Bài 47. Thực vật bảo vệ đất và nguồn nước

Môn: Sinh học
Tiết 56: Bài 47:
Thực vật bảo vệ đất và nguồn nước
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi: Nhờ đâu thực vật có khả năng điều hòa lượng khí Oxi và Cacbônic trong không khí? Điều đó có ý nghĩa gì?
TRẢ LỜI
Trong quá trình quang hợp thực vật lấy vào khí Cacbônic và nhả ra khí Oxi, trong quá trình hô hấp thì ngược lại. Do đó thực vật có vai trò giữ cân bằng các khí này trong không khí  Điều này có lợi rất nhiều đối với sự tồn tại của các sinh vật trên trái đất.
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- So sánh lượng chảy của dòng nước mưa rơi xuống giữa 2 khu vực A và B?
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Em hãy quan sát tranh 47.1 và trả lời câu hỏi:
+ Lượng chảy của dòng nước mưa rơi xuống khu vực A yếu hơn nhiều so với khu vực B
- Vì sao khi có mưa, lượng chảy ở hai nơi khác nhau?
+ Vì tán lá đã cản một phần lớn lượng nước mưa rơi xuống, và nước mưa chảy xuống theo thân cây.
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
H� Giang
Thừa Thiên Huế
Quảng Bình
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
Em hãy cho biết :
Điều gì sẽ xảy ra đối với đất ở trên đồi trọc khi có mưa to? Giải thích tại sao ?
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
+ Đất sẽ bị xói mòn. Vì ở đồi trọc không có thực vật, khi có mưa lớn đất theo dòng nước trôi xuống gây hiện tượng xói mòn .
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
Hiện tượng xói mòn
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- Em hãy cho biết đây là hiện tượng gì ?
+ Hiện tượng sạt lở đất ở ven sông, ven biển.
Em hãy quan sát các hình trên và trả lời câu hỏi:
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47: THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- Nguyên nhân nào dẫn đến những hiện tượng trên xảy ra?
+ Nguyên nhân: Do không có chắn cây ven bờ khi mưa bão, sóng lớn…
- Có thể áp dụng những biện pháp nào để hạn chế hiện tượng xói lở đất?
+ Biện pháp: Trồng cây ven biển, ven bờ sông…
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- Vì sao thực vật có khả năng hạn chế được hiện tượng xói lở đất?
+ Vì: Rễ cây có khả năng giữ đất, giảm bớt sự va đập của sóng vào bờ.
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
Em có biết
Ở nước ta, mỗi năm 1 ha đất trống (không có rừng) bị trôi mất 173 tấn đất mặt, trong khi đó nếu có rừng che phủ thì mất 1 tấn đất.
Hồ Thác Bà hằng năm nhận khoảng 2,7 triệu tấn chất lắng đọng do rừng đầu nguồn bị phá làm xói mòn trôi xuống

Chúng ta cần làm gì để hạn chế hiện tượng xói mòn đất?
+ Trồng cây, gây rừng
+ Không chặt phá rừng bừa bãi
+ Không bẻ cây…
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- Thực vật, đặc biệt là thực vật rừng, nhờ có hệ rễ giữ đất, tán cây cản sức nước chảy nên có vai trò quan trọng trong việc giữ đất, chống xói mòn.
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
- Sau khi mưa lớn đất bị xói mòn, hãy cho biết hiện tượng gì sẽ xảy ra sau đó?
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
Xem thông tin trong SGK, nghiên cứu và cho biết:
+ Nạn lụt ở vùng thấp. Hạn hán tại chỗ
Lũ lụt ở vùng thấp
Hạn hán tại chỗ.
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
1. Kể một số tỉnh thường bị ngập úng và hạn hán ở Việt Nam?
2.Tại sao có hiện tượng ngập úng và hạn hán ở nhiều nơi ?
1. Hạn hán: các tỉnh Tây Nguyên…
Lũ lụt: ĐB sông Cửu Long, duyên hải Nam Trung Bộ…
2. Không có thực vật sau khi mưa lớn đất bị xói mòn lấp dòng sông, suối nước không thoát kịp, tràn lên các vùng thấplụt. Những nơi không giữ được nước hạn hán.
