Bài 41. Sinh sản vô tính ở thực vật

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM VỀ DỰ HỘI GIẢNG
CHƯƠNG IV. SINH SẢN
SINH SẢN Ở THỰC VẬT
Bài 41:SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN
II. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
1. Sinh sản vô tính là gì?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
3. Phương pháp nhân giống vô tính
4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN
Ví dụ 1. Cua đứt càng  mọc càng mới.
Ví dụ 2. Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới.
Ví dụ 3: Dây khoai lang (hoặc củ) → Cây khoai lang.
Ví dụ 4: Hạt đậu  nảy mầm mọc thành cây đậu.
Sinh sản là quá trình hình thành cơ thể mới, đảm bảo quá trình phát
triển liên tục của loài.
2. Các hình thức sinh sản:
Sinh sản hữu tính
Sinh sản vô tính
1.Khái niệm sinh sản
Sinh sản bào tử
Sinh sản sinh dưỡng
1. Sinh sản vô tính là gì?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
II. SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT
- Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái. Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ.
Sinh
sản
sinh
dưỡng
Sinh
sản
bào
tử
Có mấy hình thức sinh sản vô tính?
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
a. Sinh sản bào tử
- Là hình thức sinh sản có ở thực vật bào tử: Rêu, dương xỉ…
- Bào tử (n) được hình thành trong túi bào tử từ bào tử thể  bào tử nguyên phân  cơ thể mới (thể giao tử).
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật
b. Sinh sản sinh dưỡng
Sinh sản sinh dưỡng là hình thức sinh sản mà cây con được hình thành từ một phần của cơ quan sinh dưỡng ( rễ, thân, lá…) của cây mẹ.
Dâu tây
* Ưu - nhược điểm của sinh sản vô tính
- Ưu điểm: Cơ thể con giữ nguyên tính di truyền của cơ thể mẹ nhờ quá trình nguyên phân.
- Nhược điểm: Không có sự tổ hợp các đặc tính di truyền của bố mẹ nên cá thể con kém thích nghi khi điều kiện sống thay đổi.
Em hãy hoàn thành phiếu học tập sau:
Phương pháp nhân giống vô tính
Lấy một đoạn thân, cành hay chồi của cây này ghép với thân hay gốc của cây khác sao cho ăn khớp với nhau
Lấy đất bọc xung quanh một đoạn thân hay cành đã bóc lớp vỏ. Khi chỗ đó mọc rễ sẽ cắt rời rồi đem trồng
Cắt một đoạn thân (lá, rễ hoặc cành) rồi cắm vùi vào đất
Tách tế bào từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật rồi nuôi trên môi trường dinh dưỡng thích hợp để tạo thành cây con
*. Lợi ích của các phương pháp nhân giống vô tính
- Giữ nguyên các đặc tính di truyền của cây mẹ nhờ cơ chế nguyên phân.
- Rút ngắn được thời gian phát triển của cây, sớm cho thu hoạch.
- Riêng nuôi cấy mô - tế bào: Sản xuất giống cây sạch bệnh, giữ được các đặc tính di truyền, tạo được số lượng lớn cây giống quí trong thời gian ngắn.







Chiết
Ghép
3. Phương pháp nhân giống vô tính
a. Ghép chồi và ghép cành
Ghép cành được tiến hành như thế nào?
Cách tiến hành:
+ Dùng 1 đoạn thân, cành, chồi của cây này ( cành ghép) ghép lên thân hay gốc của 1 cây khác ( gốc ghép).
+ Các mô tương đồng của cành ghép và gốc ghép ăn khớp với nhau.
3. Phương pháp nhân giống vô tính
- Áp dụng với cây ăn quả lâu năm  rút ngắn thời gian sinh trưởng, sớm thu hoạch và biết đặc tính quả.
Cách tiến hành: Chọn cây, cành khỏe không sâu bệnh, gọt lớp vỏ  bọc đất mùn quanh lớp vỏ bóc hoặc ghim giữ phần vỏ bóc xuống lớp đất mặt ra rễ  cắt đem trồng.
b. Chiết cành và giâm cành
Tại sao cây ăn quả lâu năm người ta thường dùng phương pháp chiết cành? Cách tiến hành?
1
2
3. Phương pháp nhân giống vô tính
- Giâm là hình thức sinh sản tạo cây mới từ 1 đoạn thân, cành, lá, rễ.
- Cách tiến hành: + Cắt 1 đoạn cơ quan sinh dưỡng ( thân, cành, rễ, lá ) vùi xuống đất ẩmra rễ  phát triển thành cây mới.
+ Để tạo rễ nhanh  dùng chất kích thích.
b. Chiết cành và giâm cành
Quan sát hình bên, cho biết thế nào là giâm ( cành, lá, rễ )? Nêu ví dụ và trình bày cách giâm cành, lá, rễ ở cây?
Để tạo rễ nhanh phải làm thế nào?
3. Phương pháp nhân giống vô tính
c. Nuôi cấy tế bào và mô thực vật
Mô tả quá trình nuôi cấy mô?
- Cách tiến hành: Lấy các tế bào từ các phần khác nhau của cơ thể thực vật  nuôi trong môi trường dinh dưỡng thích hợp  cây con.
Vì sao mô thực vật lại có thể nuôi cấy để tạo thành cây mới? Ý nghĩa?
- Cơ sở khoa học: Mỗi tế bào của một cơ thể thực vật đều mang 1 lượng thông tin di truyền đủ để mã hóa cho sự hình thành 1 cơ thể mới.
- Ý nghĩa: Tạo nhanh giống mới sạch bệnh, hiệu quả kinh tế cao.
Nhân giống lan Hồ điệp bằng nuôi cấy mô
Khoai tây được nhân giống nhờ nuôi cấy mô
4. Vai trò của sinh sản vô tính đối với đời sống thực vật và con người
a. Đối với đời sống thực vật:
- Sinh sản vô tính giúp cho sự tồn tại và phát triển của loài.
b. Đối với đời sống con người:
- Duy trì được các tính trạng tốt có lợi cho con người.
- Nhân nhanh giống cây cần thiết trong thời gian ngắn.
- Tạo giống cây sạch bệnh
- Phục chế được các giống cây trồng quí đang bị thoái hoá.
- Giá thành thấp, hiệu quả kinh tế cao.

I. Ngoài tự nhiên, cây tre sinh sản bằng:
A. lóng. C. đỉnh sinh trưởng.
B. thân rễ. D. rễ phụ.
CỦNG CỐ
II. Trong phương pháp nhân giống sinh dưỡng bằng ghép cành, mục đích quan trọng nhất của việc buộc chặt cành ghép vào gốc ghép là để:
A. dòng mạch gỗ dễ dàng di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép
B. cành ghép không bị rơi.
C. nước di chuyển từ gốc ghép lên cành ghép không bị chảy ra ngoài
D. cả A, B,C.
III. Các câu sau đây những câu nào đúng?
A.Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự hợp nhất của các giao tử đực và cái.
B. Trong sinh sản vô tính con cái sinh ra giống nhau và giống cơ thể mẹ.
C. Sinh sản bào tử không phải là một hình thức sinh sản vô tính của thực vật.
D. Từ hạt phấn không thể nuôi cấy trên môi trường dinh dưỡng thích hợp để hình thành cây được.
E. Một trong những lợi ích của nhân giống vô tính là giữ nguyên được tính trạng di truyền mà con người mong muốn nhờ cơ chế nguyên phân.


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
Học thuộc phần chữ in nghiêng trong khung ghi nhớ- SGK.
- Trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Đọc trước bài 42.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô cùng
toàn thể các em!