Bài 4. Các nước Đông Nam Á và Ấn Độ

Bài 4

CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
VÀ ẤN ĐỘ


I CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
1. Sự hình thành các quốc gia độc lập sau chiến tranh thế giới thứ hai.
a. Vài nét chung về quá trình đấu tranh giành độc lập..
- Trước Thế chiến II, Đông Nam Á là thuộc địa của các đế quốc Âu Mỹ, sau đó là Nhật Bản (trừ Thái Lan).
- Sau 1945, các nước Đông Nam Á đã đứng lên đấu tranh giành độc lập.
- Nhưng thực dân Âu - Mỹ lại tái chiếm Đông Nam Á, nhân dân ở đây tiếp tục kháng chiến chống xâm lược
b. Lào (1945 - 1975)
1. 1945 - 1954: Kháng chiến chống Pháp
? Tháng 8/1945, nhân dân Lào nổi dậy và thành lập chính quyền cách mạng. Ngày 12/10/1945, chính phủ Lào ra mắt quốc dân và tuyên bố độc lập.
? Tháng 3/1946 Pháp trở lại xâm lược, nhân dân Lào cầm súng bảo vệ nền độc lập dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương và sự giúp đỡ của quân tình nguyện Việt Nam,
- Từ 1953 - 1954, liên quân Lào - Việt phối hợp mở các chiến dịch lớn, góp phần vào chiến thắng Điện Biên Phủ (Việt Nam), buộc Pháp ký Hiệp định Giơnevơ (20/7/1954) thừa nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Lào.
2. 1954 - 1975: Kháng chiến chống Mỹ
- Năm 1954, Mỹ xâm lược Lào. Đảng Nhân dân cách mạng Lào (thành lập ngày 22/3/1955) lãnh đạo cuộc kháng chiến chống Mỹ .
Đến đầu những năm 1960 đã giải phóng 2/3 lãnh thổ và 1/3 dân số cả nước.
-Từ 1964 ?1973, nhân dân Lào đánh bại các chiến lược "chiến tranh đặc biệt" và "chiến tranh đặc biệt tăng cường" của Mỹ
- Tháng 02/1973, các bên ở Lào ký Hiệp định Vientian lập lại hòa bình, thực hiện hòa hợp dân tộc ở Lào.
? Thắng lợi của cách mạng Việt Nam 1975 tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân Lào nổi dậy giành chính quyền trong cả nước.
Ngày 2/12/1975 nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào chính thức thành lập. Lào bước vào thời kỳ mới: xây dựng đất nước và phát triển kinh tế-xã hội.
c. Campuchia
1. 1945 – 1954: Khaùng chieán choáng Phaùp

- Thaùng 10/1945, Phaùp trôû laïi xaâm löôïc Campuchia.
- Sau thaát baïi ôû Ñieän Bieân Phuû, Phaùp kyù Hieäp ñònh Giônevô coâng nhaän ñoäc laäp, chuû quyeàn vaø toaøn veïn laõnh thoå Campuchia.
2. Töø1954 – 1975:
- 1954 – 1970: Chính phuû Xihanuc thöïc hieän ñöôøng loái hoøa bình, trung laäp.
- 1970 – 1975: Khaùng chieán choáng Myõ
- Ngaøy 17/4/1975, thuû ñoâ Phnoâm Peânh ñöôïc giaûi phoùng,
3. 1975 – 1979: Noäi chieán choáng Khô-me ñoû
- Taäp ñoaøn Khô-me ñoû do Poân-Poát caàm ñaàu, thi haønh chính saùch dieät chuûng vaø gaây chieán tranh bieân giôùi Taây Nam Vieät Nam.
- Ngaøy 3/12/1978, Maët traän daân toäc cöùu nöôùc Campuchia thaønh laäp,
- Ngaøy 7/1/1979, thuû ñoâ Phnoâm Peânh ñöôïc giaûi phoùng,
4. 1979 ñeán nay: Thôøi kyø hoài sinh vaø xaây döïng ñaát nöôùc:
- Töø 1979, noäi chieán tieáp tuïc dieãn ra keùo daøi hôn moät thaäp nieân.
- Ngaøy 23/10/1991, Hieäp ñònh hoøa bình veà Campuchia ñöôïc kyù keát.
- Sau cuoäc toång tuyeån cöû thaùng 9/1993, Campuchia böôùc sang thôøi kyø phaùt trieån môùi.
2. QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
a. Nhóm 5 nước sáng lập ASEAN
- Những năm 1950 - 1960: Đều tiến hành công nghiệp hóa thay thế nhập khẩu (chiến lược kinh tế hướng n?i),
- Từ những năm 60 - 70 trở đi, chuyển sang chiến lược công nghiệp hóa lấy xuất khẩu làm chủ đạo (chiến lược kinh tế hướng ngoại),
- Sau 30 năm, bộ mặt kinh tế - xã hội các nước này có sự biến đổi lớn:
b,Nhóm các nước Đông Dương
- Cuối những năm 1980 - 1990, chuyển dần sang nền kinh tế thị trường.
c. Các nước Đông Nam Á khác
- Brunei: toàn bộ nguồn thu dựa vào dầu mỏ và khí tự nhiên. Từ giữa những năm 1980, chính phủ tiến hành đa dạng hóa nền kinh tế.
- Mianma Từ 1988, chính phủ tiến hành cải cách kinh tế và "mở cửa", kinh tế có nhiều khởi sắc.
3. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA TỔ CHỨC ASEAN.

