Bài 40. Ancol

BÀI 40 : ANCOL (tiết 1)
I – ĐỊNH NGHĨA, PHÂN LOẠI
1. Định nghĩa
Ancol là nghững hợp chất hữu cơ trong phân tử có nhóm hidroxyl –OH liên kết trực tiếp với nghuyên tử cacbon no.
Nhóm –OH này được gọi là nhóm –OH ancol.
CTTQ của ancol no, đơn chức, mạch hở:
CnH2n+1OH
2. Phân loại
Phân loại dựa vào
Đặc điểm gốc hidrocacbon
Dựa vào số nhóm -OH
Dựa vào bậc của ancol
Ancol no đơn chức mạch hở
Phân tử có một nhóm –OH liên kết với gốc ankyl : CnH2n+1OH
Thí dụ: CH3-OH , C2H5-OH
b) Ancol không no, đơn chức, mạch hở
Phân tử có một nhóm -OH liên kết với nguyên tử cacbon no của gốc hidrocacbon không no.
Thí dụ: CH2=CH-CH2-OH , CH3-CH=CH2-CH2-OH
c) Ancol thơm, đơn chức

Phân tử có nhóm –OH liên kết với nguyên tử cacbon no thuộc mạch nhánh của vòng benzen.


Thí dụ:
Ancol benzylic
d) Ancol vòng no đơn chức
Phân tử có một nhóm –OH liên kết với nguyên tử cacbon no thuộc gốc hidrocacbon vòng no.
Thí dụ
xiclohexanol

e) Ancol đa chức
Phân tử có hai hay nhiều nhóm –OH ancol.
Thí dụ: CH2 -CH2
OH
OH
etylen glicol
CH2-CH-CH2
OH
OH
OH
glixerol
Bậc của ancol được tính bằng bậc của nguyên tử liên kết với nhóm –OH
Tùy theo bậc của cacbon no liên kết với nhóm –OH mà ancol thuộc loại ancol bậc I, bậc II hay bậc III.
II – ĐỒNG PHÂN, DANH PHÁP

1.Đồng phân


Đồng phân mạch cacbon
Đồng phân vị trí nhóm chức -OH
2. Danh pháp
Tên thông thường

b) Tên thay thế
+ Chọn mạch chính dài nhất có chứa nhóm – OH
+ Đánh số thứ tự ưu tiên phía có nhóm –OH gần nhất.
Quy tắc:


Thí dụ: CH3 – CH2 – CH2 – CH2 - OH
CH3
4 3 2 1
3-metylbutan-1-ol
III – TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Là chất lỏng hoặc chắt rắn ở điều kiện thường.
- Nhiệt độ sôi, khối lượng riêng tăng theo chiều tăng của phân tử khối.
- Độ tan trong nước giảm khi phân tử khối tăng:
*Khái niệm về liên kết hidro: Liên kết giữa nguyên tử H mang một phần điện tích dương của nhóm –OH này khi ở gần nguyên tử O mang một phần điện tích âm của nhóm – OH kia tạo thành một liên kết yếu gọi là liên kết hidro.
Kí hiệu: dấu “…”

*Ảnh hưởng của liên kết hidro đến tính chất vật lý
+ Tan nhiều trong nước.
+ Có nhiệt độ sôi cao hơn các hidrocacbon có cùng khối lượng phân tử.