Bài 46. Cơ chế điều hòa sinh sản

Băi 46
Sản sinh tinh trùng
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Sản sinh trứng
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA
Hệ nội tiết
I- Cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh trứng:
1- Cơ chế điều hòa sinh tinh:
Thần kinh
Thức ăn
Ánh sáng…
GnRH
FSH
Vùng dưới
Đồi
Tuyến
yên
Ống sinh tinh
Tế bào
kẽ
Tinh
trùng
(1)
(3)
Testosteron
(-)
(-)
(-)
2- Cơ chế điều hòa sinh trứng:
LH
(-)
-
Điều hòa
(2)
(4)
 Điền tên hoocmon (GnRH; Testosteron; LH; FSH) vào các vị trí (1)(2)(3)(4) trong sơ đồ trên cho thích hợp :
 Khi nồng độ Testosteron trong máu tăng cao, hiện tượng gì sẽ xảy ra?
 Điền vào ô trống thông tin phù hợp dưới đây về tác dụng của các hoocmon: A-điều hòa sản sinh FSH, LH; B-kích thích tế bào kẽ; C-kích thích phát triển ống sinh tinh, sản sinh tinh trùng; D-tham gia sản sinh tính trùng.
Hoocmon
Tuyến
11
7
3
12
8
4
10
6
2
9
5
1
A
C
B
D
+
 Điền vào ô trống thông tin phù hợp dưới đây về tác dụng của các hoocmon: A-điều hòa sản sinh FSH, LH; B-kích thích phát triển nang trứng; C-Làm trứng chín - rụng, tạo và duy trì thể vàng; D-kích thích niêm mạc tử cung phát triển, ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên.
Hoocmon
Tuyến
11
7
3
12
8
4
10
6
2
9
5
1
A
D
B
C
Vùng dưới
Đồi
Tuyến
yên
Nang trứng
Trứng chín-rụng
Thể vàng
(1)
(4)
Niêm mạc tử cung dày
(2)
(5)
(3)
 Điền tên các hoocmon (GnRH; LH; FSH; Progesteron; Ơstrogen) vào các vị trí (1)(2)(3)(4) ở sơ đồ trên cho thích hợp
GnRH
FSH
LH
LH
Ơstrogen
Progeseron
-
-
+
+
-
+
Kinh
Ống sinh tinh trùng
Tế bào kẽ
Mào tinh
Ống dẫn tinh
TINH HOÀN BỔ DỌC
Tinh hoàn
GnRH
Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
FSH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Tác dụng của FSH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Tinh hoàn
Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
Testosteron
LH
Tác dụng của LH
GnRH
 Phân tích tác dụng của các hoocmon trong quá trình sinh tinh?
Tinh hoàn
GnRH
Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
FSH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
Testosteron
LH
Tinh hoàn
GnRH
Ống sinh tinh
Tế bào kẽ
FSH
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
Testosteron
LH
Testosteron nhiều
Ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên.
Ngăn sản xuất tinh trùng
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TRỨNG
GnRH
FSH
LH
Nang trứng phát triền và tiết ơstrôgen
Trứng chín, rụng và tạo thể vàng
Ơstrogen
Progesteron
Vùng dưới đồi
Tuyến yên
GnRH
FSH
LH
Nang trứng
Thể vàng thoái hóa
Progesterongiảm
-
(-)
(-)
(-)
(-)
TRỨNG ĐƯỢC THỤ TINH
TRỨNG KHÔNG ĐƯỢC THỤ TINH
Kinh nguyệt
+
Nhiều
Lưu ý:
Do nồng độ các hoocmon sinh dục biến động theo chu kì nên qúa trình phát triển, chín và rụng trứng cũng diễn ra theo chu kì.
Các loài động vật có chu kì chín và rụng trứng khác nhau.
Vd: SGK
II. ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH VÀ SINH TRỨNG.
Nghiên cứu những thí nghiệm sau rồi cho biết sự sinh sản của động vật phụ thuộc vào những nhân tố nào của môi trường?
Thí nghiệm 1: Ở cá chép
Bể 1:chế độ ánh sáng
bình thường
Bể 2: Để trong tối
Không đẻ
Đẻ
Thời gian
Thời gian
SS của ĐV phụ thuộc
vào ánh sáng
?
Thí nghiệm 2: Ở cá Rô phi
- Nguồn gốc : Vùng xích đạo có nhiệt độ tb 30oC
- Đẻ 11 lứa/ năm. Đẻ quanh năm
- Ở 16-18 o C: -> ngừng đẻ.
->SS của ĐV phụ thuộc
vào nhiệt độ
?
Thí nghiệm 3: Ở Cóc.


Đẻ rộ trong tháng 4 khối lượng 2 buồng trứng giảm
Sau đó, nếu được ăn uống đầy đủ -> buồng trứng phục hồi khối lượng -> lại có khả năng sinh đẻ
->SS của ĐV phụ thuộc
vào chế độ dinh dưỡng

?
- Ở người nghiện ma túy, thuốc lá, rượu bị rối loại sinh tinh và trứng.
Sự hiện diện mùi con đực tác động đến hệ thần kinh và nội tiết
Ảnh hưởng đến sự phát triển, chín và rụng trứng và các hành vi sinh dục con cái.
- Căng thẳng thần kinh kéo dài, sợ hãi, lo âu, buồn phiền kéo dài gây rối loạn sinh tinh trùng và trứng.
CỦNG CỐ
1. Có thể điều hòa sinh sản ở động vật bằng những cơ chế nào?
ĐA: Cơ chế điều hòa sinh trứng và điều hòa sinh tinh


2.Vì sao cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh trứng đều được thực hiện theo cơ chế ngược?
ĐA: Vì ơstrôgen và prôgestrôn tác động thông qua vùng dưới đồi ức chế tuyến yên tiết FSH và LH.

3.Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và testostêrôn có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh tinh trùng hay không? Vì sao?
ĐA: Có vì FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
LH kích thích tế bào kẽ sx ra testostêrôn. testostêrôn kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
4. Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và ơstrôgen và prôgestêron có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh trứng hay không? Vì sao?
ĐA: Có. Vì FSH, LH kích thích phát triển nang trứng,làm cho trứng chín và rụng.
Nồng độ ơstrôgen và prôgestêron trong máu có tác dụng lên qt sx FSH, LH của tuyến yên-> ảnh hưởng đến qt sản sinh trứng.
THE END