a. Bối cảnh thành lập:
- Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các nước Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Bangkok (Thái Lan), gồm 5 nước: Indonesia, Malaysia, Singapore, Philippine và Thái Lan. Trụ sở ở Jakarta (Indonesia).
- Hiện nay ASEAN có 10 nước: Brunei (1984), Việt Nam (28.07.1995), Lào và Mianma (07.1997), Campuchia (30.04.1999).
b. Hoạt động:
- Từ 1967 - 1975: Là tổ chức non yếu, hợp tác lỏng lẻo.
- Từ 1976 đến nay: Hội nghị Bali (Indonesia) tháng 2/1976, ký Hiệp ước Bali, xác định những nguyên tắc cơ bản:
+ Tôn trọng chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ;
+ Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau;
+ Không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực với nhau;
+ Giải quyết các tranh chấp bằng phương pháp hòa bình;
+ Hợp tác phát triển có hiệu quả trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội.
- Sau 1975, ASEAN cải thiện quan hệ với Đông Dương,
- Sau khi phát triển thành 10 thành viên (1999), ASEAN đẩy mạnh hoạt động hợp tác kinh tế,
Năm 1992, lập khu vực mậu dịch tự do Đông nam Á (AFTA) rồi Diễn đàn khu vực (ARF), Diễn đàn hợp tác Á - Âu (ASEM), có sự tham gia của nhiều nước Á - Âu.
II. ẤN ĐỘ

1. Cuoäc ñaáu tranh giaønh ñoäc laäp töø 1945 – 1950.
- 19/2/1946 hai vaïn thuyû binh Bom-bay khôûi nghóa
- Ngaøy 22.02, ôû Bom-bay, 20 vaïn coâng nhaân, hoïc sinh, sinh vieân baõi coâng, tuaàn haønh, mít-tinh choáng Anh…
- 2/1947 40 vaïn coâng nhaân Calcutta baõi coâng.
- Theo keá hoaïch Mao-baùt-tôn, AÁn Ñoä ñöôïc chia thaønh 2 nöôùc töï trò:
+ AÁn Ñoä (theo AÁn giaùo),
+ Pakistan (Hoài giaùo).
- 26/01/1950, AÁn Ñoä tuyeân boá ñoäc laäp vaø thaønh laäp nöôùc coäng hoøa..
2. Coâng cuïoâc xaây döïng ñaát nöôùc (1950 – 1991):
a,Ñoái noäi:
- Noâng nghieäp: cuoäc “caùch maïng xanh”
- Coâng nghieäp: phaùt trieån maïnh coâng nghieäp naëng, cheá taïo maùy, ñieän haït nhaân..., ñöùng thöù 10 theá giôùi veà coâng nghieäp.
- Khoa hoïc kyõ thuaät, : cuoäc “caùch maïng chaát xaùm” ñöa AÁn Ñoä thaønh cöôøng quoác veà coâng ngheä phaàn meàm, coâng ngheä haït nhaân vaø coâng ngheä vuõ truï
b. Ñoái ngoaïi:
- Luoân thöïc hieän chính saùch hoøa bình trung laäp tích cöïc, uûng hoä phong traøo giaûi phoùng daân toäc theá giôùi.
- Ngaøy 07.01.1972, AÁn Ñoä thieát laäp quan heä vôùi Vieät Nam.