Bài 46. Cơ chế điều hòa sinh sản

CƠ CHẾ ĐIỀU HOÀ SINH SẢN
ĐHSS chủ yếu là điều hoà sinh tinh và sinh trứng.


Trong ĐHSS hệ nội tiết đóng vai trò chủ yếu.


Thần kinh và yếu tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình ĐHSS
Sinh tinh
Sinh trứng
Tinh hoàn
Buồng trứng
Hooc mon
máu
máu
Hệ thần kinh
Môi trường
Hệ nội tiết
CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH SẢN
Testoteron
Kích thích từ
môi trường ngoài
Vùng dưới đồi
LH
FSH
+
+
Ống sinh tinh sản sinh ra tinh trùng
Vùng dưới đồi tiết
ra GnRH kích thích
tuyến yên tiết FSH và LH
Tế bào kẽ
LH kích thích tế bào kẽ tiết
ra hoocmôn testoteron
FSH kích thích ống sinh
tinh sản xuất tinh trùng
SƠ ĐỒ CƠ CHẾ ĐIỀU HÒA SINH TINH
1. Cơ chế điều hoà sinh tinh
- Các hoocmon do các tuyến nội tiết tiết ra theo đường máu đến tinh hoàn kích thích sinh sản tinh trùng.

- Các hoocmon kích thích sinh sản tinh trùng: FSH, GnRH, LH, Testoteron.
2. Cơ chế điều hoà sinh trứng
Vùng dưới đồi
LH
FSH
LH làm trứng chín,
rụng và tạo thể vàng
tiết ostrogen,protesteron
+
FSH kích thích nang trứng
phát triển và tiết ra ơstrôgen
Ơstrôgen và
prôgestêrôn
Làm niêm mạc
tử cung dày lên
Vùng dưới đồi
tiết ra GnRH
Kích thích từ
môi trường ngoài
Buồng trứng
Hằng ngày, phụ nữ uống thuốc tránh thai có thể tránh được mang thai, tại sao????
Khi uống thuốc tránh thai hằng ngày, nồng độ prôgestêron và ơstrôgen nhân tạo trong máu cao ức chế lên tuyến yên và vùng dưới đồi  giảm tiết GnRH, FSH và LH  trứng không chín và không rụng, giúp tránh được mang thai

CHU KỲ TRỨNG CHÍN VÀ RỤNG Ở MỘT SỐ LOÀI ĐỘNG VẬT
4 – 5 ngày
15 – 16 ngày
19 – 21 ngày
24 ngày
24 ngày
28 ngày
3.Ảnh hưởng của TK và MTS đến quá trình sinh tinh và sinh trứng.
Căng thẳng thần kinh kéo dài, sợ hãi, lo âu kéo dài  rối loạn quá trình trứng chín và rụng , làm giảm sản sinh tinh trùng
Thiếu ăn, suy dinh dưỡng, chế độ ăn không hợp lý  Rối loạn chuyển hóa vật chất  ảnh hưởng quá trình sinh tinh và sinh trứng
Nghiện thuốc lá, rượu, ma túy…. rối loạn quá trình trứng chín và rụng , làm giảm sản sinh tinh trùng
Sự hiện diện và mùi của con đực tác động lên hệ TK và nội tiết  ảnh hưởng đến quá trình phát triển, chín, rụng trứng và hành vi sinh dục của con cái.
Loài khỉ culi nhỏ có thể tiết ra một mùi hương cơ thể ở gần khuỷu tay của chúng.
Chim Auklet có thể tỏa mùi hương của các trái cây họ cam quýt. Mùi hương ngọt ngào, thanh mát đó là thứ loài chim này dùng thu hút bạn tình, truyền tín hiệu bằng mùi hương.
Hươu xạ đực mang trên mình hóa chất đặc biệt giúp chúng hấp dẫn bạn tình
Tiêm hoocmon FSH và LH vào gia súc làm cho nhiều trứng chín và rụng cùng lúc, các trứng này thụ tinh tạo ra nhiều con
ỨNG DỤNG