Bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô-ma

BÀI 3
CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG TÂY-HI LẠP VÀ RÔ MA
Những thành tựu văn hóa cổ đại Hi Lạp – Rô ma phát triển như thế nào? ( liên hệ với các thành tựu VHCĐ Phương Đông)...
Kiến thức trọng tâm:
- Nắm được những nét chính về ĐKTN và quá trình xuất hiện nền văn minh cổ đại Hi Lạp – Rô Ma...
Thị quốc: hoạt động kinh tế, cơ cấu dân cư, thể chế chính trị...
1. Thiên nhiên và cuộc sống của con người
a, Điều kiện tự nhiên
Ch? y?u l� dất d?i khơ c?ng , chỉ thích hợp tr?ng cây CN lâu năm
=> khĩ khan v? SX luong th?c
Có biển, nhiều hải cảng, giao thông trên biển dễ dàng...
+ Thuận lợi:
+ Khó khăn:
b, Hoạt động kinh tế
+ Trồng và chế biến SP từ cây CN lưu niên: rượu nho, dầu ôlưu
Rừng cây ô-liu
b, Hoạt động kinh tế
+ Thủ công nghiệp: làm đồ gốm, chế tác kim loại, có nhiều xưởng TC quy mô lớn..
+ Trồng và chế biến SP từ cây CN lưu niên: làm rượu nho, dầu ôlưu
+ Thương nghiệp: có nhiều hải cảng, có thuyền lớn nên thương mại đường biển sớm phát triển, họ xuất đi hàng TC, rượu nho, dầu ô lưu... nhập lúa mì, thực phẩm, tơ lụa...
=> Kinh tế hàng hóa -tiền tệ sớm xuất hiện
b, Hoạt động kinh tế
+ Thủ công nghiệp...
+ Trồng và chế biến SP từ cây CN lưu niên...
2. Thị quốc Địa Trung Hải
+ Về đơn vị hành chính: là một quốc gia, trong đó thành thị là chủ yếu. Thành thị có lâu đài, phố xá, sân vận động, bến cảng...
Đất đai phân tán nhỏ. Cư dân sống bằng nghề TC và TN nên đã hình thành các thị quốc
* Nguyên nhân ra đời:
* Tổ chức của thị quốc:
+ Cư dân: có 3 tầng lớp Chủ nô, dân tự do ( bình dân), nô lệ . Nô lệ chiếm số đông nhất, là LLSX chính nuôi sống cả xã hội, bị bóc lột thậm tệ và khinh rẻ...
Do thường xuyên bị chủ nô bạc đãi, bóc lột nặng nề, khinh rẻ nên nô lệ thường phản kháng chủ nô.
* Thể chế chính trị
Đây là nền dân chủ của chủ nô. Tuy nhiên đó vẫn là một bước phát triển cao hơn so với thể chế chính trị của các quốc gia cổ đại phương Đông
=> Nhận xét:
Bản chất của nền dân chủ ở Hi lạp và Rôma ?
Đại hội
công dân
HĐ 500
HĐ 10
(Quốc hội)
(Chính phủ- Nhiệm kỳ 1 năm)
Bài tập củng cố
Lập bảng so sánh theo mẫu sau:
- Ven các sông lớn ở Châu Á , bắc Phi
- Ven bờ biển Địa Trung Hải
- Đồng bằng rộng, đất phù sa màu mỡ...
- Núi đồi và cao nguyên, đất khô cứng ...
Nông nghiệp trồng lúa nước...
(tự cung, tự cấp)
Thủ công và thương nghiệp...
(sản xuất hàng hóa)
TN kỷ IV – TN Kỷ III TCN
Đầu TN kỷ I TCN
3 tầng lớp: quý tộc, nông dân công xã, nô lệ
(NDCX là LLSX chính)
3 tầng lớp: chủ nô, bình dân, nô lệ
(Nô lệ là LLSX chính)
Nhà nước chuyên chế cổ đại
Nhà nước dân chủ chủ nô
(thời kỳ công cụ đồng)
(thời kỳ công cụ sắt)
VUA CC
QUAN LẠI, QUÝ TỘC
NÔNG DÂN CÔNG XÃ
NÔ LỆ
CHỦ NÔ
THỢ THỦ CÔNG
NÔ LỆ
NÔNG NGHIỆP
THỦ CÔNG NGHIỆP - BB
XÂY DỰNG
THỦ CÔNG NGHIỆP
TN
NN
XÃ HỘI CỔ ĐẠI
XHCĐ PHƯƠNG ĐÔNG
XHCĐ PHƯƠNG TÂY
ND TỰ DO
BAN CHẤP CHÍNH
XD
3, Những thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây
a, Lịch và chữ viết
- Dương lịch: 1 năm có 365 ngày và ¼, chính xác hơn…
- Hệ chữ cái Rô ma(chữ la tinh) gồm 26 chữ cái: hoàn chỉnh, đơn giản và linh hoạt, được dùng phổ biến hiện nay.
b, Sự ra đời của khoa học
- Đạt được một trình độ khá cao trong các lĩnh vực, gắn với tên tuổi các nhà khoa học nổi danh
=> Ý nghĩa: đây là cống hiến lớn lao của cư dân địa Trung hải cho nền văn minh nhân loại.
