Bài 5. Các nước châu Phi và Mĩ Latinh

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
QUỐC KỲ TRUNG QUỐC
Châu Phi là Châu lục lớn thứ ba thế giới gồm 54 nước với diện tích khoảng 30,3 km2, dân số 800 triệu người (2000)
Sản lượng kim cương chiếm 90% thế giới

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
CÂU HỎI
Qua theo dõi SGK và quan sát lược đồ, em hãy nêu các mốc chính trong cuộc đấu tranh giành độc lập của các nước châu Phi ?

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
Sau CTTGII, phong tr�o d?u tranh gi�nh d?c l?p b�ng n? m?nh m? ? ch�u Phi.
Phong tr�o d?c bi?t ph�t tri?n t? nh?ng nam 50 tr? di, tru?c h?t l� khu v?c B?c Phi, sau dĩ lan ra c�c noi kh�c, h�ng lo?t nu?c gi�nh d?c l?p nhu Ai C?p (1953), Li-bi (1952), An-gi�-ri (1962), Tuy-ni-di, Ma-r?c, Xu-dang (1956), Ga-na (1957), Ghi-n� (1958).
Nam 1960 du?c ghi nh?n l� "nam ch�u Phi" v?i 17 nu?c (T�y Phi, Dơng Phi v� Trung Phi) gi�nh d?c l?p.

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH
I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
- Nam 1975 c�ch m?ng Mơ-dam-bích v� Ang-gơ-la gi�nh th?ng l?i -> d�nh d?u s? s?p d? can b?n c?a CNTD cu c�ng h? th?ng thu?c d?a c?a nĩ ? ch�u Phi.
- T? sau nam 1975, nh�n d�n thu?c d?a cịn l?i hồn th�nh d?u tranh d�nh d? CNTD cu, gi�nh d?c l?p v� quy?n s?ng con ngu?i.
+ Cu?c d?u tranh gi�nh th?ng l?i v� c�c nu?c CH ra d?i ? Dim-ba-bu-� (4/1980), Na-mi-bi-a (3/1991).
+ ? Nam Phi (4/1994) ch?m d?t ch? d? ph�n bi?t ch?ng t?c (A-pac-thai) d� man ? nu?c n�y.


Bài tập 3 : Hãy điền nội dung sự kiện cho phù hợp với phong trào GPDT ở châu Phi theo bảng sau :


