Bài 42. Sinh sản hữu tính ở thực vật

http://www.violet.vn/linh77/
Sinh sản vô tính là gì? Nêu các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật?
Ví dụ:
Hoa cái ở ngô nếu không được thụ phấn sẽ không có hạt
Gà mái đẻ trứng mà không được con trống thụ tinh trứng sẽ không nở thành con.
Trong 2 trường hợp trên để sinh sản diễn ra bình thường, cần phải có các yếu tố gì?
 Cần có yếu tố đực, cái  sinh sản hữu tính
Sinh sản hữu tính là gì?
I. Khái niệm
Ví dụ:
Hoa cái ở ngô nếu không được thụ phấn sẽ không có hạt
Gà mái đẻ trứng mà không được con trống thụ tinh trứng sẽ không nở thành con.
 Là kiểu sinh sản trong đó có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử phát triển thành cơ thể mới.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
 Cần có yếu tố đực, cái  sinh sản hữu tính
Sinh sản hữu tính là gì?
* Những đặc trưng của sinh sản hữu tính:
- Có quá trình hình thành và hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái.
- Có sự trao đổi và tái tổ hợp của 2 bộ gen.
- Luôn gắn liền với giảm phân để tạo giao tử.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Từ khái niệm hãy tìm những nét đặc trưng cơ bản của sinh sản hữu tính?
Không
Có
Từ sự khác biệt hãy nêu ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính?
* Ưu thế của sinh sản hữu tính
Tăng khả năng thích nghi của thế hệ sau đối với môi trường sống luôn thay đổi.
 Tạo sự đa dạng di truyền cung cấp nguồn vật liệu phong phú cho CLTN và tiến hoá.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Phân biệt giữa sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính?
Không
Không
Có
Có
II. Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
6
7
8
9
1
2
3
4
5
Bao phấn
Chỉ nhị
Tràng hoa
Đài hoa
Cuống hoa
Đầu nhụy
Vòi nhụy
Túi phôi
Bầu nhụy
Quan sát hình vẽ mô tả cấu tạo của hoa?
1. Cấu tạo của hoa.
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
a) Quá trình hình thành hạt phấn.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Quan sát hình mô tả quá trình hình thành hạt phấn?

1TB mẹ (2n)
TB con (n)
Cấu tạo đa bào đơn bội
Hạt phấn
(thể gt đực)
TB sinh sản
TB ống phấn
Bao bọc bởi vách
chung dày có màu vàng
TB con (n)
TB con (n)
TB con (n)
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
2. Quá trình hình thành hạt phấn và túi phôi
b) Quá trình hình thành túi phôi.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Mô tả quá trình hình thành túi phôi?
1TB mẹ (2n)
TB con (n)
TB con (n)
TB con (n)
TB con (n)
S.trưởng
TB quả trứng
nguyên phân
Túi phôi
(8 nhân)
(thể gt cái)
tiêu
biến
B.tử đơn bội cái (đại b.tử đơn bội)
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
a) Thụ phấn.
* Khái niệm:
3. Quá trình thụ phấn và thụ tinh
Quan sát hình sau đây và cho biết thụ phấn là gì?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Là quá trình v/chuyển hạt phấn từ nhị -> núm nhụy của cây cùng loài.
 Tại núm nhuỵ, hạt phấn nảy mầm.
Xác định cách thức thụ phấn của 2 loài hoa này?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
* Cách thức thụ phấn:
- Tự thụ phấn
- Giao phấn
Thực vật hạt kín thụ phấn nhờ tác động nào?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Gió
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
 TV hạt kín thụ phấn nhờ gió, sâu bọ và con người
b) Thụ tinh
* Khái niệm
Ống phấn  vòi nhụy  lỗ túi phôi  túi phôi  giải phóng 2 nhân (2 giao tử):

