Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

Một số ví dụ:
Thằn lằn Trứng Thằn lằn
Thằn lằn đứt đuôi Mọc đuôi mới
Cây bắp Hạt bắp Cây bắp
Khúc mía Cây mía
Cây tre măng tre
Trong các ví dụ
trên, ví dụ nào là
sinh sản?
Sinh sản là quá trình tạo ra cơ thể mới bảo đảm sự phát triển liên tục của loài.
Thằn lằn Trứng Thằn lằn
Cây bắp Hạt bắp Cây bắp
Khúc mía Cây mía
Cây tre Măng tre
Sinh sản là gì?
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
Hình 1
Hình 2
Quan sát hình, cho biết các kiểu sinh sản ở thực vật ?
BÀI 41. SINH SẢN VÔ TÍNH
Ở THỰC VẬT.
CHƯƠNG IV. SINH SẢN
A. SINH SẢN Ở THỰC VẬT
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
Hình 1
Hình 2
Hình 2
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
Cho biết hai kiểu sinh sản trên có điểm nào khác nhau?
Có sự kết hợp giữa
giao tử đực và cái
Không có sự kết hợp
giữa giao tử đực và cái
Sinh sản vô tính ở thực vật là gì?
Cho ví dụ.
Hình 1
I. KHÁI NIỆM SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT.
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái. Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ.
Ví dụ:Dương xỉ, rêu, khoai lang,
khoai mì, thuốc bỏng…
Rêu, dương xỉ, khoai lang, khoai mì,
thuốc bỏng…Cây con được tạo ra từ những
bộ phận nào của cây mẹ?
II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
Hãy kể tên các hình thức
sinh sản vô tính
ở thực vật mà em biết?
Sinh sản bào tử, sinh sản sinh dưỡng.
Chu trình s?ng c?a r�u
Sinh sản bằng bào tử là gì?
1.Sinh sản bào tử:
Là hình thức sinh sản mà cơ thể con được hình thành từ tế bào biệt hóa của cơ thể mẹ gọi là bào tử. Bào tử được hình thành trong túi bào tử của cây trưởng thành (thể bào tử)
Rễ củ:
Thân củ:Khoai tây
Thân rễ: cỏ gấu, gừng
Thân bò:
Thân bò mọc bò trên đất, khi bò đến đâu thì mấu ở dưới mọc lá và rễ phụ mới. Mỗi mấu có một chùm lá và rễ phụ như thế hình thành một cây con.
Lá: Thuốc bỏng/ sống đời
Sinh sản sinh dưỡng là gì?
2. Sinh sản sinh dưỡng:
Cơ thể con có thể phát triển từ một phần của cơ quan sinh dưỡng của cơ thể mẹ như: Thân củ, rễ, lá…
Sinh sản vô tính có ưu và nhược điểm gì?
Ưu:
+ Giữ nguyên được tính trạng di truyền của bố hoặc mẹ nhờ quá trình nguyên phân.
+ Tạo ra nhiều cây con trong thời gian ngắn
- Nhược: Không có sự tổng hợp các đặc tính di truyền của bố mẹ nên cá thể con kém thích nghi khi điều kiện sống thay đổi.
III. PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG VÔ TÍNH
Các phương pháp nhân giông vô tính của thực vật: giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô.
Nêu các phương pháp nhân giống
vô tính có ở thực vật mà em biết?
1. Giâm:
Thế nào là giâm cành?
Là hình thức sinh sản sinh dưỡng tạo cây mới từ 1 đoạn thân, cành, lá, một đoạn rễ,…
1. Giâm:
Trình bày cách giâm cành, lá, rễ ở cây
Chọn một đoạn thân, cành vùi xuống đất
( hoặc mùn ẩm…) => Phát triển thành cây con
Giâm cành thường được áp dụng
ở những loại cây nào?
Thường áp dụng đối với cây thân thảo,cây ngắn ngày như: Khoai, sắn, mía, rau ngót…
Sử dụng thêm chất kích thích ra rễ, chất dinh dưỡng
Muốn giâm tạo được cây mới nhanh cần làm thế nào?
2. Chiết:
- Chiết cành là gì?
- Là phương pháp nhân giống vô tính, sử dụng những cành dinh dưỡng ở trên cây, áp dụng những biện pháp kĩ thuật để cành đó ra rễ và tạo thành một cây giống. Sau đó cắt rời khỏi cây mẹ đem đi trồng vào vườn ươm (ra ngôi).
2. Chiết:
Chiết cành được tiến hành như thế nào?
Chọn một đoạn thân, cành => khoanh vỏ ( đoạn ngắn) => Đặt tâm của bầu chiết vào vết khoanh rồi dùng dây nilon cột chặt lại => Sau thời gian nơi bóc vỏ ra rễ => cắt rời cành đem đi trồng
- Rễ lục bình, rơm rạ trộn đất, bèo dâu, mạt cưa trộn đất, tro trấu, mụn xơ dừa
Chất bó bầu phổ biến mà em biết?
