Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

Chủ đề : Mối quan hệ giữa các cá thể trong quần thể
Gvhd : Trần Văn Tiến
Đỗ Thị Cát Tường
Người thực hiện:
Đặng Thị Thu Hiền 1312756
Kơ Să Mi Rít 1310727
Mẫu Xuân Liễng
Sinh thái học quần thể
Nội dung
Quan hệ hỗ trợ
Khái niệm: Là mối quan hệ giữa các cá thể cùng loài hỗ trợ lẫn nhau trong các hoạt động sống như lấy thức ăn, chống lại kẻ thù, sinh sản…
Vai trò: + Đảm bảo cho quần thể tồn tại một cách ổn định và khai thác tối ưu nguồn sống của môi trường.
              + Làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của các cá thể trong quần thể.
Quan hệ hỗ trợ được thể hiện qua sự tụ họp hay tập trung thành bầy đàn (có thể tạm thời hay lâu dài).
Quan hệ hỗ trợ
Tre mọc thành lũy, các cây dựa vào nhau đứng vững vàng, chống lại gió bão
Cá sống thành từng đàn lớn để hạn chế nguy cơ bị ăn thịt hoặc tập trung vào thời gian sinh sản. Số lượng con trong đàn cá trích có thể lên đến hàng chục triệu con, bao phủ hàng chục km2.
Đàn trâu rừng tập họp thành đàn lớn để có thể chống lại kẻ thù, xua đuổi kẻ thù, bảo vệ lãnh thổ.
Quan hệ xã hội
Ở một sớ loài động vật còn có lối sống xã hội
Ong sống theo bầy đàn, mỗi đàn đều có ong chúa,ong thợ, ong đực và có sự phân công công việc rõ ràng:
Ong chúa giữ nhiệm vụ sinh sản
Ong thợ thì tìm kiếm mật và phấn hoa
Ong đực thì thụ tinh cho trứng
Trong bầy đàn có sự thiết lập con đầu đàn thông qua sự đọ sức giữa các cá thể trong bầy đàn
Vd:
Khỉ sống thành bầy do con đực đầu đàn dẫn đầu, nó có nhiệm vụ dẫn dắt, bảo vệ con cái và con non trong đàn.
- Lối sống bầy đàn đem lại cho quần thể lợi ích :
+ Việc tìm mồi, tìm nơi ở và chống lại kẻ thù hiệu quả hơn. Chim kiếm ăn theo đàn dễ tìm thấy thức ăn hơn đi riêng rẽ, các con trong đàn kích thích nhau tìm mồi, báo hiệu cho nhau nơi có nhiều thức ăn, thông báo cho nhau kẻ thù sắp tới, nơi có luồng gió trái hoặc nơi trú ẩn thuận tiện.
+ Ngoài ra sống trong bầy đàn thì khả năng tìm gặp của con đực và con cái dễ dàng hơn, đảm bảo cho sự sinh sản thuận lợi.
+ Trong một số đàn có hiện tượng phân chia đẳng cấp, những cá thể thuộc đẳng cấp trên ( như con đầu đàn) luôn chiếm ưu thế và những cá thể thuộc đẳng cấp dưới luôn lép vế, sự phân chia này giúp cho các cá thể trong đàn nhường nhịn nhau, tránh ẩu đả gây thương tích. Sự chỉ huy của con đầu đàn còn giúp cả đàn có tính tổ chức và vì vậy thêm phần sức mạnh chống lại kẻ thù, những con non được bảo vệ tốt hơn
ứng dụng
ứng dụng mối quan hệ hỗ trợ của các loài thực vật trong việc trồng rừng phòng hộ, chắn lũ, chắn cát…
– Cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể xuất hiện khi mật độ cá thể của quần thể tăng lên quá cao, nguồn sống của môi trường không đủ cung cấp cho mọi cá thể trong quần thể.
– Các cá thể cạnh tranh về nơi ở, thức ăn, ánh sáng; các con đực tranh giành con cái.
Quan hệ cạnh tranh
Cây cối trong rừng giành nhau ánh sáng, chất dinh dưỡng bằng cách vươn cao để lấy triệt để nguồn sáng, những cây không lấy đủ ánh sáng chất dinh dưỡng sẽ bị tiêu diệt sớm hơn tuổi thọ.
ứng dựng
ứng dụng mối quan hệ cạnh tranh để tính toán khoảng cách và mật độ thích hợp trong chăn nuôi, trồng trọt và trong lâm nghiệp.
Quan hệ con mồi – vật dữ.
Mối quan hệ này thể hiện dưới dạng ăn đồng loại và xuất hiện trong các cá thể của quần thể ở những hoàn cảnh khá đặc biêt.
Khi môi trường cạn kiệt nguồn thức ăn các cá thể trong quần thể có thể ăn thịt lẫn nhau hoặc con trưởng thành ăn trứng hoặc ăn thịt con non
Khi điều kiện dinh dưỡng xấu, cá vược bố mẹ bắt con cái làm mồi.
Cá mập con khi mới nở ra dùng ngay trứng chưa nở làm thức ăn
Quan hệ ký sinh vật chủ
Rất hiếm gặp trong tự nhiên
Ví dụ: ở loài cá sống sâu Ceratoitias, loài Edriolychnus schmidtii và loài Ceratias sp… con đực ký sinh vào con cái.
Tài liệu tam khảo
Cơ sở sinh thái học, NXBGD 2001.
Sinh thái học đại cương, NXB Đại Học Quốc Gia TP Hồ Chí Minh 2006