- 1 giao tử + TB trứng Hợp tử (2n)
- 1 giao tử + nhân lưỡng bội (2n)  nhân tam bội (3n)
Khởi đầu của nội nhũ cung cấp chất dinh dưỡng cho cây
Thụ
tinh
kép
Quan sát tiếp hình sau và cho biết thụ tinh là gì?
Mô tả quá trình thụ tinh kép ở thực vật?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Là sự hợp nhất của nhân giao tử đực với nhân của TB trứng trong túi phôi để hình thành hợp tử (2n) , khởi đầu của cá thể mới.
* Quá trình thụ tinh kép.
* Ý nghĩa của thụ tinh kép:
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
 Chỉ xảy ra ở cây hạt kín.
 Hình thành cấu tạo dự trữ chất dinh dưỡng để nuôi phôi phát triển cho đến khi cây non tự dưỡng  thích nghi với môi trường  tồn tại và phát triển.
Hãy nêu ý nghĩa của thụ tinh kép ?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
4. Quá trình hình thành hạt, quả
+ Hợp tử  phôi
+ TB tam bội  nội nhũ (phôi nhũ)
a) Hình thành hạt
Noãn thụ tinh (chứa hợp tử và TB tam bội)  hạt. Trong đó:
 Phân biệt hạt cây 1 lá mầm và cây 2 lá mầm?
Nội nhũ
Lá mầm
Lá mầm
Chồi mầm
Thân mầm
Rễ mầm
Chồi mầm
Thân mầm
Rễ mầm
Hạt cây 1 lá mầm
Hạt cây 2 lá mầm
Ngô
Đậu đen
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
- Hạt ngô thuộc hạt của cây 1 lá mầm, phôi nhũ chiếm phần lớn trong hạt.
- Hạt đậu thuộc hạt của cây 2 lá mầm, phôi nhũ tiêu biến, chất dự trữ nằm ở 2 lá mầm.
Hãy so sánh cấu tạo của hạt ngô và hạt đậu.
* Các loại hạt:
 Hạt có nội nhũ.
 Hạt không nội nhũ.
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
b) Hình thành quả
- Quả không có thụ tinh noãn -> quả giả (quả đơn tính)
Ví dụ : dứa, mít, dâu tằm
- Quả do bầu nhụy phát triển thành -> chỉ những quả được hình thành từ bầu nhụy là quả thật.
Ví dụ : hạt lúa, ngô…
- Quá trình chín của quả bao gồm những biến đổi về sinh lí, sinh hoá -> quả chín có độ mềm, màu sắc hương vị hấp dẫn, thuận lợi cho sự phát tán của hạt
Cho biết nguồn gốc của quả?
Khi nào quả được gọi là chín, quá trình chín của quả diễn ra như thế nào?
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Bài tập
1. Sinh sản hữu tính là hình thức:
A. Tạo cơ thể mới từ một phần cơ thể mẹ
B. Tạo cơ thể mới từ các TB đặc biệt trong cơ thể
C. Tạo cơ thể mới do giao tử đực thụ tinh với g.tử cái.
D. Tạo cơ thể mới bằng cách phân chia TB theo hình thức nguyên phân.
2. Thụ tinh kép là trường hợp:
A. Giao tử đực của cây hoa này thụ cho noãn của cây hoa kia và ngược lại
B. Cả hai giao tử đực đều tham gia vào thụ tinh.
C. Hai giao tử đực đều thụ tinh với 2 noãn tạo 2 hợp tử
D. Giao phấn chéo
3. Ý nghĩa SH của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là gì?
A. Tiết kiệm vật liệu di truyền (sử dụng cả hai tinh tử)
B. Hình thành nội nhũ cung cấp cho phôi phát triển.
C. Hình thành nội nhũ chứa các TB tam bội.
D. Cung cấp dinh dưỡng cho sự p.triển của phôi và thời kỳ đầu của cá thể mới
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
1. Sinh sản hữu tính là hình thức:
A. Tạo cơ thể mới từ một phần cơ thể mẹ
B. Tạo cơ thể mới từ các TB đặc biệt trong cơ thể
C. Tạo cơ thể mới do giao tử đực thụ tinh với giao tử cái.
D. Tạo cơ thể mới bằng cách phân chia TB theo hình thức nguyên phân.
Bài tập
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
2. Thụ tinh kép là trường hợp:
A. Giao tử đực của cây hoa này thụ cho noãn của cây hoa kia và ngược lại
B. Cả hai giao tử đực đều tham gia vào thụ tinh.
C. Hai giao tử đực đều thụ tinh với 2 noãn tạo 2 hợp tử
D. Giao phấn chéo
Bài tập
3. Ý nghĩa SH của hiện tượng thụ tinh kép ở thực vật hạt kín là gì?
A. Tiết kiệm vật liệu di truyền (sử dụng cả hai tinh tử)
B. Hình thành nội nhũ cung cấp cho phôi phát triển.
C. Hình thành nội nhũ chứa các TB tam bội.
D. Cung cấp dinh dưỡng cho sự p.triển của phôi và thời kỳ đầu của cá thể mới
Tiết 43: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT
Bài tập
Teacher: Nguyễn Thị Dàng
Designed by: Nguyễn Hoàng Linh
Năm học 2008 - 2009
http://www.violet.vn/linh77/


Cảm ơn các Thầy Cô rất nhiều