Bài 42. Sinh sản hữu tính ở thực vật

Ch�o m?ng qu� th?y cơ t?i d? gi?
NĂM HỌC: 2008 - 2009
GV dạy : B�i Th? Quy?n
Trường THPT Cò Nòi
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
A
B
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
2. Đặc trưng
3. Ưu điểm
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
4. Quá trình hình thành hạt, quả
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
Con sinh ra từ một phần của cơ thể mẹ
Con mọc ra từ hạt (phôi hay còn gọi hợp tử = giao tử đực + giao tử cái)
Sinh sản vô tính
Sinh sản hữu tính
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
Em có nhận xét gì về sự hình thành
cây con ở 2 hình ảnh sau ?
Sinh sản hữu tính là gì?
A
B
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự hợp nhất của giao tử đực (n) và giao tử cái (n) thành hợp tử ( 2n) từ đó hình thành cá thể mới.
2. Đặc trưng
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự hợp nhất của giao tử đực (n) và giao tử cái (n) thành hợp tử ( 2n) từ đó hình thành cá thể mới.
2. Đặc trưng
- Có quá trình hình thành và hợp nhất giao tử đực với giao tử cái, luôn có sự trao đổi, tái tổ hợp của 2 bộ gen
- Luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
3. Ưu điểm (SGK)
- Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn biến đổi
- Tạo sự đa dạng di truyền cung cấp nguồn vật liệu phong phú cho chọn lọc tự nhiên và tiến hóa.
I. KHÁI NIỆM
1. Khái niệm
2. Đặc trưng
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
Vậy cơ quan nào giúp thực vật SSHT ?
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
1. Cấu tạo của hoa
Hoa gồm các bộ phận: cuống, đế, đài,
tràng hoa.
Hoa đực: có nhị chứa hạt phấn.
Hoa cái : nhụy trong chứa noãn.
Hoa lưỡng tính có cả nhị và nhụy.
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
a. Hình thành hạt phấn ( thể giao tử đực )
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
1. Cấu tạo của hoa
b. Hình thành túi phôi ( thể giao tử cái)
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
a. Thụ phấn
*Khái niệm:
- Tự thụ
- Giao phấn.
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
Thụ phấn là quá trình vận chuyển hạt phấn từ nhị đến núm nhụy.
*Hình thức thụ phấn:
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
b. Thụ tinh:
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
*Khái niệm: là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của tế bào trứng trong túi phôi để hình thành nên hợp tử ( 2n) khởi đầu tế bào mới.
I. KHÁI NIỆM
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
Thụ tinh kép: là trường hợp cả 2 nhân cùng tham gia thụ tinh.
* Quá trình thụ tinh ở thực vật có hoa:
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Hạt phấn nảy mầm thành ống phấn.
Ống phấn sinh trưởng xuyên qua vòi nhuỵ => lỗ phôi vào túi phôi giải phóng 2 nhân ( gtử)
GT I : thụ tinh với tế bào trứng => hợp tử ( 2n)
GT 2: kết hợp với nhân lưỡng bội ( 2n ) => nhân tam bội (3n) nội nhũ.
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
a. Hình thành hạt:
Noãn được thụ tinh phát triển thành hạt.
Hợp tử phát triển thành phôi.
Tế bào (3n ) phân chia tạo thành khối đa bào giàu dinh dưỡng => nuôi dưỡng phôi.
* Có 2 loại hạt:
-Có nội nhũ: lúa, ngô, kê. .
-Không có nội nhũ: đậu, cà chua. . .
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
4. Quá trình hình thành hạt, quả
b. Hình thành quả:
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
4. Quá trình hình thành hạt, quả
Quả do bầu nhụy phát triển thành, bầu nhụy dầy lên chuyên hoá như túi chứa hạt
=> Bảo vệ hạt, giúp phát tán hạt.
Quả đơn tính là quả không hạt do noãn không được thụ tinh.
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
- Do các biến đổi về sinh lý, sinh hoá --> biến đổi màu sắc, độ cứng, mùi vị, hương thơm thuận lợi cho việc phát tán hạt.
*Quá trình chín của quả:
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
4. Quá trình hình thành hạt, quả
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
Vai trò của quả:
- Đối với thực vật:
Bảo vệ hạt, đảm bảo duy trì nòi giống.
- Đối với con người:
Cung cấp chất dinh dưỡng ( tinh bột, vitamin, đường, khoáng,,, ) cần thiết cho cơ thể và cung cấp dược liệu quí.
II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
4. Quá trình hình thành hạt, quả
1. Cấu tạo của hoa
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
I. KHÁI NIỆM
Không
Bài: 42 Sinh sản hữu tính ở thực vật
Nghiên cứu mục I SGK, điền thông tin “có” hoặc “không”vào phiếu học tập.
Gắn với giảm phân tạo giao tử
Sự trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ gen
Quá trình hình thành và hợp nhất giữa giao tử đực ( n ) với giao tử cái ( n )
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
Chỉ tiêu so sánh
Không
Không
Có
Có
Có
I. KHÁI NIỆM
Sinh sản hữu tính có những đặc trưng gi ?
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lá đài
Tràng hoa
Vòi nhụy
Bầu nhụy
Noãn
Đài hoa
Bao phấn
Đầu nhụy
Chỉ nhị
10
Túi phôi
Có phải hoa nào cũng có cấu tạo như vậy không ?
Hình 2: các phần tử của hoa Lưỡng tính
Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
Bao phấn
1 tế bào mẹ hạt phấn (2n)
Bốn tiểu bào tử (n)
Hạt phấn
Noãn
1 tế bào mẹ đại bào tử (2n)
Túi phôi
TB sinh sản
Nhân sinh dưỡng
TB đối cực
TB cực
TB kèm
TB trứng
G.Phân
G.Phân
N.Phân
N.Phân
Bốn đại bào tử (n)
fim
b. Sự hình thành túi phôi
Bao phấn
1 tế bào mẹ hạt phấn (2n)
Bốn tiểu bào tử (n)
Hạt phấn
Noãn
1 tế bào mẹ đại bào tử (2n)
Túi phôi
TB sinh sản
Nhân sinh dưỡng
TB đối cực
TB cực
TB kèm
TB trứng
G.Phân
G.Phân
N.Phân
N.Phân
Bốn đại bào tử (n)
fim
a. Thụ phấn:
A
B
C
Thụ phấn chéo
Tự thụ phấn
Thụ phấn là gì ? Có những hình thức nào ?
n
n
Giao tử đực
Giao tử cái
Hợp tử
2n
Cây con
Sơ đồ về sự thụ tinh
Thụ tinh là gì ?
II - SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
2 . THỤ PHẤN VÀ THỤ TINH:
Hợp tử(2n)
Nội nhũ(3n)
b. Thụ tinh:
Giao tử đực 2 (n)

