Bài 41. Môi trường và tài nguyên thiên nhiên

TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Chương X

MÔI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Tiết 49 – Bài 41

MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
KHỞI ĐỘNG
Môi trường tuy không có vai trò quyết định đến sự phát triển của xã hội, song môi trường cùng với các loại tài nguyên thiên nhiên tồn tại trong môi trường lại có vai trò rất quan trọng đối với xã hội loài người. Môi trường là gì ? Tài nguyên thiên nhiên là gì ?...
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hoạt động 1 CÁ NHÂN - CẢ LỚP
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MÔI TRƯỜNG
Môi trường là không gian bao quanh Trái Đất, có quan hệ trực tiếp đến sự tồn tại và phát triển của xã hội loài người. Còn gọi là môi trường xung quanh hay môi trường địa lí.
Dựa vào mục I trang 159 trong SGK em hãy cho biết khái niệm về môi trường ? Môi trường được phân loại như thế nào ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Con người vừa là một thực thể tự nhiên (là một sinh vật có trí tuệ), vừa là một thực thể xã hội, là “tổng hoà các mối quan hệ xã hội” như cách nói của C.Mác.
Chính điều này làm cho vị trí của con người trong sinh quyển vô cùng đặc biệt làm cho vị trí của con người trong sự tương tác giữa hệ thống tự nhiên và hệ thống xã hội là cực kì phức tạp.
Nói thêm
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Dựa vào các hình A, B, C dưới đây, em hãy cho biết môi trường sống của con người bao gồm những môi trường nào ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Môi trường
Tự nhiên
Môi trường
Xã hội
Môi trường
Nhân tạo
Gồm các
thành phần
của tự nhiên
Gồm các
quan hệ
xã hội
Gồm các đối tượng lao động do con người sản xuất ra và chịu sự chi phối của con người
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hoạt động 2 CẶP - NHÓM
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hãy phân biệt hai loại môi trường:
Môi trường tự nhiên và Môi trường nhân tạo theo các yêu cầu sau:
Nguồn gốc phát sinh của từng môi trường ?
2. Vai trò của con người đối với sự phát triển và tồn tại của các loại môi trường ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
BÁO CÁO KẾT QUẢ THẢO LUẬN
Hình thành và phát triển theo qui luật tự nhiên, không phụ thuộc vào con người
Là kết quả lao động của con người, nó tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người
Chỉ làm thay đổi, nhưng nó vẫn tiếp tục phát triển theo qui luật tự nhiên
Quyết định đến sự tồn tại và phát triển, theo qui luật của con người
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MỜI CÁC EM XEM ĐOẠN PHIM NGẮN VỀ CÁC MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA CON NGƯỜI Ở VIỆT NAM
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MỜI CÁC EM XEM ĐOẠN PHIM NGẮN VỀ CÁC MÔI TRƯỜNG SÔNG CỦA CON NGƯỜI
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
II. CHỨC NĂNG CỦA MÔI TRƯỜNG VAI TRÒ CỦA MÔI TRƯỜNG ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hoạt động 3 CÁ NHÂN
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Dựa vào kênh chữ trang 160 trong SGK em hãy cho biết môi trường có những chức năng nào ?
Là không gian sống của con người
Là nguồn cung cấp tài nguyên thiên nhiên
Là nơi chứa đựng các chất phế thải do con người tạo ra
Em có thể làm gì để bảo vệ môi trường ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hoạt động 4 THEO NHÓM
CHIA LỚP THÀNH 2 NHÓM LỚN
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Môi trường tự nhiên là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội
Môi trường tự nhiên không phải là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội
Nhóm chẵn Theo quan điểm người A
Nhóm lẻ Theo quan điểm người B
THẢO LUẬN
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
CÁC NHÓM BÁO CÁO KẾT QUẢ THẢO LUẬN
KẾT LUẬN