Bài tập 3 : Hãy điền nội dung sự kiện cho phù hợp với phong trào GPDT ở châu Phi theo bảng sau :
Nước Cộng hòa Ai Cập thành lập.
Tuy-ni-di, Ma-rốc, Xu-đăng giành độc lập.
Năm châu Phi với 17 nước được
độc lập.
Chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi bị tan rã.
Na-mi-bi-a độc lập.
Nen-xơn Man-đê-la là Tổng thống
da đen đầu tiên ở Nam Phi.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
-Chính người Ả Rập Hồi giáo đã đưa Đạo Hồi và tiếng Ả Rập tới Ai Cập trong thế kỷ thứ 7, và người Ai Cập dần tiếp nhận cả hai ảnh hưởng đó. Những vị quan cai trị Hồi giáo do khalip chỉ định ra nắm quyền kiểm soát Ai Cập trong ba thế kỷ tiếp sau. Những triều đại tự chủ bắt đầu với những tổng đốc cha truyền con nối từ năm 868. Ai Cập đạt đến tột đỉnh hùng mạnh với ba triều đại Fatimid (trải từ Ma Rốc đến Xy Ri), Ayyubid (thắng được liên quân các nước Tây Âu), và Mamluk (thắng được Mông Cổ và Tây Âu).
-Từ năm 1517 Ai Cập bị lệ thuộc vào đế quốc Ottoman của người Thổ Nhĩ Kỳ, rồi lại thêm ảnh hưởng của Pháp và Anh cho đến thế kỷ 20.Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân phát triển từ những năm 50 của thế kỉ XX, trước hết là khu vực Bắc Phi. Mở đầu nước Cộng hòa Ai Cập thành lập năm 1953.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
-Sau khi kênh đào Suez hoàn thành năm 1869, Ai Cập trở thành một đầu mối vận chuyển quan trọng của thế giới; tuy nhiên, nước này cũng có một gánh nặng nợ to lớn. Với lý do bảo vệ các khoản đầu tư của mình, Anh Quốc đã chiếm quyền kiểm soát chính phủ Ai Cập năm 1882, nhưng trên danh nghĩa vẫn nó vẫn thuộc Đế chế Ottoman cho đến tận năm 1914.
-Kênh đào Suez (thuộc Ai Cập) là kênh giao thông nhân tạo chạy từ phía Bắc tới phía Nam đi ngang qua eo Suez tại phía Đông Bắc Ai Cập, nó nối Địa Trung Hải với Vịnh Suez, một nhánh của Biển Đỏ. Kênh đào cung cấp một lối đi tắt cho những con tàu đi qua cảng Châu Âu-Châu Mỹ đến những cảng phía Nam Châu Á, cảng phía Đông Châu Phi và Châu Đại Dương.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
Từ 1958 đến 1961, Ai Cập tiến hành xây dựng một liên minh giữa Ai Cập và Syria được gọi là Cộng hòa Ả Rập Thống nhất. Ba năm sau cuộc Chiến tranh sáu ngày năm 1967, trong đó Ai Cập mất bán đảo Sinai vào tay Israel.
Sadat bỏ liên minh với Liên Xô từ thời Chiến tranh Lạnh để quay sang Hoa Kỳ, trục xuất các cố vấn Liên Xô năm 1972, và tung ra cuộc cải cách kinh tế Infitah, trong khi tăng cường hành động đàn áp bạo lực đối với các hành động chống đối tôn giáo. Cái tên Ai Cập vẫn được giữ lại.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
Trong khi nhân loại có 7 kỳ quan thế giới thì châu Phi cũng có 7 địa danh nổi tiếng.
1. Chúng bao gồm sông Nile, núi lửa Kilimanjaro, thung lũng Great Rift, cánh đồng Serengeti, sa mạc Sahara, hồ Victoria và núi Bàn.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
2. Kilimanjaro với 3 chóp núi lửa hình nón, Kibo, Mawensi và Shira, là một núi lửa dạng tầng không hoạt động ở đông bắc Tanzania. Mặc dù không phải là núi cao nhất, nhưng Kilimanjaro lại là ngọn núi đứng một mình cao nhất thế giới với độ cao 4.600 m (15.100 ft) từ chân núi, và là đỉnh núi cao nhất châu Phi với độ cao 5.895 m (19.340 ft) và cao thứ 4 thế giới.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
3. Thung lũng tách giãn lớn tiếng Anh là Great Rift Valley là tên được nhà thám hiển Anh John Walter Gregory đặt vào cuối thế kỷ 19 cho một địa hình dạng máng kéo dài liên tục khoảng 6.000 km2 từ phía bắc Syria, tây nam châu Á đến trung tâm Mozambique, đông Phi. Ngày nay, thuật ngữ này thường được sử dụng để chỉ thung lũng của rift đông Phi, là một ranh giới mảng tách giãn kéo dài từ nối ba Afar về phía nam băng qua đông Phi, và là một quá trình chia tách mảng châu Phi thành hai mảng mới. Các nhà địa chất học gọi các mảng này là vi mảng vi mảng Nubia và Somalia.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
4. Vườn quốc gia Serengeti, hay Cánh đồng Serengeti còn được gọi là "đồng của linh dương", nằm ở phía bắc Tanzania giáp với Kenya và hồ Victoria, nổi tiếng vì có nhiều loài thú dữ, sư tử, cá sấu, có cả ngựa vằn, nhưng đông nhất là linh dương đầu bò.
Vườn quốc gia này được UNESCO nhận là di sản thế giới vào năm 1981.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
5. Sahara (tiếng Ả Rập: sahra nghĩa là sa mạc) là sa mạc lớn nhất thế giới với diện tích hơn 9.000.000 km², xấp xỉ diện tích của Hoa Kỳ và Trung Quốc. Sahara ở phía bắc châu Phi và có tới 2,5 triệu năm tuổi.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
6. Hồ Victoria có diện tích 69.000 km², chu vi 3.440 km. Victoria là hồ nước ngọt lớn nhất châu Phi và thứ nhì thế giới. Hồ nằm trong vùng thuộc biên giới các quốc gia Uganda, Kenya và Tanzania. Nửa phía bắc thuộc Uganda, nửa phía nam thuộc Tanzania, và một phần đông bắc thuộc Kenya.
7. Núi bàn ở Cape Town, Nam Phi. Dù là khách du lịch hay thuỷ thủ có kinh nghiệm, mỗi khi ngồi tàu thủy qua mũi Hảo Vọng ở phía nam châu Phi, thường bị "hút hồn" bởi một ngọn núi có đỉnh phẳng lỳ như mặt bàn, thuộc loại núi cực hiếm trên thế giới.
LAO : Hoang th�n XUPHANUVONG
Nelson Mandela; sinh 1919, Năm 1944, gia nhập Đại hội Dân tộc Phi (ANC), sau giữ chức tổng thư kí ANC. Năm 1964, bị nhà cầm quyền Prêtôria bắt giam kết án tù chung thân. Sau 27 năm bị giam giữ, trước áp lực đấu tranh của nhân dân tiến bộ trong và ngoài nước, ngày 11.2.1990, chính quyền Nam Phi buộc phải trả tự do cho ông.
Sau khi ra tù, được bầu làm phó chủ tịch Đại hội dân tộc châu Phi ANC; ngày 5.7.1991, Hội nghị toàn quốc ANC đã bầu làm chủ tịch. Sau cuộc bầu cử toàn quốc đa sắc tộc năm 1993, Manđêla làm tổng thống nước Cộng hoà Nam Phi. Rời khỏi chức vụ này năm 1999. Giải thưởng Nôben về hoà bình (1993). Manđêla được ngưỡng mộ như người anh hùng chống chế độ phân biệt chủng tộc.

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
CÂU HỎI
-Từ sau khi giành được độc lập đến nay các nước châu Phi đạt những thành tựu gì ?
-Em có nhận xét gì về hình ảnh châu Phi hiện nay ? Triển vọng phát triển của châu lục này ra sao?
-Theo em, một đất nước muốn phát triển, đời sống nhân dân được ấm no thì trước hết phải có điều kiện gì ?

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
V�i n�t v? cu?c d?u tranh gi�nh d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
Th�nh t?u : x�y d?ng v� ph�t tri?n kinh t? x� h?i d?t du?c nh?ng th�nh t?u bu?c d?u.
Khĩ khan : l?c h?u, khơng ?n d?nh: xung d?t v? s?c t?c v� tơn gi�o, d?o chính, n?i chi?n,...
T? ch?c th?ng nh?t Ch�u Phi (OAU) : th�nh l?p (5/1963) d?n 2002 d?i th�nh Li�n minh Ch�u Phi (AU) cĩ nhi?u chuong trình ph�t tri?n c?a ch�u l?c .


Bài tập 2 : Hãy điền chữ Đ vào ô đúng hoặc chữ S vào ô sai trước câu sau :
1. Trong cuộc xâm lược châu Phi, Anh và Pháp là những nước chiếm được nhiều thuộc địa nhất.
2. Mục tiêu đấu tranh chủ yếu của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi sau CTTG II là lật đổ ách thống trị của chủ nghĩa thực dân cũ.
3. Sau CTTG II ở châu Phi, phong trào GPDT phát triển mạnh nhất là khu vực Bắc Phi.
4. Thắng lợi của nhân dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954) đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào GPDT ở các nước thuộc địa của Pháp tại châu Phi.
Đ
Đ
S
Đ


Bài tập 2 : Hãy điền chữ Đ vào ô đúng hoặc chữ S vào ô sai trước câu sau :
5. An-giê-ri là quốc gia đầu tiên ở châu Phi giành được độc lập sau CTTG II.
6. Năm 1975 được gọi là “Năm châu Phi” vì có 17 nước ở châu lục nầy giành được độc lập.
7. Sau CTTG II, phong trào đấu tranh GPDT ở châu Phi đã có một tổ chức lãnh đạo thống nhất là Tổ chức thống nhất châu Phi (OAU).
8. Sau khi giành độc lập, các nước châu Phi đã phát triển nhanh chóng về kinh tế và nhiều quốc gia đã trở thành nước công nghiệp mới (NICS)
S
S
Đ
S


