Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

chào mừng quý thầy cô
và các em học sinh thân mến!
-
Chương IV: Sinh sản
A. Sinh sản ở thực vật
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
I. Khái niệm chung về sinh sản
Sinh sản là gì? ở sinh vật có những hình thức sinh sản nào?
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
I. Khái niệm chung về sinh sản
- Sinh sản là quá trình tạo ra những cá thể mới đảm bảo cho sự phát triển liên tục của loài.
- Có 2 kiểu sinh sản
+ Sinh sản vô tính.
+ Sinh sản hữu tính.
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
Sự sinh sản của những thực vật trên có đặc điểm gì giống nhau?
Cây con được sinh ra từ hạt hay từ bộ phận nào của cây?
Cây con được sinh ra có sự kết hợp của của cơ thể bố và cơ thể mẹ không?
Các cây con sinh ra có đặc điểm gì?
Sinh sản vô tính là gì?
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
1. Sinh sản vô tính là gì?
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của giao tử đực và giao tử cái. Cây con giống nhau và giống cây mẹ.
Sinh sản vô tính gồm các hình thức nào?
2. Các hình thức sinh sản vô tính
+ Sinh sản bằng bào tử.
+ Sinh sản sinh dưỡng.
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính
a. Sinh sản bằng bào tử
Thực vật nào có kiểu sinh sản bằng bào tử?
- Đại diện: Rêu, dương xỉ.
Sinh sản bằng bào tử ở rêu
Cây trưởng thành (2n)
Túi bào tử (2n)
Bào tử (n)
Nguyên tản (n)
Trứng (n)
Tinh trùng (n)
Hợp tử (2n)
Sinh sản bằng bào tử ở dương xỉ
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính
a. Sinh sản bằng bào tử
- Đại diện: Rêu, dương xỉ.
- Cách sinh sản:
Thể giao tử(n)
Túi tinh(n)
Túi noãn(n)
Tinh trùng(n)
Noãn cầu (n)
Hợp tử(2n)
Thể bào tử(2n)
Túi bào tử(2n)
Bào tử(n)
Sinh sản bằng bào tử có đặc điểm như thế nào?
- Đặc điểm của sinh sản bằng bào tử:
+ Cơ thể mới được phát triển từ bào tử.
+ Trong chu trình sống có sự xen kẽ 2 thế hệ giao tử thể và bào tử thể.
- Ý nghĩa của sinh sản bằng bào tử:
+ Giúp tạo được nhiều cá thể của 1 thế hệ.
+ Dễ dàng phát tán, mở rộng vùng phân bố của loài.
Sinh sản bằng bào tử có ý nghĩa gì?
Bào tử thường được phát tán bằng những con đường nào?
Hiệu xuất sinh sản có cao không?
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính
a. Sinh sản bằng bào tử
- Đại diện
- Cách sinh sản
- Đặc điểm của sinh sản bằng bào tử
Bào tử có thể phát tán bằng những con đường nào?
Số lượng cá thể được sinh ra trong hình thức sinh sản này như thế nào?
Sinh sản bằng bào tử có ý nghĩa như thế nào đối với đời sống thực vật?
- Ý nghĩa của sinh sản bằng bào tử:
+ Giúp tạo được nhiều cá thể của 1 thế hệ.
+ Dễ dàng phát tán, mở rộng vùng phân bố của loài.
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính
a. Sinh sản bằng bào tử
b. Sinh sản sinh dưỡng
Cơ thể con được hình thành từ những bộ phận nào của cây mẹ?
Sinh sản sinh dưỡng là gì?
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
2. Các hình thức sinh sản vô tính
a. Sinh sản bằng bào tử
b. Sinh sản sinh dưỡng
- Khái niệm: Sinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản vô tính trong đó cơ thể con được tạo thành từ một bộ phận sinh dưỡng của cơ thể mẹ.
- Hình thức sinh sản
+ Thân: xương rồng bà, hoa quỳnh, khoai tây, gừng, cỏ tranh, củ gấu…
+ Rễ: Củ khoai lang…
+ Lá: cây thuốc bỏng, cây hoa đá, cây thu hải đường.
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
3. Phương pháp nhân giống vô tính (sinh sản sinh dưỡng nhân tạo)
Sinh sản sinh dưỡng nhân tạo gồm những hình thức nào?
a. Phương pháp giâm, chiết, ghép:
Nội dung
so sánh
Giâm cành
Chiết cành
Ghép chồi, cành
Cách tiến hành
Đối tượng thích hợp
Ý nghĩa
Cắt một đoạn thân hoặc cành, cắm hoặc vùi xuống đất cho nó đâm rễ phụ và mọc thành cây mới.
Lấy đất bọc xung quanh một đoạn thân hay cành đã bóc lớp vỏ. Khi chỗ đó mọc rễ sẽ cắt rời cành đem trồng thành cây mới.
Lấy một đoạn thân, cành hay chồi của cây này ghép lên thân hay gốc của một cây khác sao cho ăn khớp nhau. Chỗ ghép sẽ liền và cành ghép được ghép nuôi dưỡng thành cây mới.
Mía, sắn, dâu tằm, rau ngót…
Cam, chanh, bưởi…
Đào, chanh, táo…
- Giữ nguyên được tính trạng tốt mà con người mong muốn.
- Sớm cho thu hoạch.
Vì sao phải cắt hết lá ở cành ghép?
Nêu những ưu điểm của cành giâm, cành chiết so với cây trồng mọc từ hạt?
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô
Cách nuôi cấy mô ở cà rốt (1) và cây khoai tây trong ống nghiệm (2)
Nêu quy trình công nghệ nuôi cấy tế bào, mô thực vật?
b. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật:
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
b. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật:
3. Phương pháp nhân giống vô tính (sinh sản sinh dưỡng nhân tạo)
a. Phương pháp giâm, chiết, ghép:
Chọn vật liệu
Nuôi cấy
Khử trùng
Tạo chồi
Tạo rễ
Cấy vào môi trường
Thích ứng
Trồng cây ra vườn ươm
- Quy trình:
Cây con
Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật
II. Sinh sản vô tính ở thực vật
b. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật:
3. Phương pháp nhân giống vô tính (sinh sản sinh dưỡng nhân tạo)
a. Phương pháp giâm, chiết, ghép:
- Quy trình:
Vì sao lại có thể nuôi cấy tế bào, mô thực vật thành cây hoàn chỉnh?
- Cơ sở khoa học:
Tính toàn năng của tế bào : Mỗi tế bào của cơ thể thực vật nào đó đều chứa bộ gen với đầy đủ thông tin di truyền của loài đó -> Nếu được nuôi dưỡng trong môi trường thích hợp tế bào đó có thể phát triển thành cây hoàn chỉnh.
Nuôi cấy tế bào và mô thực vật có ý nghĩa như thế nào?
- Ý nghĩa:
+ Tạo nhanh giống ở quy mô công nghiệp kể cả những loại cây khó nhân giống bằng phương pháp thông thường, phục chế giống cây quý.
+ Đảm bảo các đặc tính di truyền mong muốn.
+ Tạo giống sạch bệnh, cho hiệu quả kinh tế cao.
- Thành tựu: áp dụng cho nhiều đối tượng như chuối, phong lan, khoai tây, lúa…
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô
Nhân giống hoa đồng tiền = nuôi cấy mô
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô
Từ mô phân sinh cẩm chướng có thể tạo ra 50.000 cây trong một thời gian ngắn.
Hình 6: Nuôi cấy mô ở hoa cẩm chướng
Hình 8: Nuôi cấy mô ở phong lan
A. Hạt phong lan
B, Nhân nhanh cây phong lan
Nếu một hạt giống giá 2000đ nhờ nuôi cấy mô mà chỉ còn 200đ.
Từ những năm 1950, nguời ta đã tạo ra giống hoa cúc sạch bệnh, cho hoa đẹp, ra hoa 4 mùa.
Nhược điểm:
+ Đặc điểm cá thể con đồng nhất nên khi hoàn cảnh sống thay đổi thì các quần thể này sẽ không chống chịu được và sẽ chết đồng loạt.
4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người.
Đối với thực vật:
Giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài
Đối với con người: Đem lại hiệu quả kinh tế cao vì:
- Nhân giống nhanh, số lượng lớn.
- Thời gian thu hoạch sản phẩm ngắn.
- Phục chế giống cây quý.


