Bài 40. Quần xã sinh vật và một số đặc trưng cơ bản của quần xã

Chào Mừng Quý Thầy Cô
Và Các Em Học Sinh!
Trường THPT Đạ Tông
GV: Lê Thị Hạnh
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Thế nào là biến động số lượng cá thể của quần thể? Nêu các dạng biến động số lượng cá thể trong quần thể và cho ví dụ?
2. Trường hợp nào sau đây cho thấy sinh vật biến động không theo chu kì?
Một số loài chim di trú mùa đông.
Động vật biến nhiệt ngủ đông.
Số lượng ruồi muỗi nhiều vào các tháng xuân hè.
Số lượng thỏ ở Australia giảm vì bệnh u nhầy.
3. Trạng thái cân bằng của quần thể đạt được khi:
có hiện tượng ăn lẫn nhau.
số lượng cá thể nhiều thì tự chết.
số lượng cá thể ổn định và phù hợp với khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.
tự điều chỉnh.
Hãy kể tên những sinh vật sống trong ao?
Trong ao có: súng, bèo, rong, cá trắm, cá chép, tôm, cua, ốc, rắn, châu chấu, . . .
CHƯƠNG II: QUẦN XÃ SINH VẬT
BÀI 40. QUẦN XÃ SINH VẬT VÀ MỘT SỐ ĐẶC TRƯNG
CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
Nội dung
I. Khái niệm quần xã
II. Đặc trưng cơ bản của quần xã
III. Quan hệ giữa các loài trong quần xã
Mối quan hệ giữa các quần thể đó?
Các quần thể tác động qua lại với nhau (thức ăn, nơi ở) tạo thành một tổ chức tương đối ổn định.
Trong quần xã ao có các quần thể: súng, bèo, rong, cá trắm, cá chép, tôm, cua, ốc, rắn, châu chấu, . . .
I. KHÁI NIỆM QUẦN XÃ
Tác động qua lại gi?a các QT trong QX
Tác động qua lại gi?a QT với các nhân tố sinh thái của môi trường
Sơ đồ thành phần cấu trúc của quần xã sinh vật
Từ những nhận xét trên, kết hợp với nghiên cứu sơ đồ sau hãy phát biểu định nghĩa quần xã sinh vật? Cho ví dụ?
I. KHÁI NIỆM QUẦN XÃ
I. KHÁI NIỆM QUẦN XÃ
II - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
1. Đặc trưng về thành phần loài
Em nhận xét gì về thành phần
loài, số lượng loài và số cá thể
của mỗi loài ở 2 quần xã trên?
Vậy Theo em quần xã nào ổn định lâu dài hơn?
II - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
1. Đặc trưng về thành phần loài
+ Phân biệt loài đặc trưng và loài ưu thế? Cho ví dụ minh hoạ?(thảo luận nhóm 2 phút)
Em nhận xét gì về số lượng và vai trò của quần thể rừng đước trong quần xã trên?
Em nhận xét gì về quần thể lạc đà ở quần xã sa mạc?
+ Loài đặc trưng
+ Loài ưu thế
II - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
1. Đặc trưng về thành phần loài
Sinh v?t ở đại dương và sinh v?t trong r?ng mua nhi?t d?i cho biết có nh?ng kiểu phân bố nào ?
2. Đặc trưng về phân bố không gian
II - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
Sự phân bố cá thể trong không gian của quần xã có vai trò gì? Ứng dụng vào thực tiễn sản xuất ?
2. Đặc trưng về phân bố không gian
II - CÁC ĐẶC TRƯNG CƠ BẢN CỦA QUẦN XÃ
Giảm bớt mức độ cạnh tranh giữa các loài, khai thác được tối ưu nguồn sống của môi trường
Trồng xen canh các loài trên cùng một diện tích đất canh tác: ngô, đậu, . . ; canh tác theo đường đồng mức, . . .

III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
1. Các mối quan hệ sinh thái
+ Cộng sinh:
+ Hợp tác:
Quan hệ hỗ trợ
+ Hội sinh :
Quan hệ đối kháng
III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
Các mối quan hệ sinh thái
a. Hỗ trợ
Cộng sinh
Hợp tác
Hội sinh
III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
Các mối quan hệ sinh thái
b. Đối kháng
Ức chế - cảm nhiễm
Sinh vật này ăn sinh vật khác
III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
Các mối quan hệ sinh thái
b. Đối kháng
Cạnh tranh
Ký sinh
SV này ăn SV khác
Ức chế cảm nhiễm
ĐỐI KHÁNG
Kí sinh
Cạnh tranh
Hội sinh
Hợp tác
HỖ TRỢ
Cộng sinh
VÍ DỤ
ĐẶC ĐIỂM
MỐI QUAN HỆ
A
B
+
+
A
B
+
+
A
B
+
O
A
B
-
-
A
B
+
-
A
B
-
O
A
B
+
-
III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
Các mối quan hệ sinh thái
Ứng dụng khống chế sinh trong nông nghiệp?
2. KHỐNG CHẾ SINH HỌC
III. QUAN HỆ GIỮA CÁC LOÀI TRONG QUẦN XÃ
Thế nào là hiện tượng khống chế sinh?
Xác định quần thể và quần xã trong các ví dụ sau:

CỦNG CỐ
Quần xã
Quần thể
Sự phân tầng của thực vật trong rừng
mưa nhiệt đới là:
a. Đặc trưng về số lượng loài
b. Đặc trưng về phân bố cá thể trong không gian của quần xã thành phần loài
c. Đặc trưng về thành phần loài
d. Đặc trung về mối quan hệ sinh thái
CỦNG CỐ
Thảo luận nhóm 2 phút và điền vào bảng sau:







Một loài
Nhiều loài khác nhau
Mật độ
Thành phần loài
và sự phân bố loài
Sinh sản
Dinh dưỡng
CỦNG CỐ
Chỉ ra loài ưu thế, loài đặc trưng trong
quần xã ruộng lúa?
- Loài ưu thế: Lúa, cỏ, ốc, . . .
- Loài đặc trưng: Lúa

CỦNG CỐ
Trong quần xã rừng U Minh, loài đặc trưng là

Rắn b. Chim c. Cây Tràm d.Cá
Quan sát và cho biết các mối quan hệ sau?
CỘNG SINH GIỮA KIẾN VÀ CÂY
CỦNG CỐ
Sinh vật này ăn sinh vật khác
DẶN DÒ
- Đọc nội dung tổng kết cuối bài, trả lời các câu hỏi SGK
- Học bài
- Chuẩn bị bài 41 Diễn thế sinh thái: tìm một số ví dụ về quá trình diễn thế sinh thái trong tự nhiên
Kính chúc thầy cô giáo sức khoẻ!
Chúc các em học tập tốt!