Bài tập 2 : Hãy Điền chữ Đ vào ô đúng hoặc chữ S vào ô sai trước câu sau :
9. Mục tiêu đấu tranh chủ yếu của khu vực Mĩ Latinh là lật đổ chính quyền tay sai của Mĩ.
10. Sau CTTG II một tổ chức chung đã ra đời để lãnh đạo phong trào GPDT ở khu vực Mĩ Latinh.
11. Sau khi giành được độc lập, tất cả các nước ở khu vực Mĩ Latinh đều xây dựng đất nước theo con đường TBCN.
Đ
S
S
Khó khăn nghèo đói, bệnh tật, lạc hậu ở châu Phi

Đại dịch Aids ở châu Phi hiện nay cao nhất thế giới
XUNG ĐỘT SẮC TỘC THƯỜNG XUYÊN
u2
TỔ CHỨC THỐNG NHẤT CHÂU PHI:
(viết tắt từ tiếng Anh: OAU), tổ chức khu vực toàn Châu Phi. Thành lập ngày 25 tháng 5 năm 1963, theo quyết định của 32 quốc gia tham dự hội nghị cấp cao các nước Châu Phi tại Ađi Abêba (Addis Abeba; Êtiôpia). Thành viên: 53 nước Châu Phi (2004; Nam Phi gia nhập sau, Marôc rút khỏi tổ chức 1984). Hiến chương nêu rõ mục đích: thúc đẩy hợp tác chính trị và kinh tế đa phương của các thành viên, củng cố đoàn kết các nước Châu Phi trên các diễn đàn quốc tế, thống nhất đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân dưới mọi hình thức.
Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH
II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
CÂU HỎI
-Tình hình Mĩ Latinh có gì khác so với châu Á, châu Phi ?
-Trên cơ sở quan sát lược đồ và SGK, em hãy nêu những sự kiện tiêu biểu trong phong trào đấu tranh giành và bảo vệ độc lập của các nước Mĩ Latinh ?
-Em biết gì về Phi-đen Cax-tơ-rô và những đóng góp lớn lao của ông đối với CM Cuba?
Khu vực Mĩ Latinh gồm 33 nước (trong đó một nước ở Bắc Mĩ là Mêhicô cùng toàn bộ các nước Trung Nam Mĩ và vùng biển Caribê), diện tích trên 20,5 triệu km2 , dân số 517 triệu người (năm 2000).
TRUNG MĨ
Panama
Guatemala
Nicaragua
Mexico
NAM MĨ
Chile
Brazil
Peru
Bolivia
Argentina
Venezuela

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
- Sau CTTG II, Mi tìm c�ch bi?n Mi Latinh th�nh "s�n sau" c?a mình v� x�y d?ng ch? d? d?c t�i th�n Mi. Vì th? cu?c d?u tranh ch?ng ch? d? d?c t�i th�n Mi b�ng n? v� ph�t tri?n.
- 1-1-1959 c�ch m?ng Cuba th?ng l?i d� l?t d? ch? d? d?c t�i Ba-tix-ta, th�nh l?p nu?c C?ng hịa Cu-ba, do Phi-den Cax-to-rơ d?ng d?u.
CÁCH MẠNG CUBA
MĨ
Sân sau của Mĩ
Tháng 3-1952 Mĩ giúp đỡ Batixta thiết lập chế độ độc tài quân sự đã xóa bỏ Hiến pháp, cấm các đảng phái hoạt động, bắt giam và tàn sát hơn 20.000 người dân Cuba.
Tướng Fulgencio Batista y Zaldívar (sinh ngày 16 tháng 1 năm 1901 – 6 tháng 8 năm 1973) là một nhà lãnh đạo de facto quân sự Cuba từ năm 1933 đến năm 1940. De jure (về mặt pháp lý) ông là Tổng thống Cuba từ năm 1940 đến năm 1944 sau khi đắc cử năm 1940.
Trong thời kỳ cầm quyền của ông, ước tính có khoảng 20.000 người bị giết hại dưới dạng đàn áp chính trị.
Ông đã bị buộc phải bàn giao quyền lực cho phe đối lập trong cuộc cách mạng Cuba, trong đó có phong trào của Fidel Castro.
Mở đầu, ngày 26/7/1953, Fidel Castro lãnh đạo 135 thanh niên yêu nước tấn công trại lính Môn-ca-da .
Ngày 1-1-1959, chế độ độc tài Batixta sụp đổ, nước Cộng hòa Cuba ra đời do Phi-đen Cax-tơ-rô đứng đầu.
Fidel Castro trở thành thủ tướng Cuba tháng 2 năm 1959, và trên thực tế đã nắm quyền lực tối cao tại đất nước cho tới khi tạm thời chuyển giao cho người em trai, Raul Castro, vì những lý do sức khỏe tháng 7 năm 2006.
Trong năm 1959, Castro đã tiến hành nhiều biện pháp như tịch thu bất động sản tư nhân, quốc hữu hóa các vật dụng công cộng, và bắt đầu một chiến dịch thắt chặt quản lý lĩnh vực tư nhân như đóng cửa ngành công nghiệp sòng bạc. Castro cũng đã trục xuất nhiều người Mỹ, gồm cả những tên cướp khỏi hòn đảo này.
Sự sụp đổ của Liên xô năm 1991 khiến nền kinh tế Cuba bị ảnh hưởng nặng nề. Nó dẫn tới một cuộc di tản lớn khác tới Hoa Kỳ năm 1994, nhưng cuối cùng đã giảm xuống mức vài nghìn người một năm theo một thỏa thuận Hoa Kỳ-Cuba.
Một lần nữa tăng lên trong giai đoạn 2004-06 dù ở mức thấp hơn nhiều so với trước đó. Danh tiếng của Castro đã được thử thách thật sự với hậu của của sự tan vỡ Liên bang Xô viết, dẫn tới cắt bỏ các khoản viện trợ, mất thị trường xuất khẩu và mất nguồn cung dầu mỏ với giá rẻ.
Tháng 8.1961, Mỹ lập Tổ chức Liên minh và tiến bộ, lôi kéo các nước Mỹ La-tinh nhằm ngăn chặn ảnh hưởng của Cuba.
Từ thập niên 60 - 70, phong trào đấu tranh chống Mỹ và chế độ độc tài thân Mỹ giành độc lập phát triển mạnh với nhiều hình thức.
=> Lục địa bùng cháy

