Bài 45. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái và hiệu suất sinh thái

DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI
VÀ HIỆU SUẤT SINH THÁI
BÀI 45:
GVHD: LÊ PHAN QUỐC
NTH: HOÀNG THỊ HÒA
Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THAÍ VÀ HIỆU SINH THÁI
A. LÔGIC CỦA BÀI
I. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
Phân bố năng lượng trên trên Trái Đất.
Mặt trời cung cấp năng lượng chủ yếu cho sự sống.
A�nh sáng mặt trời phân bố không đồng đều trên bề mặt Trái Đất, thay đổi theo thời gian trong năm.
Sinh vật sản xuất chỉ sử dụng những tia sáng nhìn thấy cho qúa trình quang hợp.
Quang hợp sử dụng khoảng 0,2 -> 0,5% tổng sản lượng bức xạ chiếu trên Trái Đất để tổng hợp chất hưũ cơ.
2. Doøng naêng löôïng trong heä sinh thaùi.
Doøng naêng löôïng trong heä sinh thaùi baét nguoàn töø moâi tröôøng.
Sinh vaät saûn xuaát haáp thuï naêng löôïng aùnh saùng bieán ñoåi thaønh naêng löôïng hoùa hoïc trong quùa trình quang hôïp.
Naêng löôïng tieáp tuïc truyeàn qua caùc baäc dinh döôõng vaø cuoái cuøng truyeân trôû laïi moâi tröôøng
II. Hiệu suất sinh thái
Khái niệm
- Hiệu suất sinh thái là tỉ lệ phần trăm chuyển hóa năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái.
2. Sự tiêu hao năng lượng ở các bậc dinh dưỡng
Tỉ lệ năng lượng tiêu hao chiếm phần lớn thông qua ho hấp, tạo nhiệt của cơ thể (70%).
Năng lượng tích lũy sản sinh ra chất sống ở mỗi bậc dinh dưỡng chiếm khoảng 10% năng lượng nhận được từ bậc dinh dưỡng liền kề thấp hơn.
Năng lượng truyền lên bậc dinh dưỡng cao hơn chỉ khoảng 10%
B. TRỌNG TÂM CỦA BÀI
Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THAÍ VÀ HIỆU SINH THÁI
Dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
Khái niệm về hiệu suất sinh thái.
Sự tiêu hao năng lượng ở mỗi bậc dinh dưỡng.
C. CÁC KHÁI NIỆM VÀ ĐỊNH NGHĨA CÓ TRONG BÀI.
Hiệu suất sinh thái là tỉ lệ phần trăm chuyển hóa năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái
Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THAÍ VÀ HIỆU SINH THÁI
D. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CÁC PHẦN KIẾN THỨC
Dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
1. Phân bố năng lượng trên trên Trái Đất. PP: SGK + HĐ
- Ánh sáng mặt trời phân bố trên Trái Đất thế nào?
- Năng lượng ánh sáng phụ thuộc vào những yếu tố nào?
- Sinh vật sản xuất sử dụng bao nhiêu % tổng lượng bức xạ chiếu trên trái đất để tổng hợp chất hữu cơ?
Dòng năng lượng trong hệ sinh thái.
1. Phân bố năng lượng trên trên Trái Đất. PP: SGK + HĐ
2. Dòng năng lượng trong hệ sinh thái. PP: QS + SGK +HĐ
Qua sơ đồ giải thích dòng năng lượng được truyền qua các bậc dinh dưỡng?
- Vì sao năng lượng truyền lên các bậc dinh dưỡng càng cao thì càng nhỏ dần?
Nêu tóm tắt con đường truyền năng lượng trong hệ sinh thái đó?
- Các sinh vật sản xuất trong hệ sinh thái đó?
Những sinh vật nào đóng vai trò quan trọng trong việc truyền năng lượng từ môi trường vô sinh vào chu trình dinh dưỡng?
Nêu vai trò của vi khuẩn và nấm trong việc truyền năng lượng ở hệ sinh thái đó?
