Bài 45. Sinh sản hữu tính ở động vật

B – SINH SẢN Ở ĐỘNG VẬT
( Tiếp)

Bài 45: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
Gv hướng dẫn: Cô Lê Thị Tuyết Mai
Người giảng bài: Sv Nguyễn Thị Bình
Kiểm tra bài cũ:
Thuỷ tức
Con thuỷ tức mới
Nảy chồi
Amíp
2 con amíp mới
Phân đôi
Gà con nở ra từ quả trứng
Đâu là ví dụ về hình thức sinh sản
vô tính?
Ví dụ còn lại là gì?
Gà mái
Ổ trứng
Đàn gà con
Ấp
?
Trứng gà phải có phôi thì ấp trứng mới nở ra gà con
Sinh sản hữu tính ở động vật là gì?
I. Sinh sản hữu tính là gì?
- Sinh sản hữu tính là kiểu sinh sản tạo ra cá thể mới qua hình thành và hợp nhất giao tử đơn bội đực và giao tử đơn bội cái để tạo ra hợp tử lưỡng bội, hợp tử phát triển thành cơ thể mới
- Ví dụ: Sinh sản hữu tính ở gà
- Cơ chế: Giảm phân và thụ tinh
II. Quá trình sinh sản hữu tính ở động vật
+ Quan sát hình 45.1, điền tên các giai đoạn của sinh sản hữu tính vào các ô hình chữ nhật trên sơ đồ
+ Cho biết số lượng nhiễm sắc thể của tinh trùng, trứng và hợp tử
Hình 45.1. Các giai đoạn sinh sản hữu tính ở gà
3.Phát triển phôi,hình
thành cơ thể mới
2.Thụ tinh
1.Hình thành tinh
trùng và trứng
(n)
(n)
(2n)
(2n)
→ Quá trình sinh sản hữu tính gồm 3 giai đoạn:
+ Hình thành tinh trùng và trứng (Tạo giao tử)
+ Thụ tinh
+ Phát triển phôi hình thành cơ thể mới
1. Hình thành tinh trùng và trứng
Thảo luận nhóm để hoàn thành phiếu học tập 1.
Phiếu học tập 1:
Điền các từ sau vào ô trống: 2n; n đơn; n kép; Giảm phân I; Giảm phân II.
.............
.............
.............
........
........
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.........
Đáp án
2n
n kép
n đơn
2n
n kép
n đơn
Giảm phân I
Giảm phân II
n đơn
Giảm phân II
Giảm phân I
So sánh quá trình tạo tinh trùng và tạo trứng theo bảng sau:
Đáp án:
Cơ quan sinh dục đực (Tinh hoàn)
Cơ quan sinh dục cái ( buồng trứng)
Giảm phân
Giảm phân
4 tinh trùng
1 tế bào trứng và 3 thể định hướng (sau đó tiêu biến đi
- Sơ đồ:
+ Hình thành tinh trùng:
1 Tế bào sinh tinh (2n)


+ Hình thành trứng:
1 Tế bào sinh trứng
(2n)

Giảm phân
4 tinh trùng(n)
(Đều có khả năng thụ tinh)
3 thể định hướng(n)
( tiêu biến)
1 trứng(n)
(có khả năng thụ tinh)
Giảm phân
- Động vật đơn tính: Trên mỗi cá thể chỉ có cơ quan sinh dục đực hoặc cơ quan sinh dục cái (đực cái riêng biệt)

- Động vật lưỡng tính:
+ Trên mỗi cá thể có cả cơ quan sinh dục đực và cơ quan sinh dục cái
+ Ưu điểm: Thụ tinh có thể xảy ra giữa 2 cá thể bất kỳ
2. Thụ tinh
- Thụ tinh là sự kết hợp của giao tử đực và giao tử cái, hình thành hợp tử


- Các hình thức thụ tinh:
+ Thụ tinh ngoài: là hình thức thụ tinh trong đó trứng gặp tinh trùng và thụ tinh ở bên ngoài cơ thể con cái
Ví dụ: Thụ tinh ở cá, lưỡng cư..
+ Thụ tinh trong: là hình thức thụ tinh trong đó trứng gặp tinh trùng và thụ tinh trong cơ quan sinh dục của con cái
Ví dụ: Thụ tinh ở bò sát, chim, thú

=> Thụ tinh trong tiến hoá hơn thụ tinh ngoài
3. Phát triển phôi, hình thành cơ thể mới
- Hợp tử (2n)
Nguyên phân
Phôi (2n)
Nguyên phân
Cơ thể mới (2n)
- Đẻ trứng và đẻ con
- Đẻ Trứng:
+ Phổ biến ở cá, lưỡng cư, bò sát, chim, nhiều loài động vật không xương
+ Phôi phát triển nhờ chất dinh dưỡng trong trứng
- Đẻ con:
+ Có ở tất cả thú, trừ thú thấp
+ Phôi phát triển trong dạ con, trực tiếp nhận chất dinh dưỡng của mẹ qua nhau thai để phát triển thành con non
- Trường hợp đặc biệt:
+ Vài loài cá, bò sát đẻ con => Gọi là hiện tượng noãn thai sinh
+ Nguyên nhân: trứng thụ tinh nằm lại trong ống dẫn trứng, phôi phát triển nhờ chất dự trữ trong trứng
Củng cố:
* Bản chất của sinh sản hữu tính là gì?

Trả lời: Có sự tái tổ hợp vật chất di truyền ở đời con
* Trong 2 hình thức sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính, hình thức nào ưu việt hơn? Tại sao?
Trả lời:
Sinh sản hữu tính ưu việt hơn, do sinh sản hữu tính tạo ra các cá thể mới đa dạng về các đặc điểm di truyền. Vì vậy động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện sống thay đổi
*Chọn đáp án đúng nhất cho các câu trắc nghiệm sau:
Câu 1:
Trong sinh sản hữu tính, con có nhiều đặc điểm sai khác với bố mẹ là do:
A. trong quá trình tạo giao tử, ở kì đầu I của giảm phân xảy ra tiếp hợp và trao đổi chéo → tạo ra vật chất di truyền mới
B.có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái → hợp tử → Con
C. cá thể mới thích nghi tốt hơn với môi trường sống
D. A và B
D
Câu 2:
Trong các biện pháp tránh thai ở người, sử dụng bao cao su có tác dụng gì?
A.Ngăn cản quá trình hình thành tinh trùng
B. Làm chậm quá trình rụng trứng
C. Ngăn cản không cho tinh trùng đến thụ tinh với trứng
D. A và C
C
Câu 3: Các biện pháp thụ tinh nhân tạo áp dụng trong chăn nuôi với mục đích gì?
A.Tăng hiệu quả thụ tinh
B. Bảo quản tinh trùng và trứng
C. Tạo giống vật nuôi mới
D. Bảo tồn gen
A
Bài tập về nhà:
So sánh hình thức sinh sản vô tính và hình thức sinh sản hữu tính theo các tiêu chí trong bảng sau: