Bài 4. Phản ứng trao đổi ion trong dung dịch các chất điện li

Bài: Phản ứng trong dung dịch các chất điện li
I. Điều kiện xảy ra phản ứng trong dung dịch các chất điện li.
Phản ứng tạo thành chất kết tủa.
Vd:
Na2SO4 + BaCl2 2NaCl + BaSO4 trắng (1)
Na2SO4 2Na+ + SO42-
BaCl2 Ba2+ + 2Cl-
Ba2+ + SO42- BaSO4 trắng (2)
(2): Phản ứng ion thu gọn của phản ứng (1)
Cách viết phương trình ion thu gọn
Chuyển các chất dễ tan và điện li mạnh thành ion, các chất kết tủa, điện li yếu để nguyên dạng phân tử phương trình ion đầy đủ.VD:
2Na+ + SO42-+ Ba2++ 2Cl- BaSO4 +2Na++2Cl-
Lược bỏ những ion không tham gia phản ứng ta được phương trình ion thu gọn. VD:
Ba2+ + SO42- BaSO4


2. Phản ứng tạo thành chất điện li yếu.
a. Phản ứng tạo thành nước
VD1:HCl + NaOH NaCl + H2O
NaOH Na+ + OH-

HCl H+ + Cl-
H+ + OH- H2O
Phenolphtalein có màu hồng

a. Phản ứng tạo thành nước

Phản ứng tạo thành nước
Vd2:
Mg(OH)2 + 2HCl MgCl2 + 2H2O
Mg(OH)2 + 2H+ + 2Cl- Mg2+ + 2Cl- + 2H2O
Mg(OH)2 + 2H+ Mg2+ + 2H2O

2. Ph¶n øng t¹o thµnh chÊt ®iÖn li yÕu.
b. Ph¶n øng t¹o thµnh axit yÕu
Vd:
HCl + NaCH3COO CH3COOH + NaCl
HCl H+ + Cl-
NaCH3COO Na+ + CH3COO-
CH3COO- + H+ CH3COOH

3. Phản ứng tạo thành chất khí
Vd:
CaCO3(r) + 2HCl CO2 + H2O + CaCl2

CaCO3 (r) + 2H+ CO2 + H2O + Ca2+
Kết luận
Phản ứng xảy ra trong dung dịch các chất điện li là phản ứng giữa các ion.
Phản ứng trong dung dịch các chất điện li chỉ xảy ra khi có ít nhất 1 trong các điều kiện sau:
Tạo thành chất kết tủa
Tạo thành chất khí
Tạo thành chất điện li yếu