- A�nh sáng mặt trời có vai trò như thế nào đối với hệ sinh thái?
- Trong sản xuất nông nghiệp con người đã vận dụng hiểu biết về vai trò của ánh sáng trong sản xuất như thế nào?
II. Hiệu suất sinh thái
1. Khái niệm
Ví dụ : Cho biết hệ sinh thái một hồ, có sản lượng toàn phần ở SVSX là 1113 kcal/m2/năm. Sản lượng sinh vật toàn phần ở SVTT bậc 1 là 131 kcal/m2/năm, hiệu suất sinh thái ở SVTT bậc 2 là 12,3%.
Xác định hiệu suất sinh thái ở SVTT bậc 1 và sản lượng sinh vật toàn phần của SVTT bậc 2.
Hiệu suất sinh thái là gì?
2. Sự tiêu hao năng lượng ở các bậc dinh dưỡng. PP:QS +TLN
II. Hiệu suất sinh thái
Trình bày năng lượng ở bậc dinh dưỡng trên?
? Vì sao chuỗi thức ăn trong hệ sinh thái không thể kéo dài (quá 6 mắt xích)
VD: + Hệ sinh thái nhận được năng lượng mặt trời là 106 Cal/m2/ ngày (100%).
+ Chỉ có 2,5% số năng lượng được dùng trong quang hợp.
+ Sản lượng sinh vật toàn phần là 2,5.104 Kcal.
+ Số năng lượng mất đi do hô hấp là 90%.
+ Sản lượng sinh thực vật ở sinh vật sản xuất là 2,5.103 Kcal.
+ Sinh vật tiêu thụ bậc 1 sử dụng 1% tức 25 Kcal.
+ Sinh vật tiêu thụ bậc 2 sử dụng 10% sản lượng tòan phần của sinh vật tiêu thụ bậc 1 tức là 2,5% Kcal.
? Trình bày tỉ lệ năng lượng tiêu hao,năng lượng tích lũy?
MR: Hệ sinh thái cũng như các hệ thống sống khác có khả năng điều chỉnh thế cân bằng sinh học bằng cơ chế:
+ Dân số sinh học
+ Sinh địa hóa
E. XÂY DỰNG BÀI TẬP GV
VD: Cho biết hệ sinh thái một hồ, có sản lượng toàn phần ở SVSX là 1113 kcal/m2/năm. sản lượng sinh vật toàn phần ở SVTT bậc 1 là 131 kcal/m2/năm, hiệu suất sinh thái ở SVTT bậc 2 là 12,3%.
Xác định hiệu suất sinh thái ở SVTT bậc 1 và sản lượng sinh vật toàn phần của SVTT bậc 2.
VD: + Hệ sinh thái nhận được năng lượng mặt trời là 106 Cal/m2/ ngày (100%).
+ Chỉ có 2,5% số năng lượng được dùng trong quang hợp.
+ Sản lượng sinh vật toàn phần là 2,5.104 Kcal.
+ Số năng lượng mất đi do hô hấp là 90%.
+ Sản lượng sinh thực vật ở sinh vật sản xuất là 2,5.103 Kcal.
+ Sinh vật tiêu thụ bậc 1 sử dụng 1% tức 25 Kcal.
+ Sinh vật tiêu thụ bậc 2 sử dụng 10% sản lượng tòan phần của sinh vật tiêu thụ bậc 1 tức là 2,5% Kcal.
Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THAÍ VÀ HIỆU SINH THÁI
F. NHỮNG KỸ NĂNG ĐƯỢC XÂY DỰNG TRONG BÀI
Phân tích tranh, nhận biết kiến thức
Khái quát hóa kiến thức.
Vận dụng lý thuyết vào thực tiễn.
G. TÀI LIỆU THAM KHẢO
SGK, SGV SINH HỌC 12
Bài 45: DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THAÍ VÀ HIỆU SINH THÁI
Xin chân thành cám ơn!