Bài 4. Xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Kiểm tra bài cũ
Hãy thuật lại cuộc phản công ở kinh thành Huế.
Kể tên các cuộc khởi nghĩa của phong trào Cần Vương mà em biết.
Kinh tế VIỆT NAM cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
Hoạt động 1
Đọc sgk (Vào những năm …… đường xe lửa), trả lời câu hỏi:
Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, sau khi dập tắt phong trào đấu tranh của nhân dân ta, thực dân Pháp đã làm gì?
Chúng đã khai thác các nguồn tài nguyên nào? Ở đâu?
Ngoài khai thác khoáng sản chúng còn làm gì?
Làm việc nhóm 4
Trước khi bị thực dân Pháp xâm lược, ngành kinh tế chủ đạo ở nước ta là gì?
Sau khi bị Pháp đô hộ và tiến hành khai thác thuộc địa, ngành kinh tế nào mới ra đời ở nước ta?
Ai sẽ được hưởng các nguồn lợi do sự phát triển kinh tế?
Ga Hà Nội
Ga Hà Nội
XÃ HÔI VIỆT NAM cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
Hoạt động 2
Quan sát hình 2, em có nhận xét gì?
Phố Tràng Tiền
Hoạt động 2
Quan sát hình 3, em thấy người nông dân Việt Nam đang làm gì? Họ làm việc trong điều kiện như thế nào?
Em có suy nghĩ gì về cuộc sống người nông dân Việt Nam dưới thời kì Pháp thuộc?
Nông dân Việt Nam trong thời kì Pháp thuộc
Kéo cày thay trâu
Kéo xe bằng sức người
Phía bên ngoài Gare (phố Hàng Cỏ) Hà Nội năm 1900
Hàng Đào - Phố Hàng Đào, đất phường Đại Lợi - Đồng Lạc
Cầu Long Biên thời thuộc Pháp cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20
Phố Hàng Cỏ
Ch? D?ng Xuõn
Buu di?n H� N?i
Nguyễn Phan Long
Trời đất hởi! Dân ta khốn khổ
Đủ các đường thuế nọ, thuế kia
Lưới vây, chài quét trăm bề,
Róc xương, róc thịt còn gì nữa đâu?
Cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp đã làm cho biết bao nhiêu người nông dân mất ruộng và trở thành công nhân làm trong các đồn điền, nhà máy, hầm mỏ,… Đầu thế kỉ XX, nước ta có khoảng 10 vạn công nhân.
Quan sát ảnh công nhân trong thời kì Pháp thuộc, trả lời câu hỏi:
Em thấy những người thợ đang làm gì? Trang phục của họ ra sao? Điều kiện lao động của họ thế nào?
Em có suy nghĩ gì về đời sống của giai cấp công nhân Việt Nam dưới thời kì Pháp thuộc?
Ngoài ra, những người công nhân làm trong các đồn điền cũng bị bóc lột dã man. Sự khổ cực của công nhân được diễn ra bằng nhiều bài, câu ca dao, ví dụ:
Cao su đi dễ khó về
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo
Mỗi cây bón một xác người công nhân.
Do đó lực lượng công nhân Việt Nam sớm có tinh thần đấu tranh chống áp bức bóc lột và sớm trở thành lực lượng lãnh đạo trong sự nghiệp giải phóng dân tộc ở nước ta.
Nêu những giai cấp, tầng lớp mới xuất hiện trong xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX.
Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX đã xuât hiện những giai cấp, tầng lớp mới:
công nhân
chủ xưởng
nhà buôn
viên chức
trí thức,…
Việc khai thác bóc lột của thực dân Pháp đã làm cho thành thị nước ta phát triển, buôn bán mở mang, các giai cấp, tầng lớp mới ra đời. Đời sống công nhân và nông dân thời kì này vô cùng cực khổ.
Dặn dò
Ôn tập:
- Xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX
Chuẩn bị bài:
- Phan Bội Châu và phong trào Đông Du