Bài 42. Sự lan truyền âm thanh

Chào mừng quý thầy cô
về dự giờ, thăm lớp !
Khoa học
Bài 42: SỰ LAN TRUYỀN ÂM THANH
KiỂM TRA BÀI CŨ:
1. Có thể nghe thấy âm thanh phát ra từ đâu?
Âm thanh phát ra từ tiếng xe chạy, tiếng người nói, tiếng chim hót, tiếng vượn kêu
2. Nguồn gốc phát ra âm thanh?
Âm thanh do các vật rung động phát ra
MỤC TIÊU:
Sau bài học, HS có thể:
Nhận biết được tai ta nghe được âm thanh
khi rung động từ vệt phát ra âm thanh được
lan truyền trong môi trường (khí, lỏng hoặc
rắn) tới tai.
Nêu ví dụ hoặc làm thí nghiệm chứng tỏ âm
thanh yếu đi khi lan truyền ra xa nguồn.
Nêu ví dụ về âm thanh có thể lan truyền qua
chất rắn và chất lỏng.
ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
Chuẩn bị theo nhóm: 2 ống bơ (lon); vài vụn giấy; 2 miếng ni lông; dây chun; một sợi
dây mềm (bằng sợi gai, bằng đồng,…); trống; đồng hồ, túi ni lông(để bọc đồng hồ),
chậu nước.
Hoạt động 1: tìm hiểu về sự lan truyền âm thanh
Hoạt động 2: tìm hiểu về sự lan truyền âm thanh qua chất lỏng, chất rắn
Hoạt động 3: tìm hiểu âm thanh yếu hay mạnh lên khi khoảng cách đến các nguồn âm xa hơn
Hoạt động 4: trò chơi nói chuyện qua điện thoại








Hoạt động 1: tìm hiểu về sự lan truyền âm thanh

Đặt phía dưới trống 1 cái ống bơ, miệng ống được bọc ni lông và trên có rắc ít giấy vụn như hình 1:
Gõ trống và quan sát các vụn giấy. Nêu kết quả quan sát?
CÂU HỎI THẢO LUẬN:
Vì sao tấm ni lông rung?
Ở bài trước ta đã biết khi nào trống phát ra âm thanh?
Kết quả thảo luận:
Khi mặt trống rung, không khí xung quanh cũng rung động. Rung động này được lan truyền trong không khí. Khi rung động lan truyền tới miệng ống sẽ làm cho tấm ni lông rung động và làm các vụn giấy chuyển động
Tương tự như vậy, khi rung động lan truyền tới tai ta sẽ làm màng nhĩ rung động, nhờ đó ta có thể nghe thấy được âm thanh.
1. Sự truyền chuyển động của một dãy hòn bi đặt gần nhau và thẳng hàng
( Khi hòn bi đầu chuyển động đập vào hòn bi thứ 2, hòn bi thứ 2 lại đập vào hòn bi thứ 3,… cứ như vậy hòn bi cuối dãy cũng chuyển động)
2. Sự lan truyền chuyển động trên mặt nước khi ta thả hòn sỏi xuống mặt nước
Các ví dụ về sự lan truyền rung động:
Hoạt động 2: tìm hiểu về sự lan truyền âm thanh qua chất lỏng, chất rắn
Đặt một chiếc đồng hồ chuông đang kêu vào một túi ni lông, buộc chặt túi lại rồi thả vào chậu nước. Áp một tai vào thành chậu, tai kia được bịt lại. Bạn có nghe thấy tiếng đồng hồ không? Kết quả này cho thấy âm thanh có truyền qua thành chậu, qua nước được không?
Tiến hành thí nghiệm:
Âm thanh có thể truyền qua nước, qua thành chậu.
Như vậy âm thanh còn có thể truyền qua chất lỏng và chất rắn.
Kết quả thí nghiệm:
Ví dụ:
Gõ thước vào hộp bút trên mặt bàn, áp một tai xuống bàn, bịt tai kia lại ta sẽ nghe được âm thanh
Áp tai xuống đất nghe tiếng vó ngựa từ xa
Cá nghe thấy tiếng chân người bước
Cá heo, cá voi có thể “ nói chuyện” với nhau dưới nước.
Hoạt động 3: tìm hiểu âm thanh yếu hay mạnh lên khi khoảng cách đến các nguồn âm xa hơn
1. Nêu ví dụ về sự lan truyền của âm thanh càng xa nguồn càng yếu đi?
Đứng gần trống trường thì nghe rõ hơn, khi ô tô ở xa nghe tiếng còi nhỏ,nói chuyện ở gần nhau thì nghe rõ hơn,…
2.Làm thí nghiệm về sự lan truyền của âm thanh càng xa nguồn càng yếu đi?
Một em gõ thước lên bàn, một em đi ra xa dần để cảm nhận sự thay đổi của âm thanh.
Trò chơi: nói chuyện qua điện thoại
Các nhóm chuẩn bị sẵn đồ dùng để tiến hành chơi.
HOẠT ĐỘNG 4:
Luật chơi:
Mỗi nhóm nhận được 1 mẫu tin ngắn ghi trên tờ giấy. Một em phải truyền tin này cho các bạn cùng nhóm ở đầu dây bên kia( sợi dây phải đủ dài, dây nối cần căng và đáy ống nối phải mỏng). Em phải nói nhỏ sao cho bạn mình nghe được nhưng người giám sát đứng cạnh đó không nghe được. Nhóm nào ghi lại đúng bản tin trước mà không để lộ thì nhóm đó chiến thắng
KẾT LUẬN
Âm thanh không chỉ truyền qua được không khí mà còn chuyền qua chất rắn, chất lỏng
CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ QUAN TÂM THEO DÕI
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN, HỌC GIỎI