yếu là thuộc địa của nước nào?
a) Anh- Pháp
b) Tây Ban Nha-Bồ Đào Nha
c) Pháp-Mỹ
d) Thổ Nhĩ Kỳ
Câu 5: Để hất cẳng các nước tư bản châu Âu, độc quyền thống trị Mỹ La Tinh, đế quốc Mỹ đã?
a) đưa ra “Học thuyết Mơnrô” (châu Mỹ của người châu Mỹ)
b) tổ chức “Liên minh dân tộc các nước cộng hòa châu Mỹ”
c) áp dụng chính sách “Cái gậy lớn” và “ngoại giao đồng đô la”
d) cả A,B,C đều đúng