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

I - C�C NU?C CH�U PHI
II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
- T? th?p ni�n 60 - 70, phong tr�o d?u tranh ch?ng Mi v� ch? d? d?c t�i th�n Mi ? khu v?c n�y ng�y c�ng ph�t tri?n v� gi�nh nhi?u th?ng l?i.
- Hình th?c d?u tranh phong ph� => Mi Latinh tr? th�nh "l?c d?a b�ng ch�y". H? l?n lu?t l?t d? ch? d? d?c t�i ph?n d?ng gi�nh l?i ch? quy?n d�n t?c.
Cách đây 40 năm - ngày 9/10/1967, người dân châu Mỹ Latinh và những người yêu chuộng hoà bình trên thế giới phải chia tay với một người con ưu tú, một vị anh hùng vĩ đại, một huyền thoại của thế kỷ 20: Che Guevara. Có anh, thời đại đã mang một dấu ấn đặc biệt: Dấu ấn Che Guevara.
Kênh đào Panama (tiếng Tây Ban Nha: Canal de Panamá) là kênh đào chính cho tàu thuyền đi qua, cắt ngang eo đất Panama tại Trung Mỹ, nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương. Việc xây dựng kênh đào này là một trong số những dự án công trình lớn nhất và khó khăn nhất đã thực hiện từ trước đến nay. Nó có ảnh hưởng to lớn đến vận tải thủy giữa hai đại dương, xóa bỏ hành trình dài và nguy hiểm thông qua eo biển Drake và Mũi Sừng (Cape Horn) ở điểm cực nam của Nam Mỹ. Năm 1999 Mĩ trả lại chủ quyền cho Panama.

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
CÂU HỎI
Hãy nêu những thành tựu và khó khăn chủ yếu của các nước Mĩ Latinh trong quá trình xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội ?

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
- Sau khi khơi ph?c d?c l?p, ch? quy?n c�c nu?c Mi Latinh ti?n h�nh x�y d?ng v� ph�t tri?n kinh t?-x� h?i d?t du?c nhi?u th�nh t?u quan tr?ng : Bra-xin, Ac-hen-ti-na, M�-hi-cơ th�nh nu?c cơng nghi?p m?i (NIC).
- Th?p ni�n 80, c�c nu?c Mi Latinh g?p nhi?u khĩ khan : kinh t? suy thối, n? nu?c ngồi, l?m ph�t,.


Bài tập 4 : Hãy ghép thời gian với nội dung lịch sử trong bảng cho đúng với phong trào CM ở khu vực Mĩ Latinh sau CTTG II.


