Bài 4. Đột biến gen

®ét biÕn gen
Bài 4
A
B
C
D
Quan sát hình vẽ, N/c sgk, điền tên các dạng đột biến gen tương ứng vào bảng sau
®ét biÕn gen
Câc d?ng d?t bi?n gen co b?n
A
B
C
D
Đoạn ADN ban đầu
Thay thế một cặp nuclêôtit
M?t m?t c?p nuclí�tit
Thím m?t c?p nucclí�tit
®ét biÕn gen
Từ những biến đổi của các dạng B, C, D. Hãy khái quát lại để rút ra khái niệm đột biến gen và các dạng đột biến gen?Trong các dạng đột biến trên, dạng nào gây hậu quả lớn hơn? Giải thích.
I. Khái niệmvà các dạng đột biến gen
1.Khái niệm
- Cá thể mang gen đột biến đã biểu hiện ra kiểu hình được gọi là thể đột biến
-Là những biến đổi trong cấu trúc của gen, liên quan đến một c?p nuclờụtit (đột biến điểm) hoặc một số cặp nuclêôtit.
2. Các dạng:
- Đột biến thêm hay mất một cặp nuclêôtit
- Đột biến thay thế một cặp nuclêôtit
®ét biÕn gen
- Tần số đột biến gen phụ thuộc vào: tác nhân kích thích, cường độ, liều lượng và cấu trúc của gen
Đột biến thay
1 cặp nucleotit
Đột biến thêm
1 cặp nucleotit
Đột biến đảo
1 số cặp nucleotit
Đột biến mất
1 cặp nucleotit
®ét biÕn gen
II. Nguyên nhân và cơ chế phát sinh đột biến gen
1. Nguyên nhân:
Do tác động lý, hoá học, sinh học ở ngoại cảnh, hoặc những rối loạn sinh lý, sinh hoá của tế bào.
Đọc mục II. Quan sát H4.1, 4.2 , trả lời các câu hỏi sau:
- Nguyên nhân nào gây nên đột biến gen?
- Nêu cơ chế phát sinh đột biến gen?
2. Cơ chế phát sinh
a. Sự kết cặp không đúng trong nhân đôi ADN
Cỏc d?ng hi?m cú vị trí liên kết H bị thay đổi ? kết cặp không đúng (cặp G -X => A-T)
G*

X
G*

T
A

T
Nhân đôi
Nhân đôi
Đột biến G - X ? A - T do kết cặp không hợp đôi trong phân tử ADN
®ét biÕn gen
A

T
A

5BU
G

5BU
Nhân đôi
Nhân đôi
b. Tác động của tác nhân gây đột biến
- Tác nhân vật lí (UV) ?2T trên cùng1 mạch ADN liờn k?t v?i nhau ?đột biến gen
-Tác nhân hoá học (5BU): A-T ? G -X
- Tác nhân sinh học: do virut (viêm gan B...) ?đột biến gen.
G

X
Nhân đôi
Đột biến A - T ? G - X do tác động của 5BU
®ét biÕn gen
III. Hậu quả và ý nghĩa của đột biến gen
Qs một số hình ảnh về hậu qu? của đột biến gen từ đó rút ra kết luận gì?
1. Hậu quả:
-Có hại, có lợi, trung tính
- Hậu quả đột biến gen phụ thuộc vào vị trí và phạm vi biến đổi gen; điều kiện môi trường; tổ hợp gen
Máy bay Mỹ rải chất độc màu da cam
Tác hại của chất độc màu da cam
®ét biÕn gen
2. Vai trò và ý nghĩa của đột biến gen
N/c mục 2, kết hợp kiến thức đã học ở lớp 9, trình bày vai trò ý nghĩa của đột biến gen đối với tiến hoá và chọn giống
- Đối với tiến hoá: cung cấp nguyên liệu cho tiến hoá
- Đối với chọn giống: cung cấp nguyên liệu cho quá trình chọn giống
®ét biÕn gen
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
1. Hãy chọn câu đúng trong số các câu sau đây nói về đột biến điểm.
A. Trong các loại đột biến điểm thì phần lớn đột biến thay thế cặp nuclêôtit là ít gây hại nhất
B. Đột biến điểm là những biến đổi đồng thời tại nhiều điểm khác nhau trong gen
C. Trong bất cứ trường hợp nào , tuyệt đại đa số đột biến điểm đều có hại
D. Đột biến điểm là những biến đổi nhỏ nên ít có vai trò trong quá trình tiến hoá
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
2. Đột biến gen là
A. sự biến đổi một cặp nuclêôtit trong gen.
B. sự biến đổi một số cặp nuclêôtit trong gen.
C. những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới sự biến đổi một hoặc một số cặp nuclêôtit, xảy ra tại một điểm nào đó của phân tử ADN.
D. những biến đổi xảy ra trên suốt chiều dài của phân tử ADN
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
3. Thể đột biến là những cơ thể mang đột biến
A. đã biểu hiện ra kiểu hình.
B. nhiễm sắc thể.
C. gen hay đột biến nhiễm sắc thể.
D. mang đột biến gen.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
4. Sự phát sinh đột biến gen phụ thuộc vào
A. cường độ, liều lượng, loại tác nhân gây đột biến và cấu trúc của gen.
B. mối quan hệ giữa kiểu gen, môi trường và kiểu hình.
C. sức đề kháng của từng cơ thể.
D. điều kiện sống của sinh vật.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
5. Điều không đúng về đột biến gen
A. Đột biến gen gây hậu quả di truyền lớn ở các sinh vật vì làm biến đổi cấu trúc của gen.
B. Đột biến gen có thể có lợi hoắc có hại hoặc trung tính.
C. Đột biến gen có thể làm cho sinh vật ngày càng đa dạng, phong phú.
D. Đột biến gen là nguồn nguyên liệu cho quá trình chọn giống và tiến hoá.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
6. Guanin dạng hiếm kết cặp với timin trong tái bản tạo nên
A. nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch ADN gắn nối với nhau.
B. đột biến A-TG-X.
C. đột biến G-X A-T.
D. sự sai hỏng ngẫu nhiên.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Chọn phương án đúng cho cho câu trắc nghiệm sau
7. Tác nhân hoá học như 5- brômuraxin là chất đồng đẳng của timin gây
A. đột biến thêm A.
B. đột biến mất A.
C. nên 2 phân tử timin trên cùng đoạn mạch AND gắn nối với nhau.
D. đột biến A-TG-X.
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0