Bài 42. Hệ sinh thái

Lớp 12A
Trường THPT Thông Nguyên
đã đến dự giờ!
chµo mõng c¸c thÇy c«
KIỂM TRA BÀI CŨ
Diễn thế sinh thái là gì ?
Thế nào là diễn thế nguyên sinh, thứ sinh?
Chương III
HỆ SINH THÁI , SINH QUYỂN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
TIẾT 45 – BÀI 42
HỆ SINH THÁI
I . KHÁI NIỆM HỆ SINH THÁI
Hình ảnh sau đây là hệ sinh thái, vậy em hãy cho biết hệ sinh thái bao gồm những thành phần nào? Theo em chiều mũi tên trong hình biểu hiện điều gì?
1. Khái niệm: Hệ sinh thái bao gồm quần xã sinh vật và sinh cảnh (môi trường vô sinh của quần xã). Sinh vật trong quần xã luôn tác động lẫn nhau và tác động với sinh cảnh nhờ đó hệ sinh thái là một hệ thống sinh học hoàn chỉnh và tương đối ổn định.
Em hãy quan sát các hình sau và cho biết hình nào là hệ sinh thái? Hình nào không phải hệ sinh thái? Tại sao?
2. Đặc điểm hệ sinh thái : Trong hệ sinh thái, trao đổi vật chất và năng lượng giữa các sinh vật trong quần xã và giữa quần xã với môi trường biểu hiện chức năng của một tổ chức sống.
3. Kích thước hệ sinh thái:
Bể cá cảnh
Giọt nước cất (nước tiêm)
Giọt nước ao
Trái Đất
3. Kích thước hệ sinh: Bất kỳ một sự gắn kết nào giữa các sinh vật với môi trường tạo thành chu trình sinh học hoàn chỉnh dù ở mức đơn giản nhất đến phức tạp đều được coi là một hệ sinh thái nên hệ sinh thái rất đa dạng có thể nhỏ như giọt nước ao, một bể cá, …. đến lớn nhất là Trái Đất .

II. CÁC THÀNH PHẦN CẤU TRÚC CỦA HỆ SINH THÁI
Em hãy quan sát hình sau và cho biết các thành phần vô sinh và hữu sinh của một hệ sinh thái?
- Thành phần vô sinh ( sinh cảnh) gồm:
+ Ánh sáng
+ Khí hậu: nhiệt độ, độ ẩm, lượng mưa, gió...
+ Đất
+ Nước
+ Xác sinh vật...
+ Sinh vật sản xuất: Là những sinh vật có khả năng sử dụng năng lượng mặt trời để tổng hợp nên các chất hữu cơ ( ví dụ: thực vật và một số vi sinh vật tự dưỡng)
+ Sinh vật tiêu thụ: Gồm động vật ăn thực vật và động vật ăn động vật
+ Sinh vật phân giải: Là những sinh vật phân giải xác chết và chất thải của sinh vật thành các chất vô cơ ( ví dụ vi khuẩn, nấm, giun, sâu bọ... )
- Thành phần hữu sinh
Sinh vật sản xuất
Sinh vật phân giải
Sinh vật tiêu thụ
Em hãy kể tên các sinh vật sản xuất, sinh vật tiêu thụ và sinh vật phân giải trong hình bên dưới?
Hệ sinh thái được chia thành mấy kiểu? Đó là những kiểu nào ?
III. CÁC KIỂU HỆ SINH THÁI CHỦ YẾU TRÊN TRÁI ĐẤT
HST tự
nhiên
Đồng ruộng, hồ nước, rừng trồng, thành phố, bể cá, vườn rau, ao cá …
III.CÁC KIỂU HST CHỦ YẾU TRÊN TRÁI ĐẤT
Hệ sinh thái trên cạn
Hệ sinh thái dưới nước
Nước mặn
Ven biển
Biển khơi
Nước ngọt
Nước đứng
Nước chảy
HST nhân tạo:
Rừng mưa nhiệt đới
Hệ sinh thái trên cạn
Sa mạc
Hoang mạc
Sa van đồng cỏ
Thảo nguyên
Rừng lá rộng ôn đới
Rừng lá kim (Taiga)
Đồng rêu hàn đới
Hệ sinh thái nước mặn
Cỏ biển
Rạn san hô
Biển khơi
Rừng ngập mặn
Ao
Hồ Ba Bể
Hệ sinh thái nước ngọt
Sông
Suối
HST nhân tạo ngoài nguồn năng lượng tự nhiên còn có nguồn năng lượng do con người cung cấp, đồng thời thực hiện các biện pháp cải tạo hệ sinh thái như bón phân,tưới nước, diệt cỏ dại ….
