Bài 41. Diễn thế sinh thái

Quần xã sinh vật là gì?
Điểm khác nhau cơ bản giữa quần xã với quần thể sinh vật?
Nêu các mối quan hệ sinh thái diễn ra trong quần xã, ý nghĩa của chúng?
Định nghĩa Quần xã sinh vật: SGK/175
Điểm khác nhau cơ bản:
- Về định nghĩa
- Về cấu trúc: đơn vị cấu trúc, số lượng loài, mối quan hệ gắn bó cơ bản
giữa các đơn vị cấu trúc.
3) Các mối quan hệ: hỗ trợ, đối địch
Ý nghĩa: làm cho quần xã duy trì cấu trúc tương đối ổn định tuy nhiên đôi
khi làm quần xã bị biến đổi và tạo ra diễn thế sinh thái.




Giáo viên: Lê Thị Trang
Trường: THPT Lê Quý Đôn
Tp Buôn Ma Thuột

I-Khái niệm về diễn thế sinh thái:
Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng dưới sự biến đổi của môi trường
Quan sát hình bên và cho biết song song với quá trình biến đổi của quần xã, các điều kiện tự nhiên của môi trường đã thay đổi như thế nào?
Đầm nước
Mới xây dựng
Chưa có
TV và ĐV

Rong, bèo, tảo
Tôm, cá

- Cỏ lau, cây bụi
- Lưỡng cư, chim
Nước bớt sâu,
bùn đáy nhiều hơn
Nước nông
bùn đáy dày
Bùn đáy lấp
đầy đầm
Nước sâu
Ít bùn đáy
Sen, súng, trang
Tôm, cá, ốc, cò
-Thực vật sống ở cạn
-Động vật sống ở cạn
II-Các loại diễn thế sinh thái:
1. Diễn thế nguyên sinh:
Diễn thế nguyên sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật. Các sinh vật đầu tiên phát tán tới hình thành nên quần xã tiên phong. Tiếp theo là giai đoạn hỗn hợp gồm các quần xã sinh vật biến đổi tuần tự, thay thế lẫn nhau. Giai đoạn cuối hình thành quần xã ổn định tương đối.
Quan sát hình sau và cho biết
diễn thế nguyên sinh là gì?
2.Diễn thế thứ sinh:
Quan sát hình vẽ và cho biết diễn thế thứ sinh là gì?
Diễn thế thứ sinh là diễn thế xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật
từng sống. Quần xã này do những thay đổi của tự nhiên hoặc do tác động của
con người đã khai thác tới mức huỷ diệt. Một quần xã mới phục hồi thay thế
quần xã bị huỷ diệt. Giai đoạn giữa gồm các quần xã biến đổi tuần tự ,thay thế
lẫn nhau.
III-Nguyên nhân của diễn thế sinh thái

Học sinh thảo luận và
hoàn thành bảng sau:

Môi trường
trống trơn
Môi trường
đã có
quần xã
Các QX
trung gian
thay thế nhau
Các QX
trung gian
thay thế nhau
Hình thành
QX ổn định
QX bị huỷ
diệt hoặc
hình thành
QX ổn định
- Do tác động mạnh mẽ
của MTS
- Do cạnh tranh gay gắt giữa
các loài trong QX
- Như 2 nguyên nhân trên
- Do tác động con người
3 nguyên nhân chính:
Nguyên nhân bên ngoài: do tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh
Nguyên nhân bên trong: do sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã
Do tác động mạnh mẽ của con người
IV- Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái
Nghiên cứu
diễn thế
sinh thái
Nắm
quy luật
phát triển
của QX
Dự đoán QX
trước đó và
tương lai
Khai thác tài nguyên
thiên nhiên hợp lí
Xây dựng và
Quy hoạch QX
Bảo vệ môi trường

Hãy cho biết tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái???
Tại sao nói trong diễn thế sinh thái, nhóm loài ưu thế đã “tự đào huyệt chôn mình”?
Cho ví dụ về quá trình diễn thế của một quần xã nào đó xảy ra ở địa phương mà em biết?
Hãy nêu xu hướng của diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh?
Theo em con người cần phải làm gì để giúp diễn thế sinh thái phát triển theo xu hướng đi lên?
Học bài và xem trước bài mới.