Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

G.sinh: Nguyễn Sỹ Hiển
Nghiên cứu các ví dụ sau:
Ví dụ 1: Cua đứt càng  mọc càng mới
Ví dụ 2: Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới
Ví dụ 3: Hạt đậu  cây đậu
Ví dụ 4: Đoạn mía vùi xuống đất  mọc thành cây mới
Ví dụ nào là hình thức sinh sản?
Thế nào là sinh sản?
-Khái niệm chung về sinh sản:
Là quá trình hình thành cơ thể mới,
đảm bảo sự phát triển liên tục của loài
Hình thức sinh sản ở ví dụ 3 và 4 có gì khác nhau?
I. Khái niệm:
Phân tích các ví dụ sau và cho biết cây con được sinh ra từ đâu? Đặc tính di truyền của nó như thế nào đối với cây mẹ?
Thế nào là sinh sản vô tính?

2. Khái niệm sinh sản vô tính:
Là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của
giao tử đực và giao tử cái, con cái giống nhau
và giống cây mẹ

II.Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật:
1.Sinh sản bào tử

Quan sát tranh và hãy nêu chu trình sinh sản bằng bảo tử của cây rêu
-Là hình thức sinh sản mà cơ thể mới được
phát triển từ bào tử, bào tử lại hình thành
trong túi bào tử từ thể bào tử


-Con đường phát tán: Nhờ gió, nước, động vật…
Sinh sản vô tính bằng bào tử có những ưu và nhược điểm gì?
Sinh sản vô tính bằng bào tử thường gặp ở những thực vật nào?
II.Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật:
1.Sinh sản sinh dưỡng:
Có những hình thức sinh sản sinh dưỡng nào?

-Cơ thể mới được hình thành từ một
bộ phận (thân, lá, rễ) của cơ thể mẹ
-Ví dụ: cỏ tranh, cây mía, khoai lang,
Sắn, rau ngót…

-Ưu điểm: Con giữ nguyên tính di truyền
của cây mẹ
-Nhược điểm:Con kém thích nghi khi
môi trường thay đổi
Hình thức sinh sản sinh dưỡng có những ưu và nhược điểm gì?
III. Ứng dụng sinh sản vô tính ở thực vật trong nhân giống vô tính
Thông qua hình thức sinh sản sinh dưỡng, con người đã ứng dụng như thế nào vào thực tiễn?
Ghép chồi và ghép cành
Chiết cành và giâm cành
Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Ghép chồi và ghép cành
Chiết cành
Giâm cành
Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Dùng cành, chồi hay mắt ghép của cây này ghép lên thân hay gốc của một cây khác
-Phần vỏ của cành ghép và gốc ghép có mô tương đồng tiếp xúc và ăn khớp với nhau. Buộc cành ghép hay mắt ghép vào gốc ghép
-Hai cây ghép cùng loài, cùng giống

-Xoài
-Măng cụt

Chọn cành chiết cạo lớp vỏ, bọc đất mùn quanh lớp vỏ đã cạo, đợi khi ra rễ cắt rời cành đem trồng thành cây mới
- Cạo sạch lớp tế bào mô phân sinh dưới vỏ.
- Bảo đảm giữ ẩm và tuỳ loài cây mà kích thước đoạn thân, cành phù hợp.
- Điều kiện vô trùng
Tạo cây mới từ một phần của cơ quan sinh dưỡng (Thân, rễ, củ) bằng cách vùi vào đất ẩm
- Bảo đảm giữ ẩm và tùy loài cây mà kích thước thân cành phù hợp
Khoai tây, cà chua
Các tế bào, mô thực vật được nuôi dưỡng trong điều kiện môi trường dinh dưỡng thích hợp sẽ phát triển thành cây mới.
Điều kiện vô trùng
Cây lương thực;
Cây ăn quả; Cây cảnh
IV. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người
1. Đối với thực vật:
+Giúp cây duy trì nòi giống
+Phát triển nhanh khi gặp điều kiện thuận lợi
+Sống được trong điều kiện bất lợi ở dạng củ, thân, lá, rễ...
2. Đối với con người:
+Duy trì được tính trạng tốt phục vụ cho con người
+Nhanh giống nhanh
+Tạo giống cây sạch bệnh
+Phục chế giống quý đang bị thoái hóa
+Hiệu quả kinh tế cao, giá thành thấp
Hoàn thành các câu trắc nghiệm sau
Câu 1: Sinh sản vô tính là hình thức:
A. Chỉ cần một cá thể bố hoặc mẹ


C. Có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái
D. Bằng giao tử cái

B. Không có sự hợp nhất giữa giao tử đực và cái
Câu 2: Ngoài tự nhiên, cây tre sinh sản bằng:
A. Lóng

C. Đỉnh sinh trưởng
D. Rễ phụ

B. Thân rễ
Câu 3: Trong phương pháp nhân giống sinh dưỡng bằng ghép cành, mục đích quan trọng nhất của việc buộc chặt cành ghép với gốc ghép là để:


B. Cành ghép không bị rơi
C. Nước di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép không bị chảy ra ngoài
D. Cả A, B và C

A. Dòng mạch gỗ dễ dàng di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép
D. Giảm thoát hơi nước và giảm tiêu hao năng lượng
Câu 4: Vì sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép?
Giảm trọng lượng cành ghép

B. Để không cho lá thực hiện hô hấp

C. Tránh sâu bọ tới ăn lá