Bài 4. Các nước Đông Nam Á (Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX)

Kiểm tra 15 phút
Câu 2: Trình bày nguyên nhân và diễn biến của cuộc cách mạng Tân Hợi (1911)? (4 điểm)
Vì sao gọi đây là cuộc cách mạng chưa triệt để ? (3 điểm)
Câu 1: Nêu các sự kiện phù hợp với niên đại về phong trào đấu tranh của nhân dân Trung Quốc từ giữa thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX ? (3 điểm)
TRƯỜNG QUỐC TẾ Á CHÂU
BÀI GIẢNG LỊCH SỬ LỚP 11
BÀI 4: CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
(Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX)
Lược đồ các nước Đông Nam Á
1. Quá trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân vào các nước Đông Nam Á
*Chủ quan: Các nước Đông Nam Á đang lâm vào khủng hoảng suy yếu, tạo cơ hội cho thực dân xâm lược
*Khách quan: Các nước đế quốc đang đẩy mạnh bành trướng thuộc địa sang châu Á
Tại sao các nước tiên tiến Âu Mỹ tiến hành xâm lược Đông Nam Á ?
Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha, Hà Lan
- Giữa TK XIX Hà Lan đã hoàn thành quá trình xâm lược và đặt ách thống trị
Giữa thế kỉ XVI, Tây Ban Nha thống trị
Mỹ gây chiến tranh với Tây Ban Nha (1898)
- Sau chiến tranh Mỹ - Philipines (1899 -1902) Philipines trở thành thuộc địa của Mỹ
Anh
- Năm 1885 Anh hoàn thành thôn tính Miến Điện
Anh
- Đầu TK XX Anh hoàn thành xâm lược Malaysia
Pháp
- Cuối thế kỉ XIX Pháp hoàn thành xâm lược 3 nước Đông Dương, tiến hành khai thác và bóc lột
Anh – Pháp tranh chấp
Xiêm vẫn giữ được độc lập
Tây Ban Nha, Mỹ
2. Phong trào chống thực dân Hà Lan của nhân dân Indonesia (giảm tải)
3. Phong trào chống thực dân ở Philippines (giảm tải)
4. Phong trào chống thực dân Pháp ở Campuchia
- Năm 1883, Pháp xâm lược Cam-pu-chia
-Năm 1884, Cam-pu-chia thành thuộc địa của Pháp  Nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ
Ách thống trị của Pháp gây mâu thuẫn cao độ
Các cuộc khởi nghĩa nổ ra:
1861-1892
- Tấn công U - đông và Phnôm Pênh
1863 -1866
- Các tỉnh biên giới Việt – Campuchia,
nhân dân Hà Tiên đã ủng hộ A –Cha- xoa chống Pháp
1866 -1867
- Lập căn cứ ở Tây Ninh (VN) sau đó tấn công về Campuchia, kiểm soát Pa – ma, tấn công U - đông
5. Phong trào đấu tranh của nhân dân Lào
-Năm 1893, Lào trở thành thuộc địa của Pháp
- Đầu thế kỉ XX, nhân dân tiến hành đấu tranh chống Pháp
Diễn biến:
1901- 1903
- Xa-van-na-khét, Đường 9 Biên giới Việt - Lào
1901-1937
- Cao nguyên Bô-lô- ven
Chợ tại Savannakhet. Khu phố thị trấn Savannakhet. Khởi nghĩa Ong Kẹo và Com-ma-đam
Ý nghĩa và nguyên nhân thất bại của các cuộc đấu tranh ở ĐNA
Nguyên nhân thất bại:
Mang tính tự phát
Do sĩ phu, nông dân lãnh đạo
Thiếu đường lối tổ chức, lãnh đạo

Ý nghĩa:
Diễn ra sôi nổi, liên tục, thể hiện tinh thần đấu tranh vì độc lập dân tộc
Biểu lộ tình đoàn kết dân tộc giữa các nước Đông Nam Á


6. Xiêm từ giữa TK XIX – ĐẦU TK XX
Hoàn cảnh:
Năm 1752 triều đại Ra-ma được thiết lập, thi hành chính sách đóng cửa.

Đứng trước nguy cơ bị xâm lược, Ra-ma IV thực hiện mở cửa buôn bán với nước ngoài, dựa vào sự kiềm chế giữa các nước tư bản để giữ nền độc lập cho Xiêm

Ra-ma V tiếp tục thực hiện nhiều chính sách cải cách
Nội dung cải cách của Ra-ma IV:
Kinh tế:
+ Chủ trương mở cửa buôn bán với bên ngoài
+ Lợi dụng sự kiềm chế lẫn nhau giữa các nước tư bản để bảo vệ độc lập
Nội dung cải cách của Ra-ma V:
*Nông nghiệp
Biện pháp: Xóa bỏ nô lệ, xóa bỏ nghĩa vụ lao dịch của nông dân, giảm nhẹ thuế ruộng
Tác dụng: Nâng cao năng suất lúa, tăng nhanh lượng gạo xuất khẩu, gỗ tếch
*Công, thương nghiệp: khuyến khích tư nhân bỏ vốn kinh doanh, xây dựng nhà máy, ngân hàng….
*Ngoại giao:
Lợi dụng vị trí nước “đệm” giữa hai thế lực Anh – Pháp
Cất nhượng một số vùng đất phụ thuộc cho Anh, Pháp để bảo vệ chủ quyền
*Hành chính, quân sự, giáo dục: cải cách theo khuôn mẫu phương Tây, phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa
Tại sao Xiêm vẫn giữ được độc lập ?
Kết quả:

Xiêm giữ được nền độc lập dù phải phụ thuộc kinh tế, chính trị vào Anh,Pháp

Kinh tế phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa
Cải cách mang tính chất một cuộc cách mạng tư sản không triệt để
Ra-ma IV
Ra-ma IV giỏi tiếng Anh. Ông nghiên cứu và tiếp thu nền văn minh phương Tây.

Ông rất chú trọng đến đường lối ngoại giao của đất nước
Ra-ma V
Ra-ma V là người uyên bác, tiếp thu nền văn minh phương Tây, thừa hưởng đường lối cai trị đất nước của cha là Ra-ma IV
Học bài 4, xem trước bài số 5
Dặn dò