Bài 40. Ancol

Bài 40 : Ancol

i. Khái niệm , phân loại
II. Đồng phân , danh pháp
iii. Tính chất vật lý
Iv. tính chất hoá học
v. điều chế
vi. ứng dụng
I.định nghĩa, PHÂN LOạI
1. ĐịNH NGHĩA
Xét ví dụ sau:
1/ CH3OH
2/ CH3CH2OH
3/ CH2= CHCH2OH
4/ CH2= CHOH
5/ C6H5OH
6/ C6H5CH2OH
Trong các chất trên, chất nào là ancol ?
Đáp án
1/ CH3OH
2/ CH3CH2OH
3/ CH2= CHCH2OH
6/ C6H5CH2OH



Ancol là những hợp chất hữu cơ mà phân tử có một hoặc nhiều nhóm hiđroxyl ( - OH) liên kết trực tiếp với các nguyên tử C no.
? Như vậy nhóm - OH là nhóm chức của ancol
? Chú ý : Ancol có nhóm - OH liên kết trực tiếp với C không no sẽ không bền, hoặc có nhiều nhóm - OH cùng liên kết với 1 nguyên tử Cacbon, không tồn tại ở điều kiện thường.
Các ancol không bền, không tồn tại ở điều kiện thường trong ví dụ trên là :
1/ CH2= CHOH chuyển hoá thành CH3CHO
2/ C6H5OH là phenol (không phải ancol)
2. Phân loại ancol
? Cách phân loại ancol
Sau đây là một số loại ancol tiêu biểu:
a/ Ancol no, đơn chức, mạch hở.
- CTPT chung: CnH2n+1OH (n ? 1)
- Thí dụ: CH3OH, C2H5OH, C3H7OH...
b/ Ancol không no, đơn chức , mạch hở.
- Thí dụ: CH2= CH - CH2 - OH....
c/ Ancol thơm đơn chức.
- Thí dụ: C6H5CH2OH ....
d/ Ancol vòng no,đơn chức.
- Thí dụ : C6H11OH ...
e/ Ancol đa chức
- Thí dụ : C2H4(OH)2 : Etylen glicol
C3H5(OH)3 : Glixerol...
f/ Ngoài ra còn tuỳ thuộc vào nhóm -OH liên kết với nguyên tử cacbon bậc mấy mà có ancol bậc I ,bậc II hay bậc III
Hãy hoàn thành bảng phân loại ancol sau
?Các ancol no, đơn chức, mạch hở hợp thành dãy đồng đẳng của ancol etylic có công thức chung là CnH2n+1OH ( n nguyên, n ? 1)
No
đơn chức
No
No
Thơm

No
No
Không no
No
đơn chức
đơn chức
đơn chức
đa chức
đa chức
đơn chức
đa chức
2
1
1
3
1
1,2
1,2
1
II. Đồng phân, DANH PHáP
1. ĐồNG PHÂN
Đồng phân vị trí nhóm - OH
Đồng phân mạch Cacbon
Xét VD
Viết các đồng phân ancol ứng với CTPT C4H10O
Đáp án
CH3CH2CH2CH2OH CH3CH(OH)CH2CH3

CH3CH2CH(CH3)OH (CH3)3OH




2. Danh pháp
a/Tên thông thường (Tên gốc chức)
Ancol + tên gốc hiđrocacbon + ic
C2H5OH
CH3OH
(CH3)3COH
Ancol etylic
Ancol metylic
Ancol tert-butylic
b.Tên thay thế
Đây là kiểu gọi tên phổ biến nhất, có thể dùng để gọi tên mọi ancol
Tên hiđrocacbon tương ứng với mạch chính+ số chỉ vị trí nhóm OH + ol
Chọn mạch chính là mạch C dài nhất,có nhiều nhóm - OH nhất.
Đánh số mạch chính từ đầu mạch gần nhóm - OH hơn
Tên ancol = Tên hiđrocacbon mạch chính + số chỉ vị trí nhóm OH + ol
Chú ý: Nếu có 1 nhóm - OH : + ol
Nếu có 2 nhóm - OH : + điol
Nếu có 3 nhóm - OH : + triol
Etanol
Butan-2-ol
2-metylpropan-2-ol
Etan-1,2-®iol
Propan-1,2,3-triol
Prop-2-en-1-ol
Tính chất vật lý của ancol
Hãy điền vào chỗ trống
? ở điều kiện thường, các ancol có từ.......C đến .....C là chất lỏng, các ancol từ ..........C trở lên là chất rắn.
? Các ancol có từ 1 đến 3 nguyên tử C ..............................trong nước. Khi số nguyên tử C tăng lên thì độ tan....................
? Các ancol no, đơn chức CnH2n+1OH đều là những chất............màu.
? Các..............................................thường sánh, nặng hơn nước và có vị ngọt.
Tính chất vật lý của ancol
? ở điều kiện thường, các ancol có từ...1...C đến ..12...C là chất lỏng, các ancol từ ...13.....C trở lên là chất rắn.
? Các ancol có từ 1 đến 3 nguyên tử C ........tan vô hạn......trong nước. Khi số nguyên tử C tăng lên thì độ tan..giảm dần..........
? Các ancol no, đơn chức CnH2n+1OH đều là những chất..không...màu.
? Các...poliol (etylien glicol, glixerol.).....thường sánh, nặng hơn nước và có vị ngọt.
KháI niệm liên kết hiđro
Liên kết Hiđro được hình thành giữa nguyên tử có độ âm điện lớn với nguyên tử Hiđro. Có bản chất là lực hút tĩnh điện . Được kí hiệu bằng dấu ba chấm (...)


Liên kết Hiđro giải thích độ tan trong nước của các hợp chất hữu cơ, nhiệt độ sôi cao một cách bất thường
Củng cố
i/ Kiến thức cần nhớ
Khái niệm và phân loại ancol
Đồng phân và hai cách gọi tên ancol
Bản chất và ý nghĩa của liên kết hiđro
II/ bài tập
Viết CTCT và gọi tên ancol ứng với CTPT C5H12O

BàI về nhà
Bài 1,2 SGK.tr 233
Các bài tập trong sách bài tập hóa học.