2. Chiết:
- Để ngăn cản không cho độ ẩm ra khỏi bầu hay nước mưa thâm nhập làm tăng độ ẩm cần thiết của bầu.
Tại sao ta phải bọc bầu lại bằng nylon?
2. Chiết:
2. Chiết:
Tại sao ở cây ăn quả lâu năm người ta thường trồng bằng phương pháp chiết cành?
Những cây nào thường được trồng bằng phương pháp chiết?
3. Ghép:
Ghép là gì?
Là phương pháp nhân giống vô tính. Cơ thể mới tạo ra bằng cách lấy 1 bộ phận của cây mẹ (cây giống- cây mẹ) gắn lên 1 cây khác (cây gốc ghép).
3. Ghép:
Ghép cần có điều kiện gì?
Cây làm gốc ghép và cây cho mắt ghép hoặc cành ghép phải có quan hệ họ hàng huyết thống gần nhau
Ghép thường áp dụng đối với loại cây nào?
3. Ghép:
- Hãy kể tên các kiểu ghép mà em biết?
3. Ghép:
Cơ sở khoa học của các phương pháp giâm, chiết, ghép là gì ?
Sinh sản sinh dưỡng nhờ nguyên phân
Ưu điểm của cây trồng bằng phương pháp nhân giống vô tính so với cây trồng bằng hạt?
- Ưu điểm:
+ Giữ nguyên được đặc tính quý của cây mẹ nhờ nguyên phân
+ Rút ngắn được thời gian phát triển của cây, sớm cho thu hoạch nông phẩm.
4. Nuôi cấy mô :
Vì sao mô thực vật lại có thể nuôi cấy để tạo thành cây mới?
Cây con được tạo ra từ tế bào hoặc mô ở những bộ phận nào của cây?
4. Nuôi cấy mô :
Cơ sở khoa học của phương pháp
nuôi cấy tế bào là gì?
Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô tế bào là dựa vào tính toàn năng của tế bào: Mọi tế bào của thực vật đều chứa bộ gen với đầy đủ thông tin di truyền đặc trưng cho loài, trong những điều kiện nhất định nó có thể phát triển thành cây hoàn chỉnh
4. Nuôi cấy mô :
Nuôi cấy mô tế bào được tiến hành như thế nào?
Lấy mô, tế bào của cây cần nhân giống nuôi trong môi trường dinh dưỡng phù hợp có bổ sung thêm chất kích thích sinh trưởng => mô phát triển thành cây con
Ý nghĩa của phương pháp nuôi cấy mô:
-Đảm bảo tính trạng di truyền mong muốn như các phương pháp nhân giống sinh dưỡng khác.
-Nhân nhanh với số lượng lớn cây giống nông lâm nghiệp ( cây lương thực, cây lấy quả, cây dược liệu, cây cảnh…)
-Sản xuất giống cây sạch bệnh, phục chế giống quý .
Nuôi cấy mô ý nghĩa như thế nào
trong thực tiễn sản xuất?
Cho ví dụ chứng minh.
Nêu một số thành tựu về nuôi cấy mô
ở nước ta mà em biết?
Ở Việt Nam tại các phòng thí nghiệm
đã nuôi cấy mô các loại cây ăn quả
( cam, chanh, dứa, nho), các loại hoa
nhập nội
Câu 1: Cơ sở sinh lí của công nghệ nuôi cấy mô thực vật là tính:
A. Toàn năng.
B. Phân hóa.
C. Chuyển hóa.
D. Cảm ứng.
Câu 2: Người ta trồng cây mía từ cơ quan nào của cây?
A. Rễ.
B. Thân.
C. Lá.
D. Thân củ.
Câu 3: Cây cỏ dại thì rất khó tiêu diệt vì chúng sinh sản sinh dưỡng bằng:
A. Rễ.
B. Thân rễ.
C. Lá.
D. Rễ củ.
Trò chơi:
Cây nào có thể ghép được với nhau:
Cà chua
Dưa hấu
Táo tàu
Chanh
Bòn bon
Dâu
Táo chua
Chanh Volka
Bầu
Cà tím

Bài tập về nhà:
1.Nêu ưu thế của sinh sản vô tính so với sinh sản hữu tính
2.Phân biệt sinh sản sinh dưỡng tự nhiên và sinh sản sinh dưỡng nhân tạo
3.Có ý kiến cho rằng “ Sinh sản vô tính không có ý nghĩa trong tiến hóa ” Đúng hay sai? Tại sao?
Chuẩn bị bài 42 với những nội dung sau:
Thế nào là sinh sản hữu tính
Phân biệt sinh sản hữu tính với vô tính
Hạt phấn và túi phôi được hình thành như thế nào?
Thế nào là thụ phấn? Thụ tinh? Thụ tinh kép?
Quả và hạt được hình thành như thế nào?
Sự biến đổi sinh lí của quả khi chín diễn ra như thế nào?
Các phương pháp điều khiển sự chín của quả
Hẹn gặp lại các em