Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

CHƯƠNG IV: SINH SẢN
Sinh sản là gì? Sinh vật có những hình thức sinh sản nào?
Là quá trình tạo ra những cá thể mới đảm bảo sự phát triển liên tục của loài
SINH SẢN Ở SINH VẬT
Sinh sản vô tính
Sinh sản hữu tính
BÀI 41:
SINH SẢN VÔ TÍNH
Ở THỰC VẬT
I. Các hình thức sinh sản vô tính:
Kể tên một số hình thức sinh sản vô tính ở thực vật mà em biết?
SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
Sinh sản bằng bào tử
Sinh sản sinh dưỡng
1. Sinh sản bào tử:
 Quan sát mẫu vật “cây dương xỉ” và hình vẽ 41.1 sgk hãy xác định cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản của dương xỉ ?
 Trình bày tóm tắt quá trình sinh sản bằng bào tử của dương xỉ?
3
4
2
1
5
6
7
Bào tử (n)
Nguyên tản(n)
Túi bào tử (2n))
Cây trưởng thành (2n))
Trứng(n)
Tinh trùng (n)
Hợp tử (2n)
 Thế nào là sinh sản bằng bào tử?
 Hiệu suất sinh sản bằng bào tử cao hay thấp?
Cây trưởng thành (2n)
Túi bào tử
Bào tử (n)
Nguyên phân
Thể bào tử mới (2n)
Cơ thể đơn bội (nguyên tản) (n)
Giảm
phân
Giai đoạn sinh sản hữu tính
1. Sinh sản bào tử: (dương xỉ)
Nguyên phân
2. Sinh sản sinh dưỡng:
 Quan sát mẫu vật (củ khoai tây, lá bỏng, củ khoai lang, rau má) và hình vẽ 41.2 sgk, trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. Ở các mẫu vật trên, cá thể mới được hình thành từ những bộ phận nào của cây mẹ?
Câu 2. Thế nào là sinh sản sinh dưỡng?
- Từ 1 phần( cơ quan sinh dưỡng) của cây mẹ
Cơ thể mới
2. Sinh sản sinh dưỡng:
- Ví dụ: khoai tây, thuốc bỏng …
 Sinh sản bằng bào tử và sinh sản sinh dưỡng ở thực vật có điểm gì giống nhau?
- Cơ thể mới sinh ra từ mấy cơ thể mẹ?
- Các cơ thể mới được sinh ra giống hay khác với cơ thể mẹ?
- Có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái không?
 Thế nào là sinh sản vô tính?
II. Khái niệm sinh sản vô tính:
Là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái. Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ.

Giâm, chiết, ghép và nuôi cấy mô
III. Phương pháp nhân giống vô tính:
 Kể tên các phương pháp nhân giống vô tính ở thực vật?
1. Giâm, chiết và ghép:
 Xem phim, đọc thông tin sgk trang 157, thảo luận theo nhóm và hoàn thành nội dung baûng sau:
-Cách tiến hành
- Ví dụ
Giâm cành thông
Chiết cành
Ghép cành
-Cách tieán
haønh
- Ví duï
- Cắt một đoạn thân hoặc cành,maûnh laù, ñoaïn reã, cắm hoặc vùi vào đất cho nó đâm rễ phụ và mọc thành cây mới
- Lấy đất bọc xung quanh 1 đoạn thân hay cành đã bóc bỏ lớp vỏ. Khi chỗ đó mọc rễ sẽ cắt rời cành đem trồng  cây mới.
- Lấy 1 đoạn thân, cành hay chồi của cây này ghép lên thân hay gốc của cây khác sao cho ăn khớp nhau.Chỗ ghép sẽ liền lại và chất dinh dưỡng của gốc ghép sẽ nuôi cành (chồi) ghép.
- Mía, sắn, dâu
- Cam, chanh, bưởi
- Hoa hồng, cà phê.
 So với nhân giống bằng hạt, nhân giống sinh dưỡng (giâm, chiết, ghép) có lợi thế gì?
- Giữ nguyên được tính trạng tốt mà con người mong muốn nhôø cô cheá nguyeân phaân.
* Lợi thế của nhân giống sinh dưỡng so với cây mọc từ hạt:
- Rút ngắn được rất nhiều thời gian phát triển của cây, sớm cho thu hoạch.
2. Nuôi cấy mô:
a. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào.
Chọn vật liệu nuôi cấy
Khử trùng
Tạo chồi
Tạo rễ
Cấy cây vào môi trường thích ứng
Trồng cây trong vườn ươm
(Thường dùng chất kích thích sinh trưởng)
2. Nuôi cấy mô:
Phòng nuôi cấy mô
b. Cơ sở khoa học:
- Tính toàn năng của tế bào: mỗi tế bào đều có khả năng phát triển thành 1 cơ thể hoàn chỉnh
 Phương pháp nuôi cấy mô có ưu điểm gì hơn so với các phương pháp nhân giống vô tính khác?

- Phục chế giống cây quí, hạ giá thành, hieäu quaû kinh teá cao.
- Sản xuất hàng loạt cây sạch bệnh, sinh trưởng mạnh.
c. Ưu điểm


Kể ra một số ứng dụng thực tiễn về hình thức nuôi cấy mô?
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô
Nhân giống hoa đồng tiền = nuôi cấy mô
Nhân giống cỏ vetiver bằng nuôi cấy mô
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô
Câu 1. Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản:

A. Chỉ cần một cá thể bố hoặc mẹ
B. Không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái
C. Bằng giao tử cái
D. Có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái
CỦNG CỐ
Câu 2. Phương pháp nhân giống vô tính nào có hiệu quả nhất hiện nay?

gieo từ hạt

B. chiết cành

C. giâm cành

D. nuôi cấy mô
Câu 3. Cơ sở sinh lí của công nghệ nuôi cấy tế bào, mô thực vật là tính:

A. Toàn năng cuûa teá baøo.
B. Phân hóa cuûa teá baøo.
C. Chuyên hóa cuûa teá baøo.
D. Cảm ứng cuûa teá baøo.
Câu 4. Hình thöùc sinh saûn cuûa caây reâu laø sinh saûn:
A. Baøo töû

B. Sinh döôõng

C. Phaân ñoâi

D. Höõu tính
Câu 5: Trồng cây ăn quả bằng cành chiết thường sớm ra quả hơn trồng bằng hạt vì:

Cây trồng bằng cành chiết thấp hơn trồng bằng hạt.

B. Cành chiết đã có sẵn hoocmôn ra hoa.

C. Cành chiết đã có tuổi nhất định.

D. Cành chiết không qua sinh trưởng sinh dưỡng.
Câu 6: Cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính là:

A. phân bào nguyên phân.

B. phân bào giảm phân.

C. kết hợp cả ba quá trình: nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

D. quá trình: nguyên phân, giảm phân.
Hướng dẫn về nhà
Soạn bài 42 “Sinh sản hữu tính ở thực vật”
Trả lời các câu hỏi sgk trang 159
Đọc mục “ Em có biết” sgk trang 159