Bài tập 4 : Hãy ghép thời gian với nội dung lịch sử trong bảng cho đúng với phong trào CM ở khu vực Mĩ Latinh sau CTTG II.
b) hình thức đấu tranh chủ yếu là khởi nghĩa vũ trang
a) hình thức đấu tranh chủ yếu là bãi công, đấu tranh nghị trường, mít tinh...
c) nhiều nước Mĩ Latinh chuyển sang thời kì dân sự hóa chính quyền và đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế.
UỶ BAN KINH TẾ MĨ LATINH VÀ VÙNG CARIBÊ (ECLAC). Gồm 41 nước thành viên của Liên hợp quốc (Bắc Mĩ, Trung Mĩ, Nam Mĩ và vùng Caribê; các nước ngoài khu vực là Pháp, Italia, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan, Anh) và 7 thành viên liên kết.
Nhiệm vụ: thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các nước trong khu vực; đề ra các biện pháp giúp các nước Trung Mĩ và Nam Mĩ; mở rộng quan hệ hợp tác giữa các nước trong khu vực với nhau và với một số nước trên thế giới.
(NIC) là các quốc gia chưa đạt được trình độ tiến bộ kinh tế xã hội như các nước thuộc thế giới thứ nhất nhưng có sự phát triển vượt trội so với các nước đang phát triển thuộc thế giới thứ ba.
Một đặc điểm của các nước công nghiệp mới (NIC) là có tốc độ tăng trưởng cao (thường là hướng về xuất khẩu). Quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng là một chỉ số quan trọng để trở thành một nước công nghiệp mới.
Brasil từng là thuộc địa của Bồ Đào Nha trong quá khứ cho đến năm 1822 khi nước này trở thành một quốc gia độc lập. Ngày nay, Brasil là một quốc gia theo thể chế cộng hòa liên bang. Brasil hiện là nước có thu nhập trung bình và đồng thời là nền kinh tế lớn nhất khu vực Mỹ Latinh.
Brasil còn là nước duy nhất tại Nam Mỹ nói tiếng Bồ Đào Nha và nước này có số dân theo đạo Thiên Chúa lớn nhất thế giới. Về mặt văn hóa, Brasil rất nổi tiếng với lễ hội Carnaval sôi động và là một cường quốc trong môn thể thao bóng đá.
Carnaval là lễ hội hoá trang và diễu hành trên đường phố nhân dịp Mardi Gras (ngày thứ ba trước tuần chay) của các nước theo Ky tô giáo. Brazil là một trong những nước có lễ hội Carnaval hoành tráng nhất thế giới và lễ hội ở đây không chỉ diễn ra trong một ngày.
Tượng Chúa Cứu Thế Rio de Janeiro - Braxin có nền kinh tế phát triển nhất, cũng là nước lớn nhất Mĩ Latinh về diện tích, dân số và tiềm năng kinh tế (66% đất đai là rừng, trữ lượng khoáng sản lớn, đặc biệt là quặng sắt, mangan, urani).
Ngày Quốc khánh 7.9. Thành viên Liên hợp quốc từ 24.10.1945. Thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam ngày 8.5.1989.
Ở Brazil, Pele là một người hùng dân tộc. Pele được tôn vinh vì những thành tích và cống hiến cho môn thể thao này. Ông được chính phủ Brazil coi là tài sản quốc gia vì đã làm rạng danh đất nước.
Pele cũng nổi tiếng với vai trò một nhà hoạt động xã hội khi lên tiếng bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với các chính sách cần phải thực hiện để cải thiện điều kiện an sinh xã hội cho người nghèo. Khi ghi bàn thứ 1.000 trong sự nghiệp, ông đã nói rằng đó là món quà tặng cho trẻ em nghèo Brazil.
Ở vị trí tiền đạo, Ronaldo có được nhiều thành công trên đấu trường quốc tế: vô địch World Cup 1994 và World Cup 2002 cùng đội tuyển Brasil. Với 15 bàn thắng qua 3 kì World Cup, Ronaldo đang giữ kỉ lục ghi bàn tại đấu trường bóng đá lớn nhất này. Anh cùng với Zinedine Zidane (Pháp) là hai cầu thủ có nhiều danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA nhất với 3 lần (Ronaldo được giải này vào các năm 1996, 1997 và 2002). Anh cũng có 2 Quả bóng vàng châu Âu trong bộ sưu tập giải thưởng cá nhân của mình.
Ronaldinho, thường được gọi thân mật là Ronnie, tên thật là Ronaldo de Assis Moreira, biệt danh: Ronaldinho Gaucho, sinh ngày 23 tháng 3 năm 1980 tại Porto Alegre (Brasil), được đào tạo lúc trẻ tại câu lạc bộ Gremio. Anh vừa ký hợp đồng thi đấu cho câu lạc bộ AC Milan vào 16 tháng 7 năm 2008. Anh cao 1,81 m và nặng 76 kg. Được coi là một cầu thủ có đôi chân "ma thuật".
Carlos Slim Helu, tỷ phú truyền thông với tập đoàn Telmex lớn nhất châu Mĩ Latinh, nổi tiếng không chỉ vì giàu có và tài kinh doanh mà còn bởi những tính cách rất đặc biệt. Ông được người dân Mexico vô cùng ngưỡng mộ vì đã có đóng góp rất lớn cho đất nước này.
Nhà tỷ phú viễn thông Mexico Carlos Slim đã lặng lẽ vượt qua Chủ tịch Microsoft Bill Gates trở thành tỷ phú giàu nhất thế giới với tài sản lên tới 67,8 tỷ USD.
Achentina là nước công - nông nghiệp. Công nghiệp giữ vai trò chủ đạo. Công - nông nghiệp chiếm 33,2% GDP và 27,1% lao động. GNP đầu người 8.030 USD (1998). GDP đầu người 14.109 USD (2005).
Dân số Argentina đạt 36 triệu người vào năm 2001, đứng thứ 3 ở Mỹ Latinh, thứ 30 trên thế giới, thủ đô Buenos Aires có mật độ 14.000 người/km2 trong khi tỉnh Santa Cruz thì thấp hơn 1 người/km2. Argentina là nước duy nhất ở Mỹ Latinh có tỷ lệ nhập cư cao hơn tỷ lệ xuất cư .
México hiện nay là quốc gia Mỹ Latinh duy nhất nằm trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế. Nước này hiện là nền kinh tế lớn thứ 11 trên thế giới và có thu nhập bình quân đầu người thuộc nhóm trung bình cao.
Kinh tế México có mối liên hệ chặt chẽ với Canada và Mỹ nhờ Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ. México còn là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế khác như Liên Hiệp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới.

