Bài 40. Dòng điện Fu-cô

TRẢ BÀI CŨ
Hãy nêu qui tắc bàn tay phải
Biểu thức tính độ lớn suất điện động trong đoạn dây
Làm bài 4/193/SGK
HỎI
Jean Bernard Léon Foucault (các sách Vật lý tiếng Việt thường ghi là Fu-Cô) sinh ngày 18 tháng 12 năm 1819, mất 11 tháng 2 năm 1868 là một nhà bác học, nhà vật lý học người Pháp. Ông là người đã phát minh ra dòng điện Foucault và con lắc Foucault.
I. Dòng điện Foucault
a. Thí nghiệm :
Cho một đĩa kim loại dao động trong một từ trường của nam châm.
b. Nhận xét :
Ta thấy tấm kim loại chỉ dao động trong khoảng thời gian ngắn rồi dừng lại.
4. Đinh nghĩa dòng điện Foucault
Là dòng điện được sinh ra trong khối vật dẫn khi vật dẫn chuyển động trong từ trường hay đặt trong từ trường biến thiên theo thời gian.
Đặc tính chung của các dòng điệjn Foucault là tính chất xoáy. Nói cách khác, các đường dòng của dòng Foucault là các đường cong kín trong khối vật dẫn.
II. Ứng dụng của dòng điện Foucault:
1. Một vài ứng dụng dòng Foucault :




Nhờ tác dụng gây ra lực hãm của dòng Foucault nên làm dao động của kim cân sẽ tắt khá nhanh.
Sử dụng lực hãm của dòng Foucault trong phanh điện tử.
Công tơ điện dùng trong gia đình .

Khi dòng điện ngắt, moment cản của dòng điên Foucault làm cho đĩa ngừng quay nhanh chóng.
2. Một vài trường hợp dòng Foucault có hại:

Nhiệt lượng tỏa ra do dòng Foucault sẽ làm hỏng thiết bị điện có cấu tạo dưới dạng một lõi sắt đặt trong một ống dây.
Dòng Foucault chống lại sự quay của động cơ điện, làm giảm công suất của động cơ

Đễ giảm tác dụng có hại của dòng Foucault, người ta không dùng lõi sắt dưới dạng khối liền mà dùng những lá thép Silic mỏng có phủ lớp sơn cách điện ghép sát nhau .
CỦNG CỐ BÀI
Chọn phát biểu sai :
A. Một tấm kim loại dao động giữa hai cực một nam châm thì trong tấm kim loại xuất hiện dòng điện Foucault.
B. Hiện tượng xuất hiện dòng điện Foucault thực chât là hiện tượng cảm ứng điện từ.
C. Một tấm kim loại nối với hai cực một nguồn điện thì tấm kim loại xuấtt hiện dòng điện Foucault.
D. Dòng điện Foucault trong lõi sắt của máy biến thế là dòng điện có hại.
Chọn phát biểu đúng :
A. Một tấm kim loại dao động giữa hai cực một nam châm thì trong tấm kim loại xuất hiện dòng điện Foucault.
B. Hiện tượng xuất hiện dòng điện Foucault thực chât không phải là hiện tượng cảm ứng điện từ.
C. Một tấm kim loại nối với hai cực một nguồn điện thì tấm kim loại xuấtt hiện dòng điện Foucault.
D. Dòng điện Foucault trong lõi sắt của máy biến thế là dòng điện có ích.
Dòng Foucault ở hình a yếu hơn nhiều so vớii hình b