Bài 44. Chu trình sinh địa hóa và sinh quyển

CHÀO CÁC EM HỌC SINH!
KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
KIỂM TRA BÀI CŨ
* Chuỗi thức ăn trên có bao nhiêu bậc dinh dưỡng?
* Thỏ được gọi là sinh vật tiêu thụ bậc mấy?
Chuỗi thức ăn có 4 bậc dinh dưỡng
Thỏ là sinh vật tiêu thụ bậc 1
Câu hỏi:
 Nêu khái niệm chuỗi thức ăn. Cho ví dụ minh họa.
 Cho chuỗi thức ăn sau:
* Khái niệm: Chuỗi thức ăn là một dãy các loài sinh vật có mối quan hệ với nhau về mặt dinh dưỡng, trong đó loài này ăn loài khác phía trước và là thức ăn của loài tiếp theo phía sau.
* Ví dụ:
Tiết 47: Bài 44
CHU TRÌN SINH ĐỊA HÓA
VÀ SINH QUYỂN
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
Theo chiều mũi tên trong sơ đồ, hãy giải thích một cách khái quát sự trao đổi vật chất trong quần xã và chu trình sinh địa hóa?
- Chu trình sinh địa hóa là chu trình trao đổi các chất trong tự nhiên, theo đường từ môi trường ngoài truyền vào cơ thể sinh vật, qua các bậc dinh dưỡng rồi từ cơ thể sinh vật truyền trở lại môi trường.
- Một chu trình sinh địa hóa gồm có các quá trình: Tổng hợp các chất, tuần hoàn các chất trong tự nhiên, phân giải và lắng đọng một phần vật chất (trong đất, nước…).
- Chu trình sinh địa hóa duy trì sự cân bằng vật chất trong sinh quyển.
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
Bằng những con đường nào Cacbon đã đi từ môi trường ngoài vào cơ thể sinh vật, trao đổi vật chất trong quần xã và trở lại môi trường không khí và môi trường đất?
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
Có phải tất cả lượng cacbon của quần xã sinh vật được trao đổi liên tục theo vòng tuần hoàn kín hay không? Vì sao?
- Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cacbon điôxit (CO2).
- Thực vật lấy CO2 để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp.
- Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất cacbon, sinh vật trả lại CO2 cho môi trường.
* Nồng độ CO2 trong bầu khí quyển đang tăng gây ra hiện tượng “Hiệu ứng nhà kính”.
- Một phần cacbon lắng đọng trong các trầm trích.
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
- Cacbon đi vào chu trình dưới dạng cacbon điôxit (CO2).
- Thực vật lấy CO2 để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua quang hợp.
- Khi sử dụng và phân hủy các hợp chất cacbon, sinh vật trả lại CO2 cho môi trường.
* Nồng độ CO2 trong bầu khí quyển đang tăng gây ra hiện tượng “Hiệu ứng nhà kính”.
2. Chu trình nitơ:
- Một phần cacbon lắng đọng trong các trầm trích.
(SGK)
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
3. Chu trình nước:
Hãy mô tả ngắn gọn sự trao sự tuần hoàn của nước trong tự nhiên. Để bảo vệ nguồn nước cần phải làm gì?
- Nước mưa rơi xuống đất, một phần thấm xuống các mạch nước ngầm, một phần tích lũy trong sông, suối, ao, hồ,…
- Nước mưa trở lại bầu khí quyển thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất.
Có rất nhiều biện pháp bảo vệ nguồn nước trên trái đất như:
+ Bảo vệ rừng và trồng cây gây rừng sẽ góp phần hạn chế dòng chảy trên mặt đất, qua đó lượng nước ngấm xuống các mạch nước ngầm cao hơn, đồng thời hạn chế nhiều tác hại như lũ quét, sói mòn đất. Cây xanh thoát hơi nước góp phần vào tuần hoàn nước của trái đất.
+ Bảo vệ các nguồn nước sạch, chống ô nhiễm.
+ Sử dụng tiết kiệm nguồn nước bề mặt, cũng như nguồn nước ngầm tránh cạn kiệt nguồn nước.
2. Chu trình nitơ: SGK
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
3. Chu trình nước:
- Nước mưa rơi xuống đất, một phần thấm xuống các mạch nước ngầm, một phần tích lũy trong sông, suối, ao, hồ,…
- Nước mưa trở lại bầu khí quyển thông qua hoạt động thoát hơi nước của lá cây và bốc hơi nước trên mặt đất.
III. SINH QUYỂN:
Sinh quyển là gì?
- Sinh quyển gồm toàn bộ sinh vật và môi trường vô sinh trên trái đất hoạt động như một hệ sinh thái lớn nhất. Sinh quyển gồm nhiều khu sinh học.
2. Chu trình nitơ: SGK
I. TRAO ĐỔI VẬT CHẤT QUA CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
II. MỘT SỐ CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA:
1. Chu trình cacbon:
3. Chu trình nước:
III. SINH QUYỂN:
- Sinh quyển gồm toàn bộ sinh vật và môi trường vô sinh trên trái đất hoạt động như một hệ sinh thái lớn nhất. Sinh quyển gồm nhiều khu sinh học.
- Khu sinh học (biôm): là các hệ sinh thái cực lớn đặc trưng cho đặc điểm địa lý, khí hậu và sinh vật của vùng đó. Các khu sinh học chủ yếu: khu sinh học trên cạn, khu sinh học nước ngọt, khu sinh học biển.
Hãy nhận xét sự phân bố vùng theo vĩ độ và mức độ khô hạn của các khu sinh học trên cạn?
2. Chu trình nitơ: SGK
Câu 1. Chu trình sinh địa hoá là:
A. Chu trình trao đổi vật chất trong tự nhiên.
B. Sự trao đổi vật chất trong nội bộ quần xã.
C. Sự trao đổi vật chất giữa các loài sinh vật thông qua chuỗi và lưới thức ăn.
D. Sự trao đổi vật chất giữa sinh vật tiêu thụ và sinh vật sản xuất.
Câu 2. Trong chu trình cacbon, CO2 trong tự nhiên từ môi trường ngoài vào cơ thể sinh vật nhờ quá trình nào?
A. Hô hấp của sinh vật.
B. Quang hợp của cây xanh.
C. Phân giải chất hữu cơ.
D. Khuếch tán
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
Cho một số khu sinh học trên cạn như sau:


Hãy sắp xếp các khu sinh học trên theo thứ tự từ phía Bắc xuống phía Nam của Trái Đất.
Các khu sinh học theo thứ tự từ phía Bắc xuống phía Nam của Trái Đất là:
CÂU HỎI TỰ LUẬN
Tiết 47 - Bài 44: CHU TRÌNH SINH ĐỊA HÓA VÀ SINH QUYỂN
Rừng mưa nhiệt đới;
Rừng Taiga;
Rừng Địa Trung Hải;
Đồng rêu hàn đới;
Học bài, trả lời câu hỏi và bài tập ở SGK, trang 200.
Nghiên cứu bài tiếp theo “DÒNG NĂNG LƯỢNG TRONG HỆ SINH THÁI VÀ HIỆU SUẤT SINH THÁI”.
CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP VỀ NHÀ