Bài 43. Trao đổi vật chất trong hệ sinh thái

Chào mừng quý thầy cô
đến dự buổi thao giảng - lớp 12A4
GV: Nguyễn Văn Nhân
THCS - THPT HẬU THẠNH ĐÔNG
SỞ GD - ĐT LONG AN
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT
TRONG HỆ SINH THÁI
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái
Lưới thức ăn
Bậc dinh dưỡng
Chuỗi thức ăn
Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
Ví dụ
Thế nào là chuỗi thức ăn?
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
Chuỗi thức ăn: nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng, mỗi loài là một mắc xích sử dụng mắc xích phía trước làm thức ăn và là thức ăn của mắc xích phía sau
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Ví dụ
Hãy so sánh sự khác nhau giữa 2 chuổi thức ăn trên?
Chuổi thức ăn bắt đầu bằng sinh vật sản xuất
Chuổi thức ăn bắt đầu bằng sinh vật phân giải
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
Chuỗi thức ăn: nhiều loài sinh vật có quan hệ dinh dưỡng, mỗi loài là một mắc xích sử dụng mắc xích phía trước làm thức ăn và là thức ăn của mắc xích phía sau
Phân loại
Chuỗi TA bắt đầu là các sinh vật sản xuất → đv ăn sv sản xuất → đv ăn đv
Chuỗi TA bắt đầu là các sinh vật phân giải mùn bã hữu cơ → đv ăn sv phân giải → đv ăn đv
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một số chuổi thức ăn trong tự nhiên
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
2. Lưới thức ăn
Trong quần xã sinh vật, một loài sinh vật không chỉ tham gia vào 1 chuỗi thức ăn mà còn tham gia đồng thời vào các chuỗi thức ăn khác tạo thành 1 lưới thức ăn
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một số chuổi thức ăn trong tự nhiên
A
B
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một số chuổi thức ăn trong tự nhiên
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một số chuổi thức ăn trong tự nhiên
Quả dẻ
Nón thông
Sóc
Xén tóc
Thằn lằn
Chim gõ kiến
Diều hâu
Trăn
VSV phân giải
Nấm
Vi khuẩn
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một lưới thức ăn trong hệ sinh thái rừng
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
2. Lưới thức ăn
3. Bậc dinh dưỡng
Tập hợp các loài sinh vật có cùng mức dinh dưỡng trong lưới thức ăn → bậc dd
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Khái niệm
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
SV sản xuất
Sinh vật tiêu thụ
SV phân giải
SVTT bậc 1
SVTT bậc 2
SVTT bậc 3
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4
Bậc dd cấp 5
I. Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
1. Chuỗi thức ăn
2. Lưới thức ăn
3. Bậc dinh dưỡng
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Khái niệm
Phân loại
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4…
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
a
b
c
e
d
Mặt trời
A
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4
Bậc dd cấp 5
SVTT bậc 1
SVTT bậc 2
SVTT bậc 3
SVTT bậc 3
Hãy ghi chú các bậc dd thay cho các chữ a, b, c… trong hình sau
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
a
TV nổi
b
c
c
ĐV không xương sống
Cá nhỏ
Cá lớn
B
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4
SVTT bậc 1
SVTT bậc 2
SVTT bậc 3
Quả dẻ
Nón thông
Sóc
Xén tóc
Thằn lằn
Chim gõ kiến
Diều hâu
Trăn
VSV phân giải
Nấm
Vi khuẩn
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Một lưới thức ăn trong hệ sinh thái rừng
Sinh vật sản xuất
Sinh vật TT bậc 1
Sinh vật TT bậc 2
SVTT bậc cao nhất
VSV phân giải
Hãy ghi lại tên các sinh vật trong lưới thức ăn tương ứng với các nội dung sau:
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Sinh vật sản xuất: cây dẻ, cây thông
Sinh vật tiêu thụ bậc 1: Sóc, xén tóc
Sinh vật tiêu thụ bậc 2: Thằn lằn, chim gõ kiến
Sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất: trăn, diều hâu
Vi sinh vật phân giải: vi khuẩn, nấm
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái
Lưới thức ăn
Bậc dinh dưỡng
Chuỗi thức ăn
Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái
Khái niệm
Tháp sinh thái bao gồm nhiều hình chữ nhật xếp chồng lên nhau. Các hình chữ nhật có chiều cao bằng nhau, còn chiều dài thì khác nhau biểu thị độ lớn của mỗi bậc dinh dưỡng
Tháp sinh thái
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái: tháp số lượng (a); tháp sinh khối (b); tháp năng lượng (c)
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái
Khái niệm
Phân loại
Tháp số lượng
Tháp sinh khối
Tháp năng lượng
Số lượng cá thể sv mỗi bậc dd
Tổng khối lượng sv/đơn vị S hay V mỗi bậc dd
Số năng lượng tích lũy /đơn vị S hay V trong 1 đơn vị thời gian mỗi bậc dd
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Dễ xây dựng
Ít có giá trị
Cho biết ưu điểm và nhược điểm của ba loại tháp sinh thái?
Có giá trị cao hơn tháp số lượng
Độ chính xác chưa cao
Hoàn thiện nhất
Phức tạp, đòi hỏi nhiều công sức, thời gian.
TRAO ĐỔI VẬT CHẤT TRONG HỆ SINH THÁI
Tháp sinh thái
Lưới thức ăn
Bậc dinh dưỡng
Chuỗi thức ăn
Trao đổi vật chất trong quần xã sinh vật
Khái niệm
Phân loại
Chuổi TA bắt đầu bằng svsx
Chuổi TA bắt đầu bằng svsx
Khái niệm
Phân loại
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4…
Khái niệm
Phân loại
Tháp số lượng
Tháp sinh khối
Tháp năng lượng
CỦNG CỐ
Trong một hệ sinh thái, sinh khối của mỗi bậc dinh dưỡng
được ký hiệu bằng các chữ từ A đến E. Trong đó:
A = 500kg, B = 600 kg, C = 5000 kg, D = 50 kg, E = 5 kg.
A
B
C
E
D
Hãy sắp xếp đúng thứ tự A, B, C, D, E để tạo thành 1 chuổi thức ăn
A
B
C
E
D
CỦNG CỐ
Mặt trời
Hãy điền tương ứng các bậc dinh dưỡng và bậc của sinh vật tiêu thụ?
Bậc dd cấp 1
Bậc dd cấp 2
Bậc dd cấp 3
Bậc dd cấp 4
Bậc dd cấp 5
SVTT bậc 1
SVTT bậc 2
SVTT bậc 3
SVTT bậc 3
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Trả lời các câu hỏi ở cuối bài
- Học bài và xem trước bài 44 Chu trình sinh địa hóa và sinh quyển
Chân thành cám ơn quý thầy - cô!
Chúc các em học tốt!