Nêu 1 số hệ sinh thái nhân tạo và phân tích
thành phần cấu tạo của chúng, biện pháp
nâng cao hiệu quả sử dụng hệ sinh thái ?
Thành phố
Đồi cà phê
Đồng ruộng
Hệ sinh thái nhân tạo
Ao cá
SO SÁNH HỆ SINH THÁI TỰ NHIÊN VỚI HỆ SINH THÁI NHÂN TẠO ?
Quan sát hình ảnh và liên hệ thực tế, em hãy trao đổi nhóm so sánh sự giống và khác nhau của hệ sinh thái tự nhiên và nhân tạo
Hệ sinh thái tự nhiên
Hệ sinh thái nhân tạo
*Điểm khác nhau :
ít
Thấp , dễ bị sâu bệnh
Cao, khó bị sâu bệnh
Nhanh
Chậm
Cao
Thấp
Nhiều
Gồm quần xã sv & sinh cảnh tác động lẫn nhau luôn trao đổ vật chất và năng lượng với môi trường.
* Điểm giống nhau :
Cháy rừng
Cháy rừng tràm U Minh Thượng tháng 3 - 2002
Những tác động của con người đến HST
Em hãy nêu những tác động của con người đến hệ sinh thái?
Gây ô nhiễm môi trường
Phun thuốc trừ cỏ
- Bảo vệ rừng và trồng rừng .
- Hạn chế rác thải, chất hóa học gây ô nhiễm.
- Sử dụng hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên
- Bảo vệ tài nguyên sinh vật
- Hành tinh xanh ? Giờ trái đất ? Ngày tài nguyên nước TG (22/3) ?
* Các biện pháp bảo vệ HST trên trái đất:
Em hãy nêu các biện pháp bảo vệ sinh thái trên Trái Đất?
Câu 1: Hệ sinh thái gồm ?
A. Quần thể sinh vật và sinh cảnh
B. Quần xã sinh vật và sinh cảnh
C. Diễn thế sinh thái và sinh cảnh
D. Các quần thể sinh vật cùng loài và sinh cảnh
CỦNG CỐ
Câu 2 : Đặc điểm nào sau đây không phải của hệ sinh thái tự nhiên
A. Gồm sinh cảnh và quần xã sinh vật
B. Là hệ mở luôn trao đổi vật chất và năng lượng với môi trường
C. Gồm 2 thành phần vô sinh với hữu sinh
D. Do con người tạo ra và luôn thực hiện các biện pháp cải tạo .
CỦNG CỐ
Câu 3 : Kiểu hệ sinh thái nào sau đây
có đặc điểm : Năng lượng mặt trời là
năng lượng đầu vào chủ yếu, được
cung cấp thêm một phần vật chất
và có số lượng loài hạn chế ?
A . Hệ sinh thái biển.
B . Hệ sinh thái thành phố.
C . Hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới
D. Hệ sinh thái nông nghiệp
CỦNG CỐ
2. Học và trả lời câu hỏi SGK .
3. Nghiên cứu trước bài tiếp theo .
1. Anh Nguyễn Văn A được nhà nước cấp phép bảo vệ khu rừng khoanh nuôi đầu nguồn ở một làng B. Do kinh tế gia đình khó khăn anh A đã khai thác một số gỗ ở khu rừng đó đem bán, thấy lãi cao anh A còn thuê một số người về cùng khai thác. Thấy vậy nhiều người trong làng đã góp ý anh A không nên khai thác gỗ như vậy, nhưng anh A không nghe và cho rằng đó là rừng của anh nên anh làm gì cũng được! Theo em hành động của anh A đúng hay sai, nếu em cũng là hàng xóm của anh A em sẽ làm gì để ngăn chặn tình huống trên?
Thân ái
chào tạm biệt !