Củng cố
Câu 1: Sinh sản vô tính là:
a. Tạo ra cây con giống cây mẹ, có sự kết hợp giao tử từ 2 nguồn khác nhau.
b. Tạo ra cây con giống cây mẹ. Không có sự kết hợp giao tử từ 2 nguồn khác nhau.
c. Tạo ra cây con giống cây bố và mẹ, có sự kết hợp giao tử từ 2 nguồn khác nhau.
d. Tạo ra cây con mang những tính trạng giống cây mẹ, có sự kết hợp giao tử từ 2 nguồn khác nhau.
Củng cố
Câu 2: Sinh sản sinh dưỡng là:
A. Tạo ra cây mới chỉ từ rễ.
B. Tạo ra cây mới chỉ từ lá.
C. Tạo ra cây mới từ một phần của cơ quan sinh dưỡng ở cây mẹ
D. Tạo ra cây mới chỉ từ một phần thân của cây.
Củng cố
Câu 3: Sinh sản bằng bào tử là:
A. Tạo ra thế hệ mới từ hợp tử được phát sinh ở thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và thể giao tử
B. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh do giảm phân ở pha thể giao tử của những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và thể giao tử.
C. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh ở những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và thể giao tử.
D. Tạo ra thế hệ mới từ bào tử được phát sinh do nguyên phân ở những thực vật có xen kẽ thế hệ thể bào tử và thể giao tử.
Củng cố
Câu 4: Tại sao ở cây ăn quả lâu năm người ta thường chiết cành?
A. Vì dễ trồng, ít công chăm sóc.
B. Vì để nhân giống nhanh và nhiều.
C. Vì để tránh sâu, bệnh hại.
D. Vì rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và biết trước đặc tính của quả.
-
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ!
CHÀO CÁC EM!

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!