Chữ tượng hình Ai Cập cổ
TA-LÉT
PY-TA-GO
Ơ-CƠ-LÍT
+ Toán học: Ta-lét, Pi-ta-go, Ơ-cơ-lít
+ Vật Lý : Ác-si-mét
“NẾU CHO TÔI MỘT ĐIỂM TỰA, TÔI SẼ BẨY CẢ TRÁI ĐẤT LÊN”
PLATON
A-RI-XTỐT
+ Triết học: Pla-tôn, A-ri-xtốt
+ Y học: Hy-pô-crát
TUY-XI-ĐÍT
HÊ-RÔ-ĐỐT
+ Sử học: Tuy-xi-đít, Hê-rô-đốt
=> Nhận xét
Khoa học đến thời Hy lạp, Rôma mới thực sự trở thành khoa học vì d� d?t t?i s? chính xác, khái qu�t hoá ...
c, Văn học
- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể loại văn học: tiểu thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch..
+ Sử Thi : I-di-át Và Ô-đi-xê( Hô-me)
I-DI-ÁT
NHÀ THƠ HÔ-ME
Ô-ĐI-XÊ
c, Văn học
- Văn học viết phát triển cao, hình thành các thể loại văn học: tiểu thuyết, thơ trữ tình, bi kịch, hài kịch..
+ Sử Thi : I-di-át Và Ô-đi-xê( Hô-me)
+Kịch: Ơ-đíp Làm Vua (Xô-phô-clơ)
Xô-phô-clơ
d, Nghệ thuật kiến trúc điêu khắc và hội họa
- Kiến trúc: có nhiều công trình lớn như đền Pác-tê-nông, đấu trường Cô-li-dê...
Đền Parthenon trên đồi Acropolis, HyLap
Hiểu biết của em về Đền Pa-tê-nông ?
- Đền Parthenon . Pêricơlét – chính khách nổi tiếng Hy Lạp cổ đại và là người đứng đầu thành bang Aten vào giữa thế kỷ V trướcCN đã quyết định xây dựng Athen thành thành bang đẹp nhất Hy Lạp thời đó. Quần thể kiến trúc tuyệt mỹ được xây dựng trên đồi Acropole là những kiệt tác hoàn mỹ của nghệ thuật Hy Lạp cổ đại, trong đó đền Parthenon là một trong 3 công trình nổi tiếng nhất được xây dựng trên nền đất đền Athena thời xa xưa (hai công trình còn lại là đền Athéna Nike, Erechthéion). Kiến trúc sư Ictinus –người miền Đông Hy Lạp là tác giả của công trình đền Parthenon. Đền này dài 69,5m, rộng 30,5m ,xung quanh nội điện là hành lang cột gồm 46 cột lớn bằng đá cẩm thạch.
ĐẤU TRƯỜNG CÔ-LI-DÊ( LA MÃ)
Hiểu biết của em về đấu trường Rôma ?
ĐẤU TRƯỜNG CÔ-LI-DÊ( LA MÃ)
Là một đấu trường lớn ở thành phố Rôma, gồm sân đấu hình êlip (kích thước 86 m ´ 54 m) và khán đài có 80 hàng bậc thang, chia làm 4 tầng, chứa được 50 nghìn khán giả. Được xây bằng đá, kết cấu chịu lực bằng gạch và bê tông. Kiến trúc hùng vĩ nhờ hình khối lượn tròn mềm mại và phân vị theo chiều cao thành 4 tầng bằng kiến trúc cổ điển khác nhau.
Đấu trường Coliseum
Bên trong đấu trường
d, Nghệ thuật
Nhiều tác phẩm như: Lực sĩ ném đĩa, tượng nữ thần A-tê-na, tượng thần Dớt, tượng thần vệ nữ Mi-lô…
- Kiến trúc...
- Điêu Khắc :
Lực sĩ ném đĩa
Lực sĩ ném đĩa là một trong những tác phẩm nỗi bật nhất của Mi-Rông, thiên tài vĩ đại của Hi-Lạp thời cổ đại.
Đây là tác phẩm đầu tiên của nghệ thuật kiến trúc diễn tả sức mạnh kết hợp với cái đẹp. Cơ chân cơ tay được miêu tả rất sống động và đúng như thật…
Trong bức tượng này, vừa có quan niệm thẩm mĩ vừ có hình ảnh thực của đời thường, với tượng này Ông đã tách ra khỏi thần thánh, đề cao giá trị con người, đề cao cuộc sống với những cảm hứng sáng tạo trong nghệ thuật
TƯỢNG NỮ THẦN ATÊNA
TƯỢNG THẦN DỚT
TƯỢNG THẦN ZEUS Ở OLYMPIA (Hy Lạp hiện nay)
Do Kiến trúc sư Pheidias thiết kế, thể hiện tư thế thần Zeus đang ngồi trên ngai vàng
Tượng được làm bằng ngà voi và vàng cao 13m (43ft) đặt trên một phần đế bằng đá cẩm thạch cao 1 m (3,3ft)
Năm 462 sau CN, một trận hỏa hoạn khủng khiếp đã tàn phá thành phố và thiêu hủy bức tượng
Tương thần Vệ nữ Milo
Tượng Thần Vênus
Tượng nữ thần chiến thắng
TƯỢNG THẦN APOLON
a, Lịch và chữ viết...
3, Những thành tựu văn hóa cổ đại phương Tây
b, Sự ra đời của khoa học....
c, Văn học...
d, Nghệ thuật ...
=> Nhận xét:
+ Văn hóa Hi Lạp – Rô Ma đa phát triển đạt đến trình độ cao...
+ Có ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài tới quá trình phát triển của lịch sử văn minh nhân loại
* Nguyên nhân phát triển:
+ Sự phát triển cao của nền kinh tế công thương...
+ Thể chế chính trị dân chủ chủ nô...
+ Giao lưu và tiếp thu văn hoá cổ đại phương Đông ...
Hãy nối danh nhân cột A phù hợp với cột B.
Hãy nối danh nhân cột A phù hợp với cột B