Bài 4. Cacbohiđrat và lipit

giáo viên: nguyễn khắc sế
Bài 5: cacbonhydrat và lipit
1. Đường đơn:(Mônô saccarit)
- Có 3 C ( Triôz), 5C ( Pentôz), 6C ( Hêxôz)
- Đường 6C: ( C6 H12 O6 ) Glucôzơ, Frúctôzơ, Galactôzơ
* Dạng khô thường ở dạng mạch thẳng. Khi có nước ở dạng mạch vòng bền vững hơn.
a)Glucôzơ:
CHO
H - C - OH
HO - C - H
H - C - OH
H - C - OH
CH2OH
CH2OH
OH
OH
OH
OH
GLUCÔZƠ ?
GLUCÔZƠ ?
H2O
1
2
3
4
5
6
6
5
4
3
2
1
b) Fructôz:
CH2OH
H - C = O
HO - C - H
H - C - OH
H - C - OH
CH2OH
6
5
4
3
2
1
c)Galactôz:
CHO
H - C - OH
HO - C - H
H - C - OH
H - C - OH
CH2OH
H2O
H2O
6
1
5
4
3
6
1
4
2
3
2
4
3
2
1
6
5
5
2. Đường đôi: ( Disaccarit)
Đường Mantoz, Lactoz, Saccaroz.
a)Mantôz: ( đường mạch nha)
-Đường Mantôz gồm 2 phân tử đường glucôz liên kết với nhau bằng liên kết glucôzit 1? - 4 (hoặc 1 ? - 4.)



b) Lactôz: ( đường sữa)
- Đường Galactôz kết hợp với đường
Glucôz ? bằng liên kết glucôzit 1? -4.
c) Sáccarôz: ( đường mía, củ cải)
- Đường Glucôz ? liên kết với
đường Fructôz bằng liên kết 1? -2
3. Đường đa: ( Pôli saccarit)
Tinh bột, Glicôgien, Xenlulôz, Kitin?
a) Tinh bột:
- Gồm hỗn hợp Amyloz và Amylopectin.
* Amyloz:
- Gồm 250 ? 300 phân tử Glucôz? liên kết với nhau bằng liên kết 1? - 4 tạo mạch thẳng.
- Mạch thẳng xoắn lò xo- Mỗi vòng xoắn gồm 6 phân tử Glucôz? được duy trì bằng liên kết hydrô.
* Amylopectin:
- Khác Amyloz có cấu trúc phân nhánh. Cứ 24 ? 30 phân tử Glucôz? lại có 1 nhánh.
- Mạch chính liên kết với nhánh bằng liên kết 1? - 6 .

1
1
1
1
4
4
4
4
Mạch bên
Mạch chính
CH2
Liên kết 1? - 6
6
1
1
1
1
1
1
4
4
4
4
4
Amylopectin
H
b) Glicôzen:
- Có cấu trúc giống Amylôpectin nhưng phân nhánh mau hơn khoảng 8 -12 phân tử Glucôz có 1 nhánh
c) Xenlulôz:
- Các phân tử đường Glucôz ( 300 ? 15000 phân tử) liên kết với nhau bằng liên kết Glucôzit 1? - 4 (hoặc 1 ? - 4.) hình thành chuỗi mạch thẳng - Xenlulôz.
- Các Xenlulôz mạch thẳng nằm song song với nhau và liên kết với nhau bằng liên kết hydrô tạo bó dài - Vi sợi Xenlulôz.
d) Kitin:
- Gồm các phân tử đường Glucôz ? liên kết với nhau bằng liên kết Glucôzit 1 ? - 4.
- Nhóm -OH của Glucôz thay bằng nhóm phức - HC.CO.CH3 nên giữa các chuỗi có nhiều liên kết hydrô hơn - bền vững hơn.
4. Lipit:
a) Lipit đơn giản: ( Dầu, mỡ, sáp)
- Dầu, mỡ hình thành từ 1 phân tử rượu 3C ( Glyxerol) và 3 axit béo bằng liên kết este.
+Mỡ của động vật là A.béo no ( A.Stearic C17H 35COOH ).
+Dầu thực vật là A.béo không no ( A.Linoleic C17H 31COOH ).

H O Axit bÐo

H – C – O – C

O

Glixerol H – C – O – C

O

H – C – O – C

H
liên kết este
b) Lipit phức tạp:
* Phôt pho lipit: Gồm Glixerol, 2 axit béo,Phốt phát và bazơ nitơ
H
H ? C ?O ?C.C17 H 35 ( A.Stearic)

H ? C ?O ?C.C17 H 35
OH
Côlin ? O ? P? O ? C ? H
O H

- Đầu ưa nước Đuôi kị nước

-Đầu ưa nước phân cực ? Tan trong nước
-Đuôi kị nước không phân cực - không tan trong nước
* Steroit:
- Các steroit: Colesterol, Axit mật, hooc môn giới tính, hoocmôn gây lột xác, diệp lục, carotenoit, Vit A, D, E.
- Steroit chứa các nguyên tử kết vòng
Chân thành cám ơn các thày cô
Mong các thày cô cho ý kiến đóng góp