Thảo luận nhóm
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
+ Nếu còn rừng thì những hiện tượng hạn hán, lũ lụt được hạn chế.
Vai trò giữ đất, chống xói mòn của thưc vật có ý nghĩa gì?
+ Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn nên đã góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán.
- Nếu còn rừng thì sao?
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
- Thực vật, nhất là thực vật rừng, đã góp phần hạn chế lũ lụt, hạn hán.
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Chúng ta cần làm gì để hạn chế các thiên tai?
-Tham gia trồng cây.
-Chấp hành nội quy về bảo vệ rừng
-Tuyên truyền ,vận động mọi người không chặt phá rừng bừa bãi…
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
Dòng chảy ngầm
Sông suối…
Mưa
Rơi xuống
Lượng chảy 0,6m3/giây
A
Thấm xuống đất
3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm
Quan sát hình vẽ , đọc thông tin SGK mục  tr.151 trả lời câu hỏi:
- Em hãy trình bày quá trình hình thành nước ngầm?
Mưa
Bài 46 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
Thấm xuống đất
Dòng chảy ngầm
- Hãy so sánh hai nơi A và B, nơi nào nguồn nước ngầm nhiều hơn? Vì sao ?
+ Nơi A nguồn nước ngầm nhiều hơn.
+ Vì khi trời mưa nước chảy chậm  nước thấm xuống đất nhiều  góp phần hình thành nước ngầm
Bài 47: THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm
- Vậy, thực vật có vai trò gì đối với nguồn nước?
+ Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm.
Để bảo vệ nguồn nước ngầm chúng ta phải làm gì?
+ Bảo vệ rừng hiện có, khôi phục rừng và trồng mới diện tích rừng đã bị tàn phá…
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm
Bài 47 : THỰC VẬT BẢO VỆ ĐẤT VÀ NGUỒN NƯỚC
3.Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm
- Rừng giữ nước mưa trong đất tạo thành dòng chảy ngầm. Thực vật góp phần bảo vệ nguồn nước ngầm.
2.Thực vật góp phần hạn chế ngập lụt, hạn hán
1.Thực vật giúp giữ đất, chống xói mòn
Tổng kết
Thực vật, đặc biệt là rừng, nhờ có hệ rễ rễ giữ đất, tán cây cản bớt sức nước chảy do mưa lớn gây ra, nên có vai trò quan trọng trong việc chống xói mòn, sụt lở đất, hạn chế lũ lụt cũng như giữ được nguồn nước ngầm, tránh hạn hán.
Chọn đáp án đúng:
1. Ở những vùng bờ biển người ta trồng cây ở phía ngoài để nhằm mục đích là:
a. Chống gió bão b. Chống xói mòn đất
c. Chống rửa trôi đất d. Tất cả đều đúng
2. Hệ rễ của thực vật, đặc biệt là thực vật rừng có
vai trò gì?
Giúp giữ đất, chống xói mòn
Hạn chế ngập lụt, hạn hán
Bảo vệ nguồn nước ngầm
Điều hòa khí hậu
Củng Cố
d. Tất cả đều đúng
Giúp giữ đất, chống xói mòn
3. Việc dưới đây mà con người cần phải làm là :
a. Tham gia trồng cây gây rừng.
b. Tăng cường sử dụng và khai thác cây rừng.
c. Chặt phá nhiều cây xanh để môi trường sáng sủa hơn
d. Tất cả các việc trên đều đúng.
a. Tham gia trồng cây gây rừng.
Hướng dẫn về nhà :
Học bài, trả lời câu hỏi SGK, đọc mục “em có biết”.
Đọc trước bài mới, bài 48 “vai trò của thực vật đối với động vật và đối với đời sống con người”
Sưu tầm một số tranh thực vật : thực vật là thức ăn của động vật, thực vật là nơi sống của động vật.
Xin chân thành cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe bài giảng