Quan điểm duy vật địa lí (quan điểm sai lầm): Môi trường tự nhiên là nhân tố quyết định sự phát triển của xã hội.
Quan điểm đúng: Môi trường tự nhiên có ảnh hưởng lớn tới sự phát triển của xã hội loài người nhưng không có vai trò quyết định. Vai trò quyết định sự phát triển của xã hội loài người là phương thức sản xuất.
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MỜI CÁC EM XEM ĐOẠN PHIM NGẮN VỀ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN VIỆT NAM
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Hoạt động 5 CÁ NHÂN – CẶP
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
III. TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
1. Khái niệm: Là các thành phần của tự nhiên mà ở trình độ nhất định của sự phát triển của lực lượng sản xuất chúng được sử dụng hoặc có thể được sử dụng làm phương tiện sản xuất và làm đối tượng tiêu dùng.
2. Phân loại
a. Theo thuộc tính tự nhiên: Đất, Nước, Khí hậu, Sinh vật, Khoáng sản.
b. Theo công dụng kinh tế: Tài nguyên nông nghiệp, công nghiệp, du lịch…
Dựa vào mục III trong SGK em hãy cho biết khái niệm và sự phân loại các loại tài nguyên thiên nhiên ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
c. Theo khả năng có thể bị hao kiệt trong quá trình sử dụng của con người
Tài nguyên có thể bị hao kiệt
Tài nguyên không bị hao kiệt
Tài nguyên không khôi phục được
Tài nguyên khôi phục được
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
TRÒ CHƠI
Các em hãy lần lượt liệt kê các loại tài nguyên theo hai nhóm dựa vào bảng phân biệt dưới đây theo mức độ nhanh chóng ?
Khoáng sản, nguồn gen…
Đất trồng, các loài động vật, thực vật…
Năng lượng mặt trời, không khí, nước…
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
Em hãy chứng minh rằng sự tiến bộ của khoa học công nghệ có thể giúp con người giải quyết tình trạng bị đe doạ khan hiếm tài nguyên khoáng sản ?
Em hãy chỉ ra những dấu hiệu của sự suy thoái tài nguyên đất và tài nguyên sinh vật nếu bị khai thác không hợp lí ?
Vì sao cần phải bảo vệ và sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên ?
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MỜI CÁC EM XEM ĐOẠN PHIM VỀ KHAI THÁC TÀI NGUYÊN DẦU KHÍ Ở VIỆT NAM
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
MỜI CÁC EM XEM ĐOẠN PHIM VỀ SỰ TÀN PHÁ TÀI NGUYÊN RỪNG
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
CỦNG CỐ
Em hãy chọn một đáp án đúng nhất trong mỗi câu hỏi trắc nghiệm dưới đây :
Điểm nào sau đây không đúng với môi trường nhân tạo:
a. Là kết quả lao động của con người.
b. Tồn tại hoàn toàn phụ thuộc vào con người.
c. Các thành phần phát triển theo qui luật riêng của nó.
d. Sẽ bị huỷ hoại, nếu không có bàn tay của con người chăm sóc.
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
2. Không có vai trò quyết định đến sự phát triển của xã hội loài người là :
a. Sức sản xuất.
b. Quan hệ sản xuất.
c. Môi trường địa lí.
d. Cả a và c đúng.
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
3. Điểm nào sau đây không đúng với tài nguyên thiên nhiên :
a. Là các vật thể và các lực của tự nhiên.
b. Được sử dụng làm phương tiện sản xuất, không làm đối tượng tiêu dùng.
c. Được bổ sung không ngừng trong lịch sử phát triển của xã hội loài người.
d. Cả a và b đúng.
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
4. Theo khả năng có thể bị hao kiệt trong quá trình sử dụng của con người, tài nguyên thiên nhiên được chia thành :
a. Tài nguyên hữu hình, tài nguyên vô hình.
b. Tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khí hậu, tài nguyên khoáng sản, tài nguyên sinh vật.
c. Tài nguyên cho sản xuất công nghiệp, tài nguyên cho sản xuất nông nghiệp.
d. Tài nguyên có thể bị hao kiệt, tài nguyên không bị hao kiệt.
Tiết 49 – Bài 41 MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
TRƯỜNG THPT NGUYỄN BỈNH KHIÊM
DẶN DÒ
Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi và làm các bài tập trong SGK đồng thời xem trước bài mới.