Ti?t 7 - B�i 5
C�C NU?C CH�U PHI V� MI LA TINH

II - C�C NU?C MI LATINH
V�i n�t v? qu� trình gi�nh v� b?o v? d?c l?p
Tình hình ph�t tri?n kinh t? - x� h?i
Th?p ni�n 90, kinh t? Mi Latinh cĩ chuy?n bi?n tích c?c hon, thu h�t v?n d?u tu l?n c?a nu?c ngồi. Tuy nhi�n nh?ng khĩ khan d?t ra cịn r?t l?n nhu: m�u thu?n x� h?i, n?n tham nhung,.
LẠM PHÁT VÀ THAM NHŨNG


Bài tập 5 : Hãy điền những nội dung thích hợp vào chỗ (.......) trong các câu sau :
Tổ chức thống nhất châu Phi (OAU) thành lập tháng...................................., đến năm 2002 đổi thành
.................................................
2. Năm 1975, với thắng lợi của nhân dân Mô-dăm-bích và........................trong cuộc đấu tranh chống thực dân Bồ Đào Nha, chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi cùng hệ thống thuộc địa của nó cơ bản bị tan rã.
3. Ngày 1-1-1959, chế độ độc tài....................sụp đổ, nước............................ ra đời do Phi-đen Cát xtơ rô đứng đầu.
Tháng 51963
Liên minh châu Phi (AU)
Ăng-gô-la
Ba-tix-ta
Cộng hòa Cu-ba


Bài tập 6 : Hoàn thành bảng so sánh phong trào GPDT ở châu Phi và phong trào đấu tranh của nhân dân khu vực Mĩ Latinh từ sau CTTG II.
1975
1983
Anh, Pháp, Bồ
Mĩ
Giành độc lập
Độc tài thân Mĩ
Chống thực dân
Giành độc lập
Vũ trang
Vũ trang, chính trị