Giao tử đực 1 (n)
Nhân lưỡng bội (2n)

Tế bào trứng (n)
+
+
Bầu nhụy
Nội nhũ (3n)
Hạt phấn
Túi phôi
Phôi(2n)
Noãn
3 . SỰ TẠO QUẢ VÀ KẾT HẠT:
Hạt
Nội nhũ
Lá mầm
Lá mầm
Chồi mầm
Thân mầm
Rễ mầm
Chồi mầm
Thân mầm
Rễ mầm
Hạt cây 1 lá mầm
Hạt cây 2 lá mầm
Ngô
Đậu đen
 Ý nghĩa sinh học và thực tiễn của quả khi chín?
Quả giả
Cuống quả
Quả
Đế hoa (đỏ)
Quả (hạt)
Dâu tây
Đào lộn hột
Thực phẩm
Phát tán
II - SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA
Giao tử đực 2 (n)

Giao tử đực 1 (n)
Nhân lưỡng bội (2n)

Tế bào trứng (n)
+
+
Bầu nhụy
Nội nhũ (3n)
Hạt phấn
Túi phôi
Phôi(2n)
Noãn
Quả
Sự chín của quả,hạt
a. Sự biến đổi sinh lí khi quả chín.
- Màu sắc : diệp lục giảm, carotenôit tổng hợp thêm
- Mùi : tạo các chất thơm có bản chất este, anđêhit, xêtôn.
- Vị : ancanôit và axit hữu cơ giảm, đường tăng lên, êtilen hình thành.
- Quả mềm ra do pectat canxi ở quả xanh bị phân huỷ
b. Các điều kiện ảnh hưởng đến sự chín quả.
- Êtylen
- Nhiệt độ
Khi quả chín có những biến đổi gì về hình thái và sinh lí ?

Có thể làm cho quả chín nhanh hay chậm đi được không? Điều kiện nào quyết định hiện tượng đó?

CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
1. Trong qúa trình hình thành giao tử đực ở thực vật có hoa có mấy lần phân bào?
B. Hai lần giảm phân và một lần nguyên phân
C. Một lần giảm phân và một lần nguyên phân
D. Hai lần giảm phân và hai lần nguyên phân
A. Một lần giảm phân và hai lần nguyên phân
CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
2. Trong qúa trình hình thành túi phôi ở thực vật có hoa có mấy lần phân bào?
C. Một lần giảm phân và hai lần nguyên phân
B. Một lần giảm phân và ba lần nguyên phân
D. Một lần giảm phân và bốn lần nguyên phân
A. Một lần giảm phân và một lần nguyên phân
CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
3. Thụ phấn chéo là hình thức:
B. Hạt phấn rơi lên đầu nhụy một cây khác loài
C. Hạt phấn rơi lên đầu nhụy của một cây khác cùng loài
D. Hạt phấn rơi lên đầu nhụy của chính hoa đó
A. Hạt phấn rơi lên đầu nhuỵ của hoa trên cùng một cây
CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
4. Ý nghĩa sinh học của hiện tượng thụ tinh kép ở
thực vật hạt kín là gì?
B. Hình thành nội nhũ cung cấp dinh dưỡng cho phôi phát triển
C. Hình thành nội nhũ chứa các tế bào tam bội
D. Cung cấp dinh dưỡng cho sự phát triển của phôi và thời kì đầu của cá thể mới
A. Tiết kiệm vật liệu di truyền (sử dụng cả hai tinh tử)
CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤT
5. Ý nào không đúng khi nói về quả?
B. Quả không hạt đều là quả đơn tính
C. Quả có vai trò bảo vệ hạt
D. Quả có thể là phương tiện phát tán
A. Quả là do bầu nhụy sinh trưởng dày lên chuyển hoá thành
BÀI TẬP VỀ NHÀ
Làm bài tập trong sách
Đọc bài mới
BÀI HỌC KẾT THÚC
1
2
3
4
5