Bài 46. Cơ chế điều hòa sinh sản

CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Bài 46
SINH HỌC 11 CƠ BẢN
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Sinh sản hữu tính là gì?
Đáp án:
Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình thành và hợp nhất giao tử đực (n) và giao tử cái (n) để tạo ra hợp tử (2n), hợp tử phát triển thành cá thể mới
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Hình thức sinh sản ở lưỡng cư là?
A. Thụ tinh trong
B. Thụ tinh ngoài
C. Thụ tinh chéo
D. Tự thụ tinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Bài 46
SINH HỌC 11 CƠ BẢN
Tại sao nói điều hòa sinh sản chủ yếu là điều hòa sinh tinh và sinh trứng?
Sinh sản là quá trình kết hợp tế bào sinh dục đực và cái để tạo thành hợp tử phát triển thành cơ thể.
Việc sinh sản ra tinh trùng và trứng cũng liên quan đến kết quả của sinh sản.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
Yếu tố nào có vai trò chủ yếu trong quá trình sinh tinh và sinh trứng?
Yếu tố liên quan đến sinh tinh và sinh trứng đó là hoocmôn.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
1. Cơ chế điều hòa sinh tinh
Quan sát hình bên và cho biết tên hoocmôn kích thích sinh sản tinh trùng ở tinh hoàn?
Gồm có: FSH, LH của tuyến yên, Testostêron của tinh hoàn, GnRH của vùng dưới đồi.
1. Cơ chế điều hòa sinh tinh
Tinh hoàn
Testosteron
GnRH
LH
FSH
Quan sát hình bên và cho biết từng hoocmôn sẽ ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh như thế nào?
- FSH: Kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
- LH: Kích thích tế bào kẽ sản xuất ra Testosteron.
- Testosteron: Kích thích phát triển ống sinh tinh và sản sinh tinh trùng.
- GnRH: Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
1. Cơ chế điều hòa sinh tinh
1. Cơ chế điều hòa sinh tinh
Quan sát sơ đồ 46.1 và cho biết:
Khi nồng độ testostêrôn trong máu tăng cao, tinh trùng được sinh ra quá nhiều thì quá trình sinh tinh được điều chỉnh như thế nào?
Tinh hoàn
Testosteron
GnRH
LH
FSH
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
1. Cơ chế điều hòa sinh tinh
Khi nồng độ Testosteron trong máu cao gây ức chế ngược lên tuyến yên và vùng dưới đồi, làm 2 bộ phận này giảm tiết GnRH, FSH và LH  tế bào kẽ giảm tiết Testosteron  Nồng độ Testosteron giảm không gây ức chế lên vùng dưới đồi và tuyến yên nữa, nên hai bộ phận này lại tăng tiết hoocmôn.
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
2. Cơ chế điều hòa sinh trứng
Quan sát hình bên và cho biết tên hoocmôn ảnh hưởng đến quá trình phát triển, chín và rụng trứng?
Gồm có: FSH, LH của tuyến yên, GnRH của vùng dưới đồi.
2. Cơ chế điều hòa sinh trứng
GnRH
LH
FSH
Nang trứng
Quan sát hình bên và cho biết từng hoocmôn sẽ ảnh hưởng đến quá trình phát triển, chín và rụng trứng như thế nào?
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
2. Cơ chế điều hòa sinh trứng
- FSH: Kích thích phát triển của nang trứng và tiết ra Ơstrogen.
- LH: Kích thích nang trứng chín và rụng trứng, hình thành và tạo thể vàng. Thể vàng tiết ra hoocmôn Prôgesteron và Ơstrogen. Hai loại này làm cho niêm mạc tử cung dày lên chuẩn bị đón trứng.
- GnRH: Kích thích tuyến yên tiết FSH và LH.
GnRH
LH
FSH
Nang trứng
Quan sát sơ đồ 46.2 và cho biết:
- Vì sao trong vòng 14 ngày sau khi trứng rụng (hoặc suốt thời kỳ mang thai) sẽ không có trứng khác chín và rụng?
2. Cơ chế điều hòa sinh trứng
Vì khi nồng độ hoocmôn Progesteron và Ơtrogen tăng gây ức chế vùng dưới đồi và tuyến yên nên giảm tiết GnRH, FSH và LH nên trứng sẽ không chín và không rụng. Khi nồng độ hoocmôn này giảm thì quá trình diễn ra bình thường theo chu kì.
GnRH
LH
FSH

Nang trứng
Quan sát sơ đồ và cho biết: Nếu trứng không được thụ tinh thì hiện tượng nào có thể xảy ra ở người?
Hiên tượng kinh nguyệt
I. CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH VÀ SINH TRỨNG
2. Cơ chế điều hòa sinh trứng
Ngoài tác dụng của các hoocmôn ra, sự rụng trứng còn chịu ảnh hưởng của các tác động giao phối như: Ở thỏ và mèo chỉ sau khi giao phối trứng mới rụng.
**Liên hệ: Trong sản xuất làm thế nào để kích thích trứng chín và rụng?
Tiêm hoocmôn hoặc trộn vào thức ăn để kích thích quá trình chín và rụng trứng.
Từ sơ đồ điều hòa sinh trứng, vậy cơ chế tránh thai của thuốc có chứa ơstrôgen và prôgestêron?
Thuốc tránh thai chứa Ơstrôgen và Prôgestêrôn có tác dụng ức chế chín và rụng trứng. Vì Ơstrôgen và Prôgestêrôn ức chế vùng dưới đồi tiết GnRH  tuyến yên giảm tiết FSH, LH => trứng không chín và rụng.
II. ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH, SINH TRỨNG
Những yếu tố nào sẽ ảnh hưởng tới quá trình sinh sản?
Những yếu tố đó sẽ ảnh hưởng như thế nào tới quá trình sinh sản?
II. ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH, SINH TRỨNG
- HTK và các yếu tố môi trường ảnh hưởng lên quá trình sản sinh trứng thông qua hệ nội tiết.
+ TK căng thẳng ảnh hưởng đến hệ nội tiết, dẫn đến rối loạn trong quá trình sinh trứng. + Sự hiện diện của con đực hoặc cái…=> tác động vào thị giác, xúc giác....
+ Thiếu thức ăn: thiếu các nguyên liệu sản xuất hoocmon điều hòa.
+ Người nghiện rượu, chất kích thích,...quá trình sinh trứng bị rối loạn, tinh hoàn giảm khả năng sản sinh tinh trùng.
II. ẢNH HƯỞNG CỦA THẦN KINH VÀ MÔI TRƯỜNG SỐNG ĐẾN QUÁ TRÌNH SINH TINH, SINH TRỨNG
**Liên hệ: Trong chăn nuôi cần có biện pháp kỹ thuật gì để vật nuôi sinh trưởng và sinh sản tốt?
- Tạo điều kiện sống tốt nhất cho mọi vật nuôi.
- Có chế độ dinh dưỡng trong thời kỳ sinh sản.
1. Hoocmôn nào kích thích ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng?
LH
FSH
Ơstrogen
Progesteron
CỦNG CỐ
2. Hoocmôn nào kích thích nang trứng chín và rụng trứng, duy trì thể vàng?
Ơstrogen
FSH
Testosteron
LH
CỦNG CỐ
CỦNG CỐ
3. Rối loạn sản xuất hoocmon FSH, LH và testostêrôn có ảnh hưởng đến quá trình sản sinh
tinh trùng hay không? Vì sao?
ĐA: Có vì FSH kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
LH kích thích tế bào kẽ sx ra testostêrôn. testostêrôn kích thích ống sinh tinh sản sinh tinh trùng.
4. Vì sao cơ chế điều hòa sinh tinh và sinh trứng đều được thực hiện theo cơ chế ngược?
ĐA: Vì ơstrôgen và prôgestrôn tác động thông qua vùng dưới đồi ức chế tuyến yên tiết
FSH và LH.
CỦNG CỐ