Bài 4. Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

GV: NGUYỄN TUẤN HOÀNG HƯNG
NGỮ VĂN 6



NĂM HỌC 2016 - 2017
KIỂM TRA BÀI CŨ
Trình bày đặc điểm của sự việc và nhân vật trong văn tự sự.
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
1/ Tìm hiểu chủ đề
VD:SGK/44
Tuệ Tĩnh là danh y lỗi lạc đời Trần. Ông chẳng những là người mở mang ngành Y dưu?c dân tộc, mà còn là ngu?i hết lòng thuương yêu, cứu giúp ngưu?i bệnh.
Một hôm, có nhà quý tộc trong vùng cho con đến mời Tuệ Tĩnh vào tưu dinh để xem bệnh đau lưung cho mình. Ông sắp đi thì bất ngờ có hai vợ chồng ngưu?i nông dân khiêng đứa con bị ngã gãy đùi đến, mếu máo xin ông chạy chữa. Tuệ Tĩnh liền xem mạch cho cậu bé, rồi bảo anh con nhà quý tộc:
- Anh về thưua với cụ rằng ta sẵn sàng đi, nhuưng bây giờ thì phải chữa cho cậu bé này truước, vì chú nguy hơn.
Anh con nhà quý tộc sửng sốt:
- Xin ngài đến đằng dinh tôi trưu?c. Bọn gia nô đã đem võng đợi sẵn cả rồi.
- Không! - Tuệ Tĩnh dứt khoát trả lời - Ta phải chữa gấp cho chú bé này, để chậm tất có hại.
Tuệ Tĩnh bắt tay ngay vào việc chữa trị, không chú ý gì đến thái độ hậm hực của anh con nhà quý tộc. Qua gần trọn buổi, chú bé nhà nông đã đu?c bó nẹp nằm yên trên giưu?ng bệnh. Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm. Vợ chồng ngưu?i nông dân lạy tạ:
- A Di Đà Phật! Không có ngài thì tính mạng con tôi nguy rồi, chúng tôi biết lấy gì đền đáp cho xứng?
Tuệ Tĩnh trả lời:
- Con nguười ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn, sao ông bà lại nói chuyện ơn huệ. Ông bà cứ yên tâm, sau hơn một tuần trăng chú bé sẽ đi lại đưuợc!
Trời đã sập tối, chợt nhớ tới nhà quý tộc, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.
Em hãy kể tên các nhân vật có trong truyện? Nhân vật chính là ai?
Các nhân vật: Tuệ Tĩnh , nhà
quý tộc, anh con nhà quý tộc, hai
vợ chồng người nông dân, chú bé
bị gãy chân, gia nô.
Trong truyện, Tuệ Tĩnh đã
gặp phải tình huống khó xử nào?

Có hai bệnh nhân cùng cần đến
sự giúp đỡ của Tuệ Tĩnh: bệnh
nhân nhẹ, giàu có, có quyền lực;
bệnh nhân nặng, nghèo khó.
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
1/ Tìm hiểu chủ đề
VD:SGK/44
Tuệ Tĩnh
Phẩm chất của Tuệ Tĩnh: hết lòng thưuơng yêu, cứu giúp ngưuời bệnh.
Chủ đề: Ca ngợi lòng thuương ngưu?i của Tuệ Tĩnh.
Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà nguười viết đặt ra trong văn bản.
Chủ đề thể hiện ở:
+ Lời phát biểu của nhân vật.
+ Việc làm của nhân vật.
+ L?i miờu t? tõm tr?ng nhõn v?t.
+ Nhan đề của văn bản.
Em hãy chọn nhan đề thích hợp
với chủ đề của văn bản trên và nêu
lí do?
Nhan đề phù hợp với chủ đề của
văn bản:
+ Tấm lòng thương ngưu?i của
thầy Tuệ Tĩnh.(nhấn mạnh khía
cạnh tình cảm của thầy Tuệ Tĩnh.)
+ Y đức của Tuệ Tĩnh( đề cao
đạo đức nghề y)
Em hãy đặt tên khác cho văn
bản trên?
Vậy, chủ đề của văn bản còn thể
hiện ở đâu?
Chủ đề: Ca ngợi lòng thương người của Tuệ Tĩnh.
- Câu chủ đề: […] người hết lòng yêu thương, cứu giúp người bệnh.
Lời phát biểu: Con người ta cứu giúp nhau lúc hoạn nạn…
Lời miêu tả việc làm: -Ta phải chữa cho chú bé này trước vì chú nguy hơn.
-Ta phải chữa cho chú bé này, để chậm tất có hại.
-Trời sập tối, ông vội vã ra đi không kịp nghỉ ngơi.
Nhan đề của
văn băn
BẢN ĐỒ TƯ DUY
Lời văn miêu tả tâm trạng Tuệ Tĩnh yên tâm thở phào nhẹ nhõm.
Các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài trên đây thực hiện những yêu cầu gì của bài văn tự sự.
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
1/ Tìm hiểu chủ đề
2/ Dàn bài của bài văn tự sự
Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc:
- Nhân vật: Tuệ Tĩnh
- Sự việc: hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh.
Thân bài: Kể diễn biến sự việc:
-Sự việc 1: Từ chối chữa bệnh cho con nhà giàu trước vì bệnh anh ta nhẹ.
-Sự việc 2: Chữa ngay cho con trai người nông dân vì bệnh của chú bé nguy hiểm hơn.
C. Kết bài: Kể kết cục sự việc :
Tiếp tục đi chữa bệnh cho con nhà giàu
Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc:
- Nhân vật: Tuệ Tĩnh
- Sự việc: hết lòng yêu thương cứu giúp người bệnh.
Thân bài: Kể diễn biến sự việc:
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
Mở bài: Giới thiệu chung về nhân vật và sự việc
Thân bài: Kể diễn biến sự việc
Kết bài: Kể kết cục sự việc
II/ LUYỆN TẬP
*Ghi nhớ (sgk/45)
Tiết 14: CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
I/ TÌM HIỂU CHỦ ĐỀ VÀ DÀN BÀI CỦA BÀI VĂN TỰ SỰ
II/ LUYỆN TẬP
Bài 1
a.Chủ đề:
Biểu duơng đức tính thật thà, trung thực.
Chế giễu thói tham lam
Sự việc thể hiện chủ đề: Xin bệ hạ hãy thuưởng cho thần năm mưuơi roi..hai muươi nhăm roi."
b.Dàn bài: Mở bài: Từ đầu.nhà vua.
Thân bài: Tiếp . hai mươi nhăm roi
Kết bài: Còn lại.
c. So sánh với truyện Tuệ Tĩnh:
- Giống: Bố cục 3 phần
- Khác: Mở bài: truyện Tuệ Tĩnh nói rõ ngay chủ đề, truyện Phần thưuởng chi nêu tình huống.
Kết bài: truyện Tuệ Tĩnh kể sự việc tiếp diễn( gợi mở) truyện Phần thưuởng kể sự việc kết thúc( bất ngờ).
d. Sự việc trong phần thân bài thú vị ở lời cầu xin của ngưuời nông dân.
Bài 2: So sánh cách mở và kết trong hai truyện Son Tinh, Thu? Tinh và Sự tích Hồ Guơm
Hướng dẫn về nhà:
Bài cũ:
Nắm được bài văn tự sự có chủ đề thống nhất và bố cục rõ ràng.
Bài mới:
Soạn bài: +Xác định chủ đề và dàn ý của một truyện dân gian đã học để tiết sau ta luyện tập tiếp bài chủ đề tự sự.
+Đọc truyện “Sự Tích Hồ Gươm”
-Tìm chủ đề truyện.
-Xác định bố cục truyện và ý chính của truyện.