Bài 4. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

Lớp 11/4
Kính chào
Quý Thầy Cô
Kiểm tra bài cũ :
Theo định nghĩa của Bronsted , các ion :

Na+ , NH4+ , Fe3+ , NO3- , CH3COO- , HCO3-

- là các axit hoặc bazơ , lưỡng tính hay trung tính ?
- giải thích ?
Kiểm tra bài cũ:
2. Trộn lẫn các dd sau ,trường hợp nào KHÔNG xảy ra phản ứng ?
a. NH4Cl +NaOH b. Mg(NO3)2 +(NH4)2SO4
c. K2SO4 +Ba(NO3)2 d.AgNO3 + HCl
1. Để tách ion Ba2+ ra khỏi dd chứa NaNO3 và Ba(NO3)2 có thể dùng :
a. Ca(OH)2 b. AgNO3
c. NaOH d. H2SO4
3. Dung dịch nào có thể tồn tại đồng thời các ion : (không xảy ra phản ứng)
Fe2+ , OH- . b. Ba2+ , SO42-
c. Zn2+ , NO3- . d. NH4+ , K+ , OH-
Phản ứng trao đổi ion
trong dung dịch các chất điện li
( tiết 2)
II. Sự thuỷ phân của muối :
Thí nghiệm : Cho mẩu quỳ tím vào từng dung dịch riêng biệt sau :
1. dd CH3COONa
2. dd FeCl3.
3. dd NaCl
4. H2O
Nhận xét về môi trường của các dung dịch muối trên ?
Thí nghiệm
II. PHẢN ỨNG THỦY PHÂN CỦA MUỐI
Xanh
> 7
Đỏ
< 7
Không đổi
Không đổi
= 7
= 7
Kiềm
Axit
Trung Tính
Trung Tính
giải thích?
II.Phản ứng thuỷ phân của muối
1.Khái niệm sự thuỷ phân của muối

Phản ứng trao đổi ion giữa muối và nước làm pH biến đổi là phản ứng thuỷ phân của muối
2. Phản ứng thuỷ phân của muối:
a) Trường hợp muối trung hoà tạo bởi bazơ mạnh và axit yếu :

VD: dd CH3COONa trong nước có pH > 7

CH3COONa CH3COO- + Na+
CH3COO- + H2O CH3COOH + OH-

Các ion OH- được giải phóng nên môi trường có pH > 7 .

b) Trường hợp muối trung hoà tạo bởi bazơ yếu và axit mạnh :

VD :dd FeCl3 trong nước có pH < 7

FeCl3  Fe3+ + 3Cl-

Fe3+ + HOH  Fe(OH)2+ + H+

Các ion OH- được giải phóng nên môi trường có pH > 7 .

ion nào bị thuỷ phân ?
Đất phèn chua :Fe3+ , Al3+
Rừng tràm – Dứa
trồng trên đất phèn
c) Muối tạo bởi axit mạnh và bazơ mạnh

VD : dd NaCl trong nước có pH = 7:

NaCl  Na+ + Cl-

ion nào bị thuỷ phân ?
dd trung tính có pH = 7
d) Trường hợp muối trung hoà tạo bởi bazơ yếu và axit yếu :

VD: dd (CH3COO)2Pb trong nước

(CH3COO)2Pb  2CH3COO- + Pb2+
CH3COO- + H2O  CH3COOH + OH-
Pb2+ + H2O  PbOH+ + H+







Cả 2 ion đều bị thủy phân

pH dung dịch tùy thuộc mức độ thủy phân của 2 ion


ion nào bị thuỷ phân ?

e) Trường hợp dung dịch muối axit

VD: dd NaHCO3 , NaH2PO4 , Na2HPO4 ?







Ion HCO3- , H2PO4- , HPO42- bị thủy phân
pH dd tùy thuộc bản chất của anion.

NaHCO3
Na+ + HCO3-
HOH H+ + OH-
HCO3- +
H
OH
H2CO3 +
OH -
H
Thuốc trị dư axit dạ dày:
Nabica (thuốc muối)
Kết luận : Muối trung hoà tạo bởi :
pH > 7
pH < 7
pH = 7
tùy thuộc độ thủy phân của hai ion.
Bài tập 1
Dung dịch nào dưới đây có môi trường kiềm:

AgNO3
ZnCl2
K2CO3
KCl
Bài tập 2
Dung dịch nào dưới đây có môi trường axit

ZnCl2
NaNO3
Na2S
NaHCO3
Bài tập 3
Xếp các dung dịch muối sau vào môi trường
thích hợp:
AgNO3,
ZnCl2 .
KCl,
K2CO3,
NaNO3.
Na2S,
NaHCO3.
4. Tìm nhận định sai trong các nhận định sau:
A. Các dung dịch: NaHCO3, KHS, NaOH có pH >7
B. Các dung dịch: Na2SO4, H2CO3, Na2SO3 có pH= 7

C. Các dung dịch: NH4Cl , FeSO4, NaHSO4 có pH <7
D. Các dung dịch: KNO3, Na2SO4, K2SO4 đều trung tính
Kính Chào Quý Thầy Cô