Bài 41. Diễn thế sinh thái

Kính chào quý thầy cô và các em học sinh !
Bài 41:
DIỄN THẾ SINH THÁI

I. Khái niệm về diễn thế sinh thái
II. Các loại diễn thế sinh thái
III. Nguyên nhân của diễn thế sinh thái
IV. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái

I. Khái niệm về diễn thế sinh thái


- Các ví dụ về diễn thế sinh thái:
Ví dụ 1: Diễn thế sinh thái hình thành rừng cây gỗ lớn










Giai đoạn khởi đầu Giai đoạn giữa Giai đoạn cuối
thời gian
- Khái niệm: diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn tương ứng với sự biến đổi của môi trường.

Diễn thế sinh thái là gì?
Ví dụ 2
Một đầm nước mới xây dựng.
Trong đầm có nhiều loài thủy sinh ở các tầng nước khác nhau.

Các vùng đất quanh đầm bị xói mòn.

Đầm nước nông biến đổi thành vùng đất trũng.

Giai đoạn cuối của diễn thế hình thành rừng cây bụi và cây gỗ.
- Song song với quá trình biến đổi của quần xã trong diễn thế là quá trình biến đổi về các điều kiện tự nhiên của môi trường như khí hậu, thổ nhưỡng,…độ ẩm đất và không khí tăng cao dần, lượng bùn và khoáng trong đất tăng lên làm cho đất thêm màu mỡ,…
Trong ví dụ 2, song song với sự biến đổi của quần xã các điều kiện tự nhiên của môi trường đã thay đổi như thế nào?




.

Diễn thế thứ sinh

Diễn thế sinh thái
Diễn thế nguyên sinh
1. Diễn thế nguyên sinh




- Diễn thế nguyên sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật.
Diễn biến của diễn thế nguyên sinh:
Diễn thế nguyên sinh là gì? Diễn biến của diễn thế nguyên sinh?
Thời gian hình thành quần xã nguyên sinh như thế nào?
- Thời gian hình thành quần xã nguyên sinh rất dài, khoảng từ 50 năm đến hàng nghìn năm.


2. Diễn thế thứ sinh


Hình 41.3: sơ đồ về quá trình diễn thế thứ sinh dẫn đến quần xã bị suy thoái tại rừng lim Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn




- Diễn thế thứ sinh có thể hình thành nên quần xã tương đối ổn định. Tuy nhiên trong thực tế thường gặp nhiều quần xã có khả năng phục hồi rất thấp mà hình thành quần xã tự suy thoái.
-Diễn thế thứ sinh là diễn thế xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật từng sống. Quẫn xã này do những biến đổi của tự nhiên hoặc do hoạt động của con người đã khai thác tới mức hủy diệt. Một quẫn xã mới phục hồi thay thế quần xã bị hủy diệt . Giai đoạn giữa gồm các quần xã biến đổi tuần tự, thay thế lẫn nhau.
Diễn thế thứ sinh là gì? Diễn biến của diễn thế thứ sinh ?
Rừng bị cháy tạo nên quần xã thứ sinh
Quần xã thứ sinh hình thành sau trận cháy rừng
Thời gian hình thành diễn thế thứ sinh như thế nào?
Thời gian hình thành diễn thế thứ sinh có thể ngắn hoặc rất dài tùy thuộc vào cường độ của tác nhân gây diễn thế
III Nguyên nhân của diễn thế sinh thái
Các nguyên nhân gây nên diễn thế sinh thái là gì?
- nguyên nhân gây nên diễn thế sinh thái:
+ nguyên nhân bên ngoài: tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh lên quần xã.
+ nguyên nhân bên trong: sự cạnh tranh mạnh mẽ của các loài trong quần xã.
Trong quần xã thế nào là “ tự đào huyệt trôn mình”?
- Trong các loài sinh vật nhóm loài chiếm ưu thế đóng vai trò quan trọng nhất trong diễn thế. Tuy nhiên hoạt động mạnh mẽ của nhóm loài chiếm ưu thế sẽ làm thay đổi điều kiện sống, từ đó tạo điều kiện cho nhóm loài khác có khả năng cạnh tranh cao hơn trở thành loài ưu thế mới. Nói cách khác, trong diễn thế, nhóm loài chiếm ưu thế đã “ tự đào huyệt trôn mình”.
Bẳng so sánh diễn thế nguyên sinh và diễn thế thứ sinh
Hoạt động của con người và của tự nhiên gây nên diễn thế thứ sinh
1
2
3
4
IV. Tầm quan trọng của việc nghiên cứu diễn thế sinh thái
Việc nghiên cứu diễn thế sinh thái có ý nghĩa gì?
- Nghiên cứu diễn thế sinh thái giúp chúng ta có thể chủ động xây dựng kế hoạch trong việc bảo vệ và khai thác hợp lý các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời khắc phục những biến đổi bất lợi của môi trường, sinh vật và con người.

Để khắc phục những biến đổi bất lợi của môi trường, người ta thường sử dụng các biện phát như cải tạo đất, tăng cường chăm sóc cây trồng, phòng trừ sâu bệnh, làm thủy lợi để điều tiết lượng nước… Em hãy nên một số ví dụ về việc thực hiện các biện pháp trên?
- Để tránh việc xây dựng đầm nước nuôi cá lâu ngày sẽ
bị xói mòn trở thành vùng đất trũng…người ta thường xuyên đào vét đầm nước đó.

Câu 1. Diễn thế sinh thái có thể hiểu là:
A. Sự biến đổi cấu trúc quần thể. C. Mở rộng phần vùng phân bố.
B. Thay quần xã này bằng quần xã khác. D. Thu hẹp vùng phân bố.

Câu 2. Chọn từ hoặc cụm từ phù hợp trong các phương án cho sẵn để điền vào chỗ (....) trong câu sau:
Trong quá trình diễn thế, nhiều chỉ số sinh thái biến đổi.. ................với trạng thái mới của quần xã….............. với môi trường.
A. Đồng loạt B Phù hợp
C. Tăng D. Giảm
Bài tập củng cố kiến thức
đồng